Maakt Netflix’ gedoemde blockbuster ‘Altered Carbon’ de hype waar?

Met scifireeks Altered Carbon hoopt Netflix het televisielandschap op zijn kop te zetten. Is daar dan niet meer voor nodig dan geld en adrenaline?

Goed nieuws voor iedereen die niet God, Sinterklaas of Louis Tobback heet: over pakweg driehonderd jaar kunnen we allemáál eeuwig leven. In de wereld van Altered Carbon wordt je bewustzijn na je dood gewoon ingebracht in een nieuw lichaam. Je fysieke omhulsel heet je ‘sleeve’ en je geest zit in een ‘stack’, een uit de kluiten gewassen chip die ergens in de nek wordt ingeplant. Real death treedt alleen nog in als iemand die stack met bijvoorbeeld een nekschot vernietigt. ‘ No body lives forever’, luidt de tagline, maar iedereen met het nodige geld trekt van lichaam naar lichaam, tot in de eeuwigheid, amen. De arme stakkers moeten naar goeie gewoonte hun plan trekken.

In die wereld krijgt de cynische huurling Takeshi Kovacs (Joel Kinnaman), al meteen in de eerste aflevering, voor het eerst in tweehonderdvijftig jaar een nieuwe sleeve aangemeten. Hij was veroordeeld tot eeuwig en één dag in het vriesvak voor zijn aandeel in een opstand, maar wordt ontdooid op last van Laurens Bancroft (James Purefoy). Die Bancroft werd vermoord. Zijn stack werd daarbij ook vernietigd, alleen is hij zo belachelijk rijk dat van zijn bewustzijn elke 48 uur een back-up wordt gemaakt. Hij leeft dus gewoon verder in hetzelfde lichaam (er liggen er altijd een paar nieuwe op hem te wachten) en met dezelfde geest (die back-up) en heeft alleen een zwart gat ter grootte van 48 uur (net als wijlen Fats Domino). Aan Kovacs om te achterhalen wat er in die tijd gebeurd is. Doet hij het niet, dan gaat hij weer on the rocks.

Nadat Trump begin vorig jaar een nieuw naamkaartje in de deurbel van het Witte Huis had geschoven, schoot George Orwells zestig jaar oude 1984 omhoog in de Amerikaanse bestsellerlijsten. Niet veel later inspireerde The Handmaid’s Tale misnoegde vrouwen tot protestmarsen. Combineer dat met de overspannen verwachtingen voor het vierde seizoen van Black Mirror, de peperdure anthologiereeks Philip K. Dick’s Electric Dreams en de online-exegese van al dat kijkvoer, en stel met ons vast: dystopieën zijn niet alleen aan een verpletterende opmars bezig, we lijken ook steeds vaker naar de toekomst te kijken om het heden te begrijpen. Vroeger hadden we daar het verleden voor, maar we hebben ons geheugen ondertussen allang naar de verdoemenis geklikt.

Het een en ander kan dienen als verklaring voor het feit dat Netflix’ nieuwe paradepaardje een sciencefictionserie is waar de streamerzender een bom duiten tegenaan heeft gegooid, maar voor alle duidelijkheid: Altered Carbon hoort niet in bovenstaand rijtje thuis. Als de premisse eenmaal uit de doeken is gedaan en de wereld waarin Kovacs met frisse tegenzin zijn opdracht gaat vervullen met veel vertoon van middelen in kaart is gebracht, ontspint zich een hard-boiled detective in de traditie van Raymond Chandler en Dashiel Hammett. Bancroft is de louche opdrachtgever die vooral hoopt dat zijn privédetective niet te véél ontdekt. Zijn vrouw Miriam Bancroft (Kristin Lehman) is de femme fatale van dienst, en Kovacs zelf de onkreukbare privédetective, een getroebleerde humanist die zijn gouden hart verbergt achter een muur van onverschilligheid en cynische oneliners. Een ouderwetse ziel in een dystopische toekomst: Altered Carbon is een cyberpunkmoordmysterie dat zich voortslingert tussen Philip K. Dick en Philip Marlowe, Chandlers befaamde creatie. Coole premisse, niet?

