‘The New Nurses’, de feelgoodreeks over verplegers waar Denemarken plat voor ging

The New Nurses is televisie van Scandinavische makelij, maar er vloeit geen druppel bloed – of het moet uit een zorgvuldig gesteriliseerde naald zijn. In Denemarken was deze vederlichte feelgoodserie, over de eerste mannen die het vrouwelijke bastion van de verpleegkunde bestormden, een inslaand succes.

The New Nurses – of op z’n Deens Sygeplejeskolen – neemt u mee naar begin jaren vijftig. Denemarken likt nog altijd zijn oorlogswonden en kampt net als andere Europese landen met een ernstig tekort aan verpleegkundigen. In het Fredenslund-ziekenhuis start de hoofdzuster daarom met een baanbrekend experiment: voor het eerst in de geschiedenis mogen ook mannen de opleiding tot verpleegkundige volgen. Erik, een jonge soldaat die na WO II om werk verlegen zit, is zo’n kerel die zijn mannetje probeert te staan in wat algemeen als een vrouwenwereld wordt gezien. Maar in het ziekenhuis is lang niet iedereen even enthousiast over het experiment. Vooral de hoofdarts, een nors type van de oude stempel, ziet de mannelijke verplegers liever gaan dan komen.

En The New Nurses is wel degelijk gebaseerd op feiten. In 1951 liep in het Rigshospitalet, het grootste ziekenhuis van Kopenhagen, een gelijkaardig experiment waarbij zeven mannen mochten bewijzen dat niet alleen vrouwen voor patiënten kunnen zorgen. ‘Ik had eerlijk gezegd nog nooit van dat experiment gehoord, maar ik zag wel meteen dat er een goed verhaal in zat’, zegt producer Senia Dremstrup. ‘Het sluit ook perfect aan bij de huidige discussies over seksisme en gendergelijkheid.’

Al was het destijds dus voor één keer eens het mannelijke geslacht dat met hardnekkige vooroordelen af te rekenen kreeg: de meeste Denen geloofden niet dat mannen van nature even empathisch en zorgzaam als vrouwen zijn. ‘Vreemd genoeg waren het vooral mannen die protesteerden. Ze vonden het idee van mannelijke verplegers ’tegennatuurlijk’. Thuis waren het toch ook de vrouwen die voor de kinderen zorgden? Waarschijnlijk waren de mannelijke dokters, die het gewend waren dat verpleegsters naar hen opkeken, ook bang om hun bevoorrechte positie in het ziekenhuis te verliezen.’

Paffen in het ziekenhuis

De reeks geeft je een vrij realistische inkijk in de ziekenhuiswereld van die tijd. De belangrijkste conclusie daarbij: wie toen met pakweg een blindedarmontsteking werd opgenomen, kon weleens serieus gechareld zijn. Senia Dremstrup: ‘De jaren vijftig waren inderdaad heel andere tijden, zeker op het vlak van ziekenzorg.’ Vooral de toenmalige bedside manners doen nu stevig de wenkbrauwen fronsen: de dokters praatten gewoon over de hoofden van hun patiënten heen, die er geen benul van hadden of hen een coloscopie dan wel een keelonderzoek te wachten stond. Aandacht voor de psychologische sores van patiënten was er nauwelijks. En hoewel er hysterisch werd gedaan over hygiëne en netheid, werd er in het ziekenhuis gepaft en gedronken dat het een lieve lust was.

Toch heeft de reeks volgens scenariste Claudia Boderke ook veel raakpunten met het heden. ‘Neem nu het tekort aan mannelijke verpleegkundigen: dat is vandaag nog altijd een nijpend probleem in Denemarken. Mannen die dan toch voor die job kiezen, krijgen bovendien nog steeds te maken met vooroordelen, zelfs met discriminatie op de werkvloer.’ Denemarken heeft sowieso nog een hele weg af te leggen als het gaat om gendergelijkheid, ondanks zijn verlichte, Scandinavische imago. Zo telt het land nog altijd minder vrouwen in leidersposities dan pakweg Ghana of Guatemala. Boderke: ‘Het zou goed zijn als mensen wat meer gaan nadenken over deze issues dankzij onze serie. Door de fifties als decor te nemen konden we zulke thema’s ook veel duidelijker in de verf zetten. Destijds waren de sociale breuklijnen scherper afgetekend, maar dat wil niet zeggen dat ze vandaag helemaal verdwenen zijn. Vrouwen en mannen worden nog altijd niet gelijk behandeld, en ook de kloof tussen arm en rijk bestaat nog steeds.’

Nostalgisch sfeertje

Dat klinkt misschien allemaal wat zwaar op de hand, maar eigenlijk is The New Nurses opvallend licht van toon. Zeker voor een Scandinavische reeks. De scènes baden in warme, zonnige kleuren en de personages lopen er opvallend opgewekt bij. Er valt zelfs geen gebreide trui te bespeuren. Senia Dremstrup knikt: ‘We wilden bewust afstand nemen van de donkere, kille sfeer van de nordic noir. De reeks bevat natuurlijk wel conflicten en drama, maar uiteindelijk is het een echte feelgoodreeks.’

Met hier en daar zelfs ruimte voor een kladje melodrama. De centrale romance, tussen de arme soldaat Erik en de knappe rijkeluisdochter Anna, lijkt zelfs zo weggelopen uit een stationsromannetje. Ook de rest van het ziekenhuispersoneel werd netjes onderverdeeld in helden en booswichten. Vrij onschuldig gezinsvertier dus, en toch werkt het nostalgische fiftiessfeertje behoorlijk verslavend. Denk: krakende vinylplaten, tonnen brilcrème én strikt puriteinse zeden. Contact met het andere geslacht op de kamer was voor de studenten namelijk ten strengste verboden. Al lapten die daar, achter het rookgordijn van zwoele danscafés, stiekem hun laars aan. In Denemarken ging het publiek massaal plat voor zoveel uitgekiende nostalgie. Houd de bedpan binnen handbereik bij het bingen.