De nieuwe documentairereeks over WO1 werd in de eerste aflevering jammer genoeg nooit meer dan interessant.
Het meest aangrijpende beeld van de Eerste Wereldoorlog dat wij ooit op televisie gezien hebben zat in een fictiereeks. Meer bepaald in het vierde seizoen van Blackadder, dat zich afspeelt op het slagveld van WO1. Aflevering na aflevering bedenken Blackadder en zijn kompanen daarin allerlei ‘cunning plans’ om toch maar veilig in hun loopgraaf te mogen blijven maar uiteindelijk kunnen ze het noodlot niet meer ontlopen.
Het finale plan om zichzelf gek te laten verklaren, mislukt (‘Who would have noticed another madman around here’, noteert Blackadder droogjes) en de soldaten stormen na het fluitsignaal de velden op, een zekere dood tegemoet. Het beeld verandert daarop langzaam in een vredevol veld ergens in de Vlaanders. Eenvoudig maar nog altijd geniaal – enfin, u hoeft de scène hieronder maar eens te bekijken.
Een omweg via de fictie kan helpen om extra punch te geven aan een onderwerp. Dat Niets is zwart-wit, de nieuwe docureeks van Canvas over WO1, het verhaal van de wapenstilstand deed aan de hand van de belevenissen van de fictieve grenadier Gaston, daar is dus niets mis mee. Alleen werkte het niet echt. Het verhaal van Gaston werd verteld via uittreksels uit zijn ‘dagboek’, dat samengesteld was uit getuigenissen van soldaten die echt bestaan hebben.
Een ingenieuze methode om de mensonterende omstandigheden tastbaar te maken, alleen leidde het niet echt tot Het Leven Zoals Het Was: De Loopgraven. De makers leken in deze eerste aflevering namelijk per se het hele verhaal van WO1 te willen vertellen – van de aanslag in Sarajevo tot de ondertekening van de wapenstilstand – waardoor de persoonlijke verhalen een beetje bedolven raakten onder de historische achtergrond.
Niets is zwart-wit behandelt een belangrijk onderwerp en er is duidelijk – de nooit eerder geziene beelden, de nagespeelde scènes… – heel hard aan gewerkt. We hadden dus graag gezegd dat de eerste aflevering even pakkend was als Blackadder, maar verder dan de omschrijving ‘interessant’ zijn we niet geraakt.
Stefaan Werbrouck
Wat vond u van Niets is zwart-wit? Laat het weten!
