In Sarah in genderland wierp tv-maker Sarah Vandeursen vorig jaar onbevangen en empathisch licht op genderidentiteit. Dat deed ze zo goed dat de VRT haar detacheert naar een regelrecht conflictgebied: wokeland.
Voor de een luidt woke het einde van onze beschaving in, voor de ander vervult het een humane historische correctie.
Sarah Vandeursen: Ik stond eerlijk gezegd niet te springen voor zo’n onderzoek, want ik vind woke een vreselijk thema. Maar net die frisse tegenzin zei veel over hoe beladen die term is. Men schijnt rabiaat voor of tegen te zijn. Nochtans: als ik met mensen over woke praat, lijkt het alsof bijna niemand zich in een van de tegenpolen kan vinden. Ikzelf ook niet. Eigenlijk vermijd ik het om in kranten over woke te lezen, omdat ik me er rap in opjaag en er pessimistisch van word. Maar dat is net het moeilijke aan woke: je kunt er niet aan ontsnappen.
Geen mening hebben over Bart De Pauw, Greta Thunberg of Zwarte Piet is niet geoorloofd.
Vandeursen:Voilà. Daarom ga ik veeleer beschouwend te werk. Waar gaat het precies over? Waar komt woke vandaan? Ik moet zeggen dat ik eigenlijk geen extreemlinkse woke-radicalen ben tegengekomen – bestáán die mensen wel? – maar vooral veel matiging en minzaamheid. Volgens mij is de middenweg dus wel te vinden. Ik ben ook naar een van Bart De Wevers lezingen over woke getrokken, maar ik vond dat hij weinig constructieve oplossingen bood. Woke is natuurlijk uit zijn context gerukt. Want de kern ervan is minder radicaal dan alles wat nu onder die paraplu wordt gesmeten.
Emancipatie, respect voor minderheidsgroepen: wie kan zich daar ook aan storen?
Vandeursen: Inderdaad, niemand is toch openlijk pro onrecht? Natuurlijk bezoek ik eveneens terrein dat mij bekend is: waar liggen vandaag de grenzen van de humor? Zo was ik wel verplicht om in eigen boezem te kijken. Ik moet toegeven dat ik in het verleden dingen heb uitgestoken die nu niet meer door de beugel kunnen, zoals mij vertonen met een blackface. Maar maakt dat van mij een slecht mens? Die hele cancelcultuur met terugwerkende kracht vind ik zelf het meest verwarrende aan woke. Waarom moeten we plots Fawlty Towers, FC De Kampioenen of Roald Dahl verketteren? Ik heb vooral vastgesteld dat zowel voor- als tegenstanders van woke enorm verkrampt zijn, bang om iets verkeerds te zeggen of te doen. Dat doet mij als mens pijn. We maken allemaal fouten en moeten dat recht blijven hebben. Zolang we er maar uit leren.
