In de autobiografische documentaire Zaad graaft maker Dries Meddens in zijn familiegeschiedenis om te achterhalen of – en zo ja, in welke mate – de bipolariteit waaraan zijn vader leed erfelijk is.
Of je zelf bipolair bent of niet laat je daarbij in het midden.
Dries Meddens: Een bewuste keuze. Ik realiseerde me dat de vraag niet meer gesteld hoefde te worden in de levensfase waarin ik was beland. Enerzijds is er genoeg stabiliteit om me heen, anderzijds heeft mijn traject nooit extreme uitschieters laten optekenen, aan de manische noch de depressieve kant. Een van de grote drijfveren om de film te maken, was om mijn kinderen te tonen dat je best een prima leven kunt leiden, ook al heb je, zoals ik, een bepaalde gevoeligheid of voel je je niet altijd thuis in de maatschappij.
Je hebt ontdekt dat je grootvader in een sanatorium heeft verbleven. Je vader kreeg verkeerde medicatie en werd zwaar verdoofd. Zelf doe je in de film je verhaal tegenover een psychiater.
Meddens: De psychiatrie boezemde mij vroeger heel veel angst in. Men ging ervan uit dat een geestesziekte een aandoening voor het leven was. Bipolariteit was een brandmerk. Als ik vandaag psychiaters hoor zeggen dat ze in genezing geloven, is dat voor mij revolutionair. (lacht) Zo was dokter Bernard Sabbe, met wie ik heb gesproken, bereid zijn eigen vroegere methodes in vraag te stellen en de onwetendheid over dit complexe terrein te erkennen. Die kentering in de psychiatrie was voor mij heel belangrijk. Zo kon ik er een hoopvol verhaal van maken.
Zaad kreeg geen bioscooprelease maar was wel al te zien in psychiatrische instellingen.
Meddens: Het was geweldig om te merken hoe de film een soort safespace creëerde. Elke keer kwamen er emotionele nagesprekken van. Mensen hadden mij in een kwetsbare situatie gezien en durfden daardoor zelf te getuigen voor een volle zaal. Ze doorbraken een taboe. Ook vertelden sommige zorgverleners dat hun ogen waren opengegaan over rigoureuze protocollen zoals medicatie en isolatie. Het voelt heel bijzonder als je zoiets kunt teweegbrengen. Ik hoop alleen dat een eenzaam iemand bij wie de film nu dankzij VRT Canvas misschien zal resoneren, eveneens de moed zal hebben om stappen te ondernemen. Veel patiënten in de geestelijke gezondheidszorg realiseren zich niet dat ze een stem hebben. Hen zwijgzaam houden is soms de makkelijkste oplossing, maar daarom niet de juiste.
Zaad
Zondag 07.12 op VRT Canvas
