Thirty, single and fabulous: waarom Sex and the City een belangrijke reeks was (en is)

Sex and the City, de wereldberoemde romantisch-komische televisieserie over de lotgevallen van Carrie Bradshaw en haar vriendinnen, bestaat vandaag exact twintig jaar. Hoewel de serie vandaag fel bekritiseerd wordt, was ze ook heel vooruitstrevend voor haar tijd.

Sex and the City viert op 6 juni haar twintigste verjaardag. Ook na twee decennia blijft de reeks over vier single dertigers in New York die op zoek zijn naar de perfecte relatie en het nog perfectere seksleven een staand begrip, dat in de loop der jaren werd bekroond met onder meer vier Emmy Awards en Golden Globes.

Toch zwelt de laatste jaren de kritiek op de reeks ook aan, onder meer omdat de cast, net zoals die van de meeste andere ninetiesseries, niet uitblikt in diversiteit. Hoewel de serie zich in het multiculturele Manhattan afspeelt, zijn zowel de hoofd- als nevenpersonages, op de bicurious Samantha na, heteroseksueel. De vrouwen zijn stereotiep slank en succesvol, houden van shoppen, gaan naar de yogales of de wellness in hun vrije tijd, laten samen hun lichamen ontharen en roddelen mateloos. Met hedendaagse problemen zoals individualisering, overconsumptie en plastische chirurgie gaan ze al te losjes om.

Desalniettemin was de serie heel vooruitstrevend voor haar tijd. Sex and the City heeft een feministische dimensie die ongezien was binnen de televisiewereld van dat moment en die de weg heeft vrijgemaakt voor vrouwelijke vooruitstrevendheid. In tijden van #MeToo valt er ook iets goeds te onthouden van Sex and the City.

1. Openhartige gesprekken

Baanbrekend is onder meer dat de hoofdpersonages in Sex and the City openlijk over hun seksleven praten. Dat was niet alleen vernieuwend voor de westerse kijker. Zo schrijft BBC News dat de serie er bijvoorbeeld in is geslaagd om vrouwen in Azië aan te zetten om meer over seks te praten en de lat van hun relaties hoger te leggen.

In de serie heeft de ene al een wilder seksleven dan de ander en praten sommige personages er openlijker over dan anderen – vooral het verschil tussen Charlotte en Samantha is immens. Zo wordt het thema seks op verschillende manieren aangekaart.

2. All the single ladies

Sex and the City doorbreekt het taboe rond vrouwen die na hun dertigste nog vrijgezel zijn. Liz Tuccillo, die meeschreef aan de show, verduidelijkte dit in een artikel in The Guardian: ‘Dit waren de eerste vrouwen op televisie die zeiden, “Wij zijn dertig jaar, wij willen liefde, maar we gaan ons ook amuseren.” Hun tijd als vrijgezellen wordt niet uitgebeeld als een tijd van angst en onzekerheid, maar als een tijd van glamour, vreugde en vriendschap.’

De vier hoofdpersonages van Sex and the City worden voorgesteld als vier autonome, succesvolle vrouwen met seksuele noden, en niet als eenzame, verdrietige oude vrijsters. ‘In die tijd had er zich ook net een onbegrepen demografische verschuiving voorgedaan, waardoor vrouwen langer vrijgezel bleven en meer geld gingen verdienen dan vroeger’, vult auteur Kate Bolick aan.

In dat opzicht zijn de personages van Samantha en Miranda. In het laatste seizoen van de reeks is Samantha 45 jaar wanneer ze voor het eerst een langdurige relatie begint met Smith Jerrod, een acteur die zeventien jaar jonger is dan haar. Door te tonen dat Smith haar eerste grote liefde is, doorbreekt de serie het taboe dat rust op relaties waarin de vrouw veel ouder is dan de man. Via het personage van Miranda, een advocate, en haar relatie met barman Steve, wordt dan weer aangetoond dat er niks mis is met een vrouw die meer verdient dan haar man.

3. Deobjectivering van vrouwen

Sex and the City gaat in tegen het beeld van vrouwen als lustobject. Naast het relaas van hun seksuele avonturen, worden de vrouwen ook van een serieuzere kant getoond. Het belangrijkste voorbeeld hiervan is de ongeplande zwangerschap van Miranda. Wanneer ze bevallen is van haar zoontje Brady, geeft ze hem borstvoeding, wat ook heel duidelijk in beeld wordt gebracht.

4. Hechte vriendschap

Hoewel oppervlakkige roddels onvermijdelijk de gesprekken van Carrie en haar vriendinnen binnensluipen, hebben de vier een zodanig hechte vriendschap dat ze die zelfs boven hun relaties plaatsen. Een memorabele quote van Charlotte in seizoen vier etaleert die gedachte: ‘Don’t laugh at me, but maybe we could be each other’s soulmates? And then we could let men be just these great nice guys to have fun with?’

Sex and the City geeft haar kijkers daarmee onvermijdelijk het gevoel dat vrouwen zich kunnen verenigen. ‘Hun vriendschap is belangrijker dan wat dan ook’, zegt ook filmdocent Kim Akass van London Metropolitan University in The Guardian.

De serie geeft ook een blik op lesbische relaties. Zo heeft Samantha in seizoen vier kort een relatie met de kunstenares Maria, met wie ze een hechte band krijgt. Samantha ervaart haar relatie als een vriendschap waar ook erotisch verlangen deel van uitmaakt. Uiteindelijk geeft ze zich echter opnieuw over aan haar losbandige natuur, meer omdat ze geen relatiepersoon is dan omdat ze niet van haar tijd met Maria heeft genoten.

5. Aandoeningen in de kijker

Samantha krijgt in het laatste seizoen het harde verdict borstkanker te horen. Ze krijgt chemotherapie en verliest haar haar. Tijdens een benefiet gooit ze haar pruik af omdat ze het zo warm heeft en omdat ze geen zin meer heeft om nog langer te doen alsof er niks aan de hand is door haar ziekte te verbergen, een heel sterke boodschap die resoneert in het einde van de serie.

Een andere aandoening die onverbloemd in de kijker wordt gezet, is onvruchtbaarheid bij vrouwen. Zo wordt Charlotte ermee geconfronteerd in haar huwelijk met Harry.