Patricia Kargbo over leven na ‘Chantal’: ‘Ineens heeft iedereen een mening over mijn job’

Als kind droomde ze van een leven als kogelstootster, maar Samuel L. Jackson veranderde alles. Bij de start van het derde seizoen van Chantal praat Patricia Kargbo over de druk die ze zichzelf oplegt, theatermaken in Goma en de verbale kunsten op de vlooienmarkt.

‘Grappig dat we nu direct al daar zijn’, zegt Patricia Kargbo en terwijl ze het uitspreekt, beweegt haar hele lichaam mee. Haar ogen verwijden als vanzelf, haar handen en vingers vlinderen, haar bovenlijf schokt van het lachen.

Praten is dansen voor deze vrouw van 27.

Kargbo roert in haar koffie en kijkt even rond. Café Le Pavé op het Vossenplein in de Marollen, hartje Brussel. Posters van Louis de Funès aan de muur, reclame voor tandreiniging op tv. Buiten de bekende vlooienmarkttaferelen. Mannen die kartonnen dozen vol vazen, boeken en schilderijtjes in en uit bestelwagens sjouwen, vrouwen die onderhandelen over prijzen, kinderen die naar strips van Suske en Wiske speuren. Het is zondagmiddag, de terrassen vloeien over van het volk.

‘Net als op de Zuidmarkt op zondagochtend speel ik hier graag het spel tussen koper en verkoper, een toneeltje bijna’, zegt Kargbo. ‘En dan kan ik genieten van de verbale kunsten die zo’n marktkamer hanteert om zijn waren aan te prijzen. Al ga ik meestal wel met brol naar huis.’

Kargbo woont in Schaarbeek. Na Roeselare, de stad waar ze opgroeide, is Brussel haar tweede thuis. ‘Ik vraag me iedere keer weer af of ik het best gericht kom zoeken,’ gaat ze verder, ‘of dat ik me beter helemaal open opstel en erop vertrouw dat ik wel op iets moois zal botsen? Ik vind dat een moeilijke zoektocht.’

En zo blijken we er al meteen te zijn. Bij de worsteling die Kargbo’s leven op dit moment beheerst.
‘Ik heb er, samen met mijn psychologe, veel over nagedacht het laatste jaar.’

○ ○ ○

Vooral in de theaterwereld klinkt haar naam ondertussen vertrouwd in de oren. De voorbije jaren speelde Kargbo mee in voorstellingen van Compagnie Cecilia, Arsenaal/Lazarus, Abattoir Fermé en KVS. Straks is ze te zien in Living Apartment Together van NTGent, en eerst nog in de jeugdvoorstelling Ghurba van De Maan.

Dankzij haar rol als Felke De Bruyne in Chantal, de spin-off van Eigen Kweek over de avonturen van agente Chantal Vantomme (Maaike Cafmeyer) in Loveringem, de kleinste en meest westelijke politiezone van het land, werd Kargbo ook bij een breder publiek bekend.

‘Van waar zieje gie eigenlijk?’ vroeg een van haar collega’s in het politiekantoor haar bij haar intrede in seizoen twee.

‘Van Roeselare.’

‘Ik dacht het! Ik was aan het twijfelen tusschen Izegem en Roeselare, maar joen accent… Eddy, zie dat ik gelijk had: ze is van Roeselare!’

In het derde seizoen, dat vanaf deze week te zien is op Streamz, evolueert Felke van stagiaire naar vaste waarde in het korps. Ze mag haar plaats aan de infobalie steeds vaker verlaten en trekt vol goede moed de wondere wereld van Loveringem in.

‘Het was opnieuw heel fijn om in de huid van Felke te kruipen’, zegt Kargbo. ‘Al voelde ik wel meer druk dan bij seizoen twee, waar ik als onbekende actrice ben ingestapt. Meer mensen kenden me nu en ik merkte dat ik daardoor wat overwhelmed was. Iedereen leek opeens een mening over mijn job te hebben en sprak me erover aan op straat. Tijdens de opnames deze zomer voelde ik dat ik mezelf wat aan het tegenwerken was, dat het allemaal niet meer zo vanzelf ging. Maar goed, ik ga ervan uit dat je dat als kijker niet zult zien.’

