Kawtar Ehlalouch, de underdog van de radiowereld: ‘Niemand houdt me in de gaten, en plots: bam!’

‘Laat mij maar de underdog zijn. Niemand die me in de gaten houdt, en dan plots: bam!’ Bam dus. In juli mocht Peter Van de Veires MNM-sidekick al bewijzen dat ze zelf de ochtend kan dragen, dit najaar is ze een van de nieuwe gezichten van De Warmste Week. Nu gewoon nog leren tapdansen.

Het schiet aardig op met de carrière van Kawtar Ehlalouch. Toen Peter Van de Veire haar eind 2019 vroeg om, samen met Wanne Synnave, zijn voormalige ochtendsidekick Julie Van den Steen te doen vergeten, draaide ze nauwelijks een jaar mee bij MNM. Nu, nog geen twee jaar later, schuift de VRT haar al naar voren als een van de nieuwe Warmste Weekgezichten. Samen met Gloria Monserez (Stubru, Ketnet) en Stéphan Tanganagba (Iedereen beroemd) schaart ze zich achter het thema ‘Kunnen zijn wie je bent’.

We zitten op een Antwerps terras, en voor ons zit een fris en montere Elhalouch van haar koffie te nippen. Opvallend fris en monter voor iemand die na tien maanden aan de zijde van Van de Veire deze maand samen met Robin Keyaert de dag ook nog eens eigenhandig in gang trapte. ‘Ik ga niet liegen’, grinnikt ze. ‘Het friste is er stilaan wel af. Het is een beetje als een marathon lopen en op het eind de meet toch nog even verplaatsen. Al had ik er zelf ook wel een beetje om gevraagd bij MNM. Peter mag dan wel de beste radioleermeester zijn die je je kunt wensen, af en toe moet ik gewoon zelf eens in het diepe gegooid worden om te zien of ik kan zwemmen.’

Na een desastreuze stemtest voor Student Late Night – de summerschool annex talentenscouting van MNM – had ze haar toekomstige MNM-carrière mentaal al ten grave gedragen. ‘Toen ‘de grote Peter Van de Veire’ plots voor mijn neus stond, klapte ik helemaal dicht. Het is echt niet zo moeilijk om even een lollig radioitem te verzinnen, maar door de stress viel mijn voorbereiding compleet in het water en moest ik in het ijle improviseren. “Denk je echt dat een MNM-luisteraar híérop zit te wachten?” vroeg Peter me achteraf bloedserieus.’

Hij kan zich die test naar eigen zeggen niet eens meer herinneren.

Kawtar Ehlalouch: Gelukkig. En laat ons hopen dat hij die ook nooit opgraaft uit de VRT-archieven. (lacht) Gelukkig kon er toen blijkbaar iemand wel door mijn gestuntel kijken en kreeg ik toch een kans in de zomerprogrammering. Wat later mocht ik ook het nieuws lezen.

Weliswaar niet in De grote Peter Van de Veire-ochtendshow, want daar zocht men iemand met meer ervaring.

Ehlalouch:(gespeeld verontwaardigd) Tweemaal afgewezen door Peter van de Veire! Ik zou destijds het nieuws gaan lezen tijdens De ochtendshow, maar hij vond dat geen goed idee. Te vroeg. Dat deed heel even pijn, maar hij had ongetwijfeld gelijk. En kijk, ondertussen kunnen we heel goed met elkaar opschieten.

Weet je wanneer exact je hem hebt kunnen overtuigen van jouw kwaliteiten?

Ehlalouch: Toen ik de redactie van de marathonuitzending voor zijn twintigste radiojubilieum deed. Daar heb ik – denk ik – kunnen bewijzen dat ik een harde werker ben. Een maand later vroeg hij me in elk geval voor een vrijblijvende test voor wat achteraf De ochtendshow bleek te zijn.

Had je niet liever een rustig middagblok gepresenteerd?

Ehlalouch: Waarom?

Een ochtendshow presenteren heeft al bij al iets mild masochistisch.

Ehlalouch: De ochtend is de droom van elke radiomaker en de plaatsen zijn schaars. Dus als je dan uiteindelijk gevraagd wordt, kun je dat alleen maar als een eer beschouwen. Als een teken dat men in je gelooft. Bovendien is het een fijn blok, want de dag en het nieuws zijn nog vers. Je mag mensen in gang trappen en hen met de glimlach naar hun werk sturen. Dat klinkt als een vreselijk cliché, maar het is zo. En ja, het is een intensieve job. Fysiek ontregelend ook. En je mist best wel wat in je leven. Niemand verbiedt me om ’s avonds op een terras te zitten, maar dan ben ik de dag erop wel een zombie. Dus ga ik netjes om acht uur slapen om rond drie uur weer op te staan. Uiteindelijk vind je wel een zekere balans. Je