Een documentaire over het meest gemediatiseerde showbizzproces van dit prille decennium, zijn we daar een jaar na alle breed uitgesmeerde details wel aan toe? Best wel, want de Amerikaanse strafzaak waarin de filmsterren Amber Heard en haar ex-man Johnny Depp elkaar beschuldigden van smaad – in een context van huiselijk en seksueel geweld – ontspoorde door de livestream van dat geding in een laakbaar digitaal circus. Vooral bij die nieuwerwetse vorm van rechtsgang vallen er genoeg pertinente vragen te stellen.
Even recapituleren: omdat Amber Heard meer schadevergoeding moest betalen aan Johnny Depp dan andersom, wandelde die laatste in juni 2022 uiteindelijk als winnaar naar buiten. Die perceptie hield stand toen Heard, die in beroep was gegaan tegen de uitspraak, afgelopen december toestemde in een minnelijke schikking. ‘Ik ben mijn geloof in het Amerikaanse rechtssysteem kwijt’, stelde de actrice toen via Instagram. ‘Mijn onbeschermde getuigenis diende als entertainment en voer voor sociale media.’
Dat was in elk geval anders in de vergelijkbare rechtszaak die in 2020 in het Verenigd Koninkrijk was gevoerd. Depp verloor dat smaadproces tegen de Britse tabloid The Sun, die hem een vrouwenklopper had genoemd. Toen boog een Engelse rechter zich over de schuldvraag, maar twee jaar later lag die in de schoot van een Amerikaanse jury.
Meer dan de inspanningen van Heards en Depps advocaten- en pr-teams, analyseerden juridische experts, was de uitkomst in de rechtszaal in Virginia mogelijk gekleurd door de stroom aan fake news die het proces omzoomde, aangezwengeld door influencers, bots en trollen. Het internetgepeupel smulde van de plastische details, zoals de drol tussen de lakens aan Depps kant van het bed of diens afgerukte vingertopje. Een van de juryleden kon het nadien wel ontkennen, maar de schijn bleef dat we veeleer een populariteitswedstrijd dan een proces hadden meegemaakt.
Wie sprak de waarheid? Heeft Amber Heard haar emoties in de rechtbank gespeeld? In Virginia werden de rollen van dader en dupe van misbruik geleidelijk omgedraaid in het nadeel van de vrouwelijke partij. Niet zozeer de uiteindelijke uitspraak, als wel de schaal waarop Depp v. Heard werd gevoerd, ontnam veel slachtoffers van vrouwenhaat andermaal het vertrouwen dat hun verhaal juridisch ooit zou worden geloofd. Hoog tijd dus voor een serene terugblik.