Het had er ook mee te maken dat 2024 voor Kargbo een druk jaar was. Te druk, beseft ze nu. Ze rolde van de ene voorstelling in de andere, op de duur deed ze niets meer met volle aandacht en de nodige rust in het hoofd.
‘Ik studeerde af tijdens de lockdown van 2020. Door corona heb ik een jaar niets kunnen doen. Maar daarna volgde toevalligheid op toevalligheid, kwam er van alles op mijn pad en ben ik eigenlijk niet meer gestopt met werken, tot eind december vorig jaar. Pas toen ben ik voor het eerst drie weken op vakantie kunnen gaan, naar Ghana met een vriendin, en kon ik even uitzoomen. Het is nu allemaal ook weer niet zo belangrijk, heb ik daar gevoeld. Het deed deugd om even uit de bubbel van de acteerwereld te stappen.’

De lessen die ze uit haar crisette trok? Gerichter zoeken en zo nu en dan eens een rol durven te weigeren, hoe moeilijk dat als freelancer ook is.

‘Meegaan met de flow was leuk’, zegt ze. ‘Maar ik krijg meer en meer het gevoel dat ik de flow zelf mee moet gaan bepalen. Niet elk project vond ik even geslaagd, als ik er nu op terugkijk. Soms ben je twee, drie voorstellingen aan het combineren en voel je dat je niets echt goed aan het doen bent. Theater maken is ook een sociaal beroep, soms klikt het gewoon niet en vind je geen manier om met elkaar samen te werken. Ik wil alles ten volle doen, maar soms vergt die intensiteit zo veel energie, zo veel adrenaline dat ik nadien wel moet bekomen en soms denk: hoe lang hou ik dit nog vol?’

‘Maar goed, ik ben erg dankbaar dat ik deze job mag doen, en dat er in de eerste plaats al werk is voor mij. Het is vooral zoeken naar een balans. Ook tussen theater en televisie, of zelfs film. Ik heb al best veel gedaan, maar ik ben nog geen gevestigde waarde. Ben ik nog een “jong talent”? Ik vind zelf van wel, al zit ik in een raar soort tussenzone. Er staat alweer een nieuwe generatie jong talent klaar om in de sector te beginnen.’

Kargbo neemt geregeld deel aan audities en ook daarin moet ze nog groeien, vertelt ze. Ze noemt zichzelf een diesel, vaak komt ze wat trager op gang. Dan komt ze haastig zo’n auditie binnengewaaid en breekt het angstzweet haar opeens uit.

‘Ik moet daar nog rustiger in worden’, zegt ze. ‘En ik klaag niet, maar in het theater doet het er helemaal niet toe wie je bent of wat je achtergrond is, omdat je veel minder rekening hoeft te houden met de fysieke realiteit. Op tv is dat anders en dat is soms jammer. Ik probeer er zelf geen punt van te maken. Als ik niet gekozen word, zal het wel zijn omdat ik niet paste in de rol, of omdat ik niet goed genoeg was. Maar de rollen moeten er zijn, natuurlijk. Gelukkig is er de laatste jaren een verschuiving gebeurd, met reeksen zoals Putain, Kameleon of Grond, die nieuwe blikken hebben binnengebracht in onze televisiecultuur.’

‘Maar bon, ik ben natuurlijk vooral een West-Vlaamse. Dat is ook nog een extra laag, en het is cool dat die dankzij Chantal meer een plaats heeft gekregen. Plots kreeg ik complimenten van jonge mensen die me vertelden hoe blij ze waren nu ze zich eindelijk konden herkennen in een zwarte West-Vlaming op tv. We exist! (lacht)’

○ ○ ○

Kargbo is geboren in Brussel, maar groeide op in Roeselare. Haar ouders waren in de jaren negentig gevlucht voor de burgeroorlog in Sierra Leone.

