Tv-tip: het vijfde en laatste seizoen van ‘Fargo’ kaart toxische mannelijkheid aan

Drie jaar geleden al verklaarde Noah Hawley, de showrunner van Fargo, dat het vijfde seizoen het laatste zou worden. Nu Streamz die tien ultieme afleveringen bingeklaar heeft gezet, is dat een extra reden om je een laatste keer te vergenoegen aan deze sterke serie.

Juno Temple (uit de comedyreeks Ted Lasso) excelleert als huismoeder Dot, die tijdens een ouderavond die uitmondt in een rel wordt gearresteerd en de dag daarna wordt ontvoerd. Waarmee gezwind een van de vaste ingrediënten van Fargo is uitgespeeld: het potsierlijke gemak waarmee gewone – maar daarom niet onschuldige – mensen in een spiraal van misdaad en geweld tuimelen.

Haar grootste opponent is sheriff Roy Tillman, een corrupte redneck die gelooft Gods fiat te hebben om vrouwen keihard onder de duim te houden – het is beslist geen toeval dat deze historie zich ostentatief afspeelt in 2019, dus tijdens Donald Trumps presidentsdagen. Jon Hamm maakt van de monsterlijke Tillman zijn raakste vertolking sinds Mad Men. Voorts is er Jennifer Jason Leigh als Dots doortrapte, walgelijk rijke schoonmoeder Lorraine Lyon, een schepsel waarvoor Noah Hawley zijn fantasie duchtig liet overkoken.

Toch kan het nog uitzinniger. Met schuld als hoofdthema van deze vijfde reeks kruipt de Brit Sam Spruell in de vijfhonderd jaar oude huid van Ole Munch, een zogenaamde sin eater: een folkloristische figuur die de zonden van een overledene overneemt via een rituele maaltijd. Met zijn oudtestamentische oog om oog-attitude (onthoud die omschrijving tot aan de voorlaatste episode) is de met bloempotkapsel en kilt uitgedoste Munch de onberekenbare factor in het verhaal.

In het vierde seizoen was racisme de maatschappelijke kapstok van het verhaal. Deze keer wil Hawley iets zeggen over de normalisering van toxische mannelijkheid in een almaar rechtser klimaat, dat ook in de gemoedelijke Midwest de zeden aantast. Gelukkig vergeet hij de morbide humor van de Coen-broers niet, uit wier gelijknamige film uit 1996 de hele Fargo-franchise is voortgesproten. Hoe menselijke denkvermogens kunnen variëren tussen hopeloos debiel en duivels vindingrijk: Noah Hawley schotelt het ons een laatste keer voor.