The Crown: 4 dingen die u moet weten over het zesde en allerlaatste seizoen

Het smeuïgste portret van de Britse monarchie loopt op zijn einde. Vier dingen die u moet weten over het zesde en allerlaatste seizoen van The Crown.

Zo’n serie krijgen we geen twee keer.

Tien jaar geleden stapte scenarist Peter Morgan de kantoren van Netflix binnen met een bijzonder megalomane pitch: een biopic over zestig jaar uit het leven van koningin Elizabeth, gedraaid over een periode van tien jaar, in zes seizoenen. Zelfs met twee successen in zijn zak over ‘Lizzie’ – het toneelstuk The Audience (2013) en de film The Queen (2006) – was dat op zijn zachtst gezegd een risicovolle onderneming. Zestig uur televisie met een cast die om de twee seizoenen zijn blikvangers vervangt? Netflix, dat zijn pijlen gericht had op HBO, zag er geen graten in. Het werd een van de duurste projecten ooit, met een productiebudget dat Forbes op in totaal 504 miljoen dollar schat. De investering loonde. In 2021 won Netflix dankzij de reeks meer Emmy Awards dan HBO, waaronder zijn allereerste award voor een dramaserie. Een mooie eer, vindt co-CEO Ted Sarandos, die de reeks zijn ‘kroonjuweel’ noemt. Vandaag is The Crown haast een unicum: in het huidige streaminglandschap zijn peperdure prestigeprojecten zoals deze een relict uit een ander tijdperk.

En over vergane glorie gesproken: ook de fictionele Queen Elizabeth II moest in het vorige seizoen vaststellen dat haar imperium wankelt. Het ankerpunt toen was 1992, het ‘annus horribilis’ van de koningin, waarin drie van haar vier kinderen (prinses Anne, prins Andrew en kroonprins Charles) hun huwelijk opbliezen en Windsor Castle vuur vatte. Als klap op de vuurpijl trachtte Charles een royale revolutie te ontketenen door bij zowel oud-premier John Major als kersvers leider Tony Blair te lobbyen voor zijn plekje op de troon. Nadat een pijnlijke tv-special het bestaansrecht van de Britse monarchie in twijfel had getrokken, leek enkel nog Diana, ondanks haar recente scheiding van Charles, het koningshuis recht te houden.

Een lek leidde al tot een eerste schandaaltje. ‘Diana’s SPOOK duikt op in het laatste seizoen van The Crown’, kopte de Daily Mail.

Er hangt controverse in de lucht.

De laatste jaren zwol de kritiek aan over hoe de makers feit en fictie nogal losjes dooreen haspelden. Dame Judi Dench beschuldigde The Crown van ‘grove sensatiezucht’, de echte John Major noemde het dan weer een ‘vracht vol nonsens’. Netflix werd zodanig in een hoekje geduwd dat de disclaimer ‘fictieve dramatisering’ werd toegevoegd aan de trailer voor het vijfde seizoen. Met de dood van Diana in het verschiet hoeft het niet te verbazen dat koele minnaars van de show nu al hun adem inhouden. Het eerste deel van het zesde seizoen – dat is opgesplitst in twee delen – vangt aan in de noodlottige zomer van 1997. Het is de start van de ophefmakende romance tussen Diana en miljonair Dodi Fayed. De uitzinnige persaandacht zal uiteindelijk leiden tot het tragische auto-ongeluk in Parijs, waarbij beiden stierven. Dat geanticipeerde moment is gedoemd om controverse op te wekken. Diana’s dood raakt niet alleen het land tot in zijn diepste vezel: Tony Blair huilt voor ‘de prinses van het volk’, terwijl Moeder Teresa bidt voor haar vriendin. Maar de reactie van Buckingham Palace wordt een schandvlek. Het zal vijf volle dagen duren vooraleer koningin Elizabeth onder hevige politieke druk de natie toespreekt en Diana een ‘uniek en slim’ mens noemt. In de nasleep van dat alles duiken bovendien hardnekkige complottheorieën op. Zo ziet Dodi’s vader Mohamed Al-Fayed in het ongeval kwaad opzet van prins Philip en veiligheidsdienst MI5.

Het spookt in Windsor Castle.

Hoewel Netflix het laatste seizoen tot de release achter slot en grendel stak, was er al een lek dat tot een eerste schandaaltje leidde. ‘Diana’s SPOOK duikt op in het laatste seizoen van The Crown’, kopte de Daily Mail. De tabloid beschreef onder meer een scène waarin een postume versie van Diana finaal haar liefde aan Charles betuigt. Ook al verdedigden de makers zich razendsnel dat Lady Di als ‘deel van een innerlijke dialoog’ verschijnt, moesten ze door het stof gaan voor die ‘zieke grap’.

Het tweede deel van dit slotseizoen zal zich op veiliger, maar daarom niet minder sappig terrein begeven. Nog op de planning: de dood van Elizabeths moeder en van haar geliefde zus prinses Margaret, het huwelijk van Charles en Camilla in 2005 én de prille liefde tussen de jongvolwassen prins William en zijn studiegenoot Kate.

The Crown wil meer hulde voor zijn hiaten.

Wie The Crown als het tv-equivalent van een tabloid ziet, zou eens moeten weten wat ze niét in de serie hebben gestoken, stelde Peter Morgan recent in Variety: ‘Speculaties over vaderschap, affaires… Het is ongelooflijk wat we allemaal hadden kunnen schrijven.’ En hij heeft geen ongelijk. De reeks loopt, allicht terecht, met een grote boog rond de banden tussen prins Andrew en Jeffrey Epstein. Ook de crash van prinses Diana zal niet in beeld komen. En de opvallendste afwezige in al die jaren is misschien wel seks. ‘Niemand wil een koninklijke tiet zien’, vatte Vanessa Kirby, die de jongere Margaret speelde, het ooit samen.

Met als slotjaar 2005 blijft The Crown ver genoeg van de verste drama’s. Geen brexit, geen Meghan Markle, en geen begrafenis voor de langst regerende vorstin ooit. Al zou Morgan Elizabeths dood wel op de een of andere manier in de allerlaatste aflevering verwerkt hebben. Hopelijk komt Her Royal Highness niet spoken.