Tepelkermis

Voor de slechte verstaander wordt ondubbelzinnig naar de oude detectiveverhalen verwezen wanneer een nevenpersonage zich een krijtstreeppak en gleufhoed aanmeet en zegt: ‘Kijk, ik ben precies een gumshoe uit een van die oude detectiveverhalen!’ Om maar te zeggen: niks aan Altered Carbon is subtiel. De femme fatale gooit zich al in aflevering 2 boven op onze held, die zijn cynische oneliners uit een filosofisch voetbad opdiept (‘Technology advances, but humans don’t’). Bancroft praat met de stem van Ben Van Ostade in Thuis. En van de politieagente die Kovacs achter de lurven zit – nog zo’n typisch noirelement – voel je bij de eerste oogopslag dat ze tegen het einde van de reeks zijn soulmate/geliefde/de moeder van zijn kinderen wordt.

Tijdens zijn eerste wandeling na 250 jaar eenzame opsluiting komt Kovacs in een donker, troosteloos getto terecht, waarin leven en seks spotgoedkoop zijn. Dat moet dan worden getoond door middel van, als we het aantal borsten delen door twee, een dozijn naakte en halfnaakte vrouwen – op straat, in bordelen, stripclubs en peepshows. Terwijl we het na een half dozijn wel snapten. Wie van de drie – scenarist, regisseur of director of photography – torst daar een knoert van een tepelfetisj? Wij vinden tepels persoonlijk ook het toppunt van borsten, maar daar gaat het niet om. Het gaat erom dat er op geen enkel moment een een-tweetje wordt opgezet met de verbeelding van de kijker.

Gezocht: magie

Volgens hoofdrolspeler Kinnaman heeft Altered Carbon een groter budget dan de eerste drie seizoenen van Game of Thrones. Voor de rechten op het gelijknamige boek alleen al werd aan schrijver Richard K. Morgan naar verluidt 1 miljoen dollar uitgekeerd. Showrunner Laeta Kalogridis (scenariste van onder andere Shutter Island, coproducente van Avatar) strikte Miguel Sapochnik (die onder meer aan Game of Thrones werkte) om de pilotaflevering te regisseren. En er werd echt heel veel geld uitgegeven aan de look van de reeks, waarin auto’s vliegen zonder dat je in een lach schiet en de sleeves zo levensecht zijn dat Netflix er onlangs mee naar de CES (Consumer Electronics Show) in Las Vegas trok, de plek waar je elk jaar opnieuw kunt gaan bekijken hoe de toekomst er technologisch uit zal zien. De eerste aflevering is dan ook één lange trailer, vol overdonderende visuals, close combat-scènes, bloot en poepchic production design. Alleen spijtig dat magie niet te koop is. Het getto mag er dan tot in de puntjes afgewerkt uitzien, het mist iets wat het veel goedkoper vormgegeven Manhattan van John Carpenter in Escape from New York (1981) bijvoorbeeld wel had: een kloppend, in smeerolie gemarineerd hart.

Altered Carbon is een verdienstelijke poging om blockbustercinema naar het kleine scherm te brengen, maar de reeks is niet meeslepend, ze bombardeert. Ze drijft op testosteron in plaats van op sterrenstof te zweven. Je ziet de post-its aan de muur kleven: hier een streep drama, nu een tepel en snel nog een actiescène daar. Je ziet ernaast een A3 hangen met de constant voor ogen te houden doelgroep: ‘MANNEN 20-39 (met PlayStation-duimen)’. En de driedubbel gespierde Joel Kinnaman mag dan wel uitstekend gecast zijn als Takeshi Kovacs, Humphrey Bogarthe ain’t. Als Netflix dit jaar televisiegeschiedenis zal schrijven, zal het niet met deze serie zijn. Maar de videogame is vast al in productie.