In plaats van net als haar volgelingen één dag per week voor het klimaat te staken, nam de Zweedse activiste Greta Thunberg het hele schooljaar 2019-2020 vrijaf. Met de reis die ze in die maanden met haar vader ondernam, had ze een dubbel doel. Enerzijds wilde ze in alle uithoeken van de planneet met eigen ogen de gevolgen van de klimaatopwarming aanschouwen, anderzijds wilde ze zoveel mogelijk mensen wakker schudden. Bij dat laatste werd ze geholpen door een cameraploeg van de BBC, die uit haar odyssee de driedelige docu Greta Thunberg: A Year to Change the World destilleerde. Die focust minder op de persoon van de jonge strijdster dan de recente film I Am Greta (2020), en meer op wetenschap en nuchtere feiten.
‘Toen ik jonger was, was De nieuwe kleren van de keizer mijn favoriete sprookje’, zegt Thunberg in het begin van de eerste aflevering. ‘Daarin doet iedereen alsof hij niet ziet dat de keizer helemaal naakt is, tot er een kind is dat het luidkeels aan de grote klok hangt.’ Thunberg wil samen met haar generatiegenoten dat kind zijn, maar ze is niet te beroerd om naar oudere mensen te luisteren. Op een gletsjer in Canada of in een door bosbranden verwoest stukje Californië: altijd is er een expert bij die haar uitlegt hoe de natuurrampen die ze ziet verband houden met de opwarming van de aarde. Het zijn de wetenschappers naar wie ze opkijkt en die door de handige jongens van de BBC worden gecontrasteerd met boomers – Trump, Poetin, Sven Ornelis – die haar uitlachen, in diskrediet brengen en hun achterban haatboodschappen influisteren.
In Canada wordt de bijeenkomst van klimaatactivisten die ze bijwoont verstoord door tegenbetogers. De petroleumvelden in de provincie Alberta zijn de grootste verantwoordelijken voor het broeikaseffect in Canada, maar ze zorgen ook voor duizenden banen en vormen een van de belangrijkste pijlers van de Canadese economie. Een documentaire, ook al duurt die dan drie keer een uur, kan nooit volstaan om van die tegenstrijdige belangen een grondig en genuanceerd beeld te tonen, maar het pleit voor de reeks, én voor de activiste, dat ze ze niet uit de weg gaan. A Year to Change the World belicht in vele kleine fragmenten naast de onverzettelijkheid van Greta Thunberg ook haar scherpe geest. Voor ze het podium van een klimaattop in Madrid op moet, zegt ze: ‘Ik weet dat de mensen pas tevreden zullen zijn als ik boos word, met mijn ogen rol of ‘How dare you!’ uitroep, maar dat doe ik alleen als ik wil dat er naar me geluisterd wordt. Hier heb ik al hun aandacht, dus ik kan me beperken tot de cijfers.’ Wonderlijk figuur.
Vrijdag 18/6, 20.35, Canvas