De eerste herinnering die in haar opkomt, als ze terugdenkt aan haar kindertijd? ‘Ik ben een jaar of zeven, acht en ik ben net gaan zwemmen. Met natte haren kom ik het huis van mijn grootouders binnen, waar de geur van zelfgebakken wafels in de lucht hangt. Ik denk er nog altijd graag aan terug, aan dat gevoel van uitputting en tegelijk het verlangen naar die wafels.’

Kargbo stapelde de hobby’s op. Ze speelde tuba en hoorn, deed aan ballet en hiphop, zat bij de chiro en volgde dictie. Alles uitproberen, gulzig in het leven staan. Maar liefst drie posters van Justin Bieber hingen er in haar meisjeskamer, zo groot was de verafgoding.

Kargbo’s grootste liefde was atletiek. De allereerste keer dat haar naam in een krant verscheen, was op 24 november 2006. In Krant van West-Vlaanderen viel op die dag te lezen hoe ‘de grappige Patricia Kargbo uit het derde leerjaar’ een brevet had behaald. ‘Ze valt niet alleen op door haar zwarte huidskleur,’ schreef de journalist, ‘ze is ook de lolbroek van de groep.’

Zat alles er toen al in?

‘Ik droomde ervan om Kim Gevaert te worden’, lacht Kargbo. ‘Maar ik was vooral een goede kogelstootster. Ik ben nog altijd best sterk en die lichamelijkheid komt me in mijn spel nu ook van pas.’

De liefde voor acteren ontstond in dezelfde periode. Samen met haar zus keek Kargbo naar Coming to America, de komedie met Eddie Murphy in de hoofdrol. Toen ze in die film Samuel L. Jackson met een shotgun in de hand een McDonald’s zag binnenlopen en ‘Anybody move, I’ll blow your fuckin’ head off!’ hoorde roepen, zei ze: ‘Dat wil ik later doen. Ik wil acteren.’

‘Ik heb die scène al zo dikwijls gezien en nog iedere keer word ik er enthousiast van. De kracht die ik toen voelde, zindert tot op vandaag na. De scherpte van Samuel L. Jackson, zijn ongeremdheid… Daar kijk ik graag naar, en daar streef ik als actrice ook naar.’

Via de kunsthumaniora in Brugge belandde Kargbo op het Ritcs in Brussel. Al snel werd ze daar opgepikt en kon ze onder meer meespelen in Vita siyo muchezo ya watoto (‘Oorlog is geen kinderspel’), een coproductie van Théâtre & Réconciliation en de KVS in de Oost-Congolese stad Goma.

Sinds enkele weken woedt de oorlog daar weer hevig, nu de M23-rebellen de stad hebben ingenomen. ‘Voor die voorstelling ben ik toen drie weken in Goma geweest’, zegt Kargbo. ‘We speelden samen met ex-kindsoldaten, als een soort verwerkingsproces. Ik was jong en alles kwam hard binnen. De wazige blik van die kinderen, de sfeer ter plaatse, het besef van het grotere plaatje: alles draait om de grondstoffen die daar in de grond zitten en die wij hier in het Westen blijkbaar per se nodig hebben… Toen is er in mij iets verschoven.

Sinds die voorstelling ben ik veel meer gaan nadenken over politiek en geopolitiek, en welke rol theater daarinkan spelen. Mijn ouders zijn destijds naar België gevlucht omdat er in Sierra Leone een burgeroorlog aan de gang was, ook met kindsoldaten en ook met grondstoffen als inzet. Alles heeft te maken met waar je geboren wordt, heb ik daar beseft, en ik heb veel geluk gehad. Evengoed hadden mijn ouders niet kunnen vluchten en was ik in Sierra Leone opgegroeid, en dan zagen mijn kansen er helemaal anders uit. En zonder mijn ouders tekort te doen, want het zijn ongelooflijk sterke mensen: ik zie hoe zij nog altijd moeten leven met de gevolgen van ooit vluchteling geweest te zijn…. (denkt na) In Goma heb ik toen veel jonge mensen ontmoet die me hebben geïnspireerd, met hun enorme veerkracht en creativiteit. Wat er nu gebeurt, is daarom des te harder om te zien. Mensen slaan op de vlucht of worden vermoord, het is heftig. Hoe kun je je daar tegenover verhouden? Erover spreken is al een actieve handeling, net als over Gaza, maar wat kun je voor de rest nog doen? Hoe kan ik dat activisme verzoenen met het spelen? Die vragen houden me erg bezig, want ik wil als actrice niet blind zijn voor wat er in de wereld aan het gebeuren is. De wereld kan erg hard zijn, dat merk ik ook hier in Brussel. Ik heb het geluk dat ik een beroep uitoefen waarin de zachtheid vaak centraal staat.’

