Nee, Rudi Vranckx is niet écht met pensioen. ‘Hoe graag ik mijn olijven ook zie, ik ga mijn dagen niet doorbrengen met ze te tellen’, vat hij het zelf samen. Als kersverse freelancer werkte hij naarstig zijn nieuwe driedelige docureeks af over de duizenden Belgen die streden tijdens de Koreaanse Oorlog (1950-1953). Met nooit eerder vertoonde beelden van het Belgische leger en gesprekken met verschillende veteranen schetst Vranckx het verhaal van een oorlog die ter plekke nog niet helemaal gaan liggen is.
De meeste oud-strijders die je sprak zijn intussen negentigers. Hoe gemakkelijk vertelden zij over dat verleden?
Rudi Vranckx: Voor sommigen was het de eerste keer dat ze erover spraken. Ik denk dat veel van hen blij waren dat ze eindelijk hun verhaal kwijt konden. Toen ze na Korea terugkeerden, zijn ze in ons land vaak weggezet als ‘avonturiers’ en werd hun inzet snel vergeten. Het was voor hen een manier om de geschiedenis recht te zetten.
Hun verhalen hebben zelfs een ervaren oorlogsreporter als jij met verstomming geslagen.
Vranckx: Ik ben ettelijke keren aan de frontlijn geweest, maar ik zag zelden een oorlog die zo ruw was als wat zij beschreven. Sommige soldaten hebben er op een bepaald moment meer dan vijftig dagen aan een stuk in de loopgraven gezeten terwijl ze dag en nacht beschoten werden. Het was Oekraïne in het kwadraat. Natuurlijk hoorden we ook de andere kant: hoe ze verlof kregen en vijf dagen lang de bloemetjes gingen buitenzetten in Japan. Dan zag je plots hoe de ogen van een negentigjarige man nog steeds kunnen blinken.
Je trok ook naar Zuid-Korea om de huidige toestand in beeld te brengen. Hoe leeft die oorlog daar vandaag nog?
Vranckx: Ze hebben daar nooit vrede gekend, maar een soort staakt-het-vuren dat blijft smeulen dankzij die onvoorspelbare dictator in het noorden. Af en toe zijn er incidenten en vallen er doden. Jongeren zijn verplicht om hun militaire dienst te doen. Het is een soort voorbode van wat er in Oekraïne kan gebeuren bij een staakt-het-vuren met Rusland. Wat ik daar nu zie gebeuren is bijna copy-paste, maar dan 75 jaar later. We zijn in Zuid-Korea op bezoek gegaan bij een van de grootste fabrikanten van gevechtsvliegtuigen. Zij leveren nu aan de Polen, die zich bewapenen tegen de Russen. Terwijl wij vroeger ginder gingen vechten, helpen zij nu bij onze verdediging.
De titel van de reeks impliceert mogelijke opvolgers.
Vranckx: In elk decennium is er wel een oorlog geweest die typerend was voor zijn tijd, van de Koude Oorlog tot Joegoslavië. De Belgen hebben vaak een belangrijke rol gespeeld. De eerstvolgende reeks zal over de periode na de dekolonisatie in Congo gaan. Het is niet zomaar geschiedenis: deze verhalen zijn vandaag misschien wel relevanter dan ooit.
Vanaf donderdag 20.03, 21u20 op VRT Canvas
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