In Sierra Leone is ze nog nooit geweest. Ongetwijfeld komt dat nog, ze voelt dat ze haar familieverhaal verder wil uitspitten. Maar: alles op zijn tijd. En die zoektocht hoeft niet koste wat het kost in een theatervoorstelling uit te monden.

‘Ik wil dat gescheiden houden. Hoe ik me als mens en als actrice ontwikkel, dat hangt natuurlijk samen, het komt altijd dicht bij elkaar. Maar ik wil het toch ook actief uit elkaar blijven houden, zodat het niet allemaal door elkaar loopt. Ik bén niet mijn vak, dat ben ik nu aan het leren.’

○ ○ ○

Met de jongerenvoorstelling Ghurba, over ontheemd raken en opnieuw wortelen, en de groeipijnen die daar onvermijdelijk mee gepaard gaan, trekt Kargbo de komende weken door Vlaanderen. Ze speelt een bloem, Red Velvet, het iets wijzere en meer gegronde personage van de drie. ‘Eerst was het de bedoeling dat we de hele voorstelling lang zouden blijven stilstaan, geworteld in de grond’, zegt Kargbo. ‘Maar dat was niet te doen. Ik heb mijn vrijheid nodig, ik moet kunnen bewegen.’

De thematiek van de voorstelling kent ze maar al te goed. Toen ze van Roeselare naar Brussel verhuisde, belandde Kargbo in een kleine identiteitscrisis. ‘Ik was in het begin lang gedesoriënteerd’, zegt ze. ‘Ook door mijn achtergrond. Ik was in een superdiverse stad terechtgekomen en moest mijn plek opnieuw vinden. En ze dúrven in te nemen. Een stad als Brussel kan je opslorpen, heb ik toen gevoeld. In Roeselare had ik me altijd gepositioneerd als “een van jullie”, ik blokte thuis ook de gesprekken over mijn afkomst altijd af. Maar in Brussel was ik opeens la Flamande en kreeg ik op de theaterschool de hele tijd de vraag wie ik was en wat ik wilde maken. Het heeft even geduurd voor ik mijn draai vond in die nieuwe realiteit.’

Later dit voorjaar speelt Kargbo, zoals gezegd, mee in Living Apartment Together van NTGent, een voorstelling van Yves Degryse gebaseerd op een scenario van Angelo Thijssens. En ondertussen ontdekt ze volop wat voor actrice ze is en wil zijn.

Vooral in mimiek en fysieke présence is ze sterk, vertelt ze nog, en ze heeft duidelijk een groot gevoel voor komische timing. ‘Ik kan zeker met een heldere dictie een tekst brengen’, zegt ze. ‘Maar ik heb daar altijd wel mijn hele lijf, mijn hele zijn bij nodig.’

Wie ben ik en wat wil ik maken, het zijn de eeuwige vragen.

In café Le Pavé zet de barman de stoelen op tafel. De zon is gezakt, de vlooienmarkt loopt ten einde. De bestelwagens vol kartonnen dozen draaien behoedzaam het plein af.

‘Ik heb vertrouwen in de tijd’, zegt Kargbo tot slot. ‘Het moet niet allemaal snel en nu gebeuren. Acteren is een vak, een metier, en het duurt sowieso een hele tijd voor je het onder de knie krijgt. Ik moet voldoende tijd voor mezelf durven te nemen. En ook voldoende vaak naar de markt komen hier’, zegt ze met een glimlach die haar hele lijf in beweging zet. ‘Of thuis op de sofa blijven liggen, dat kan ik ook erg goed.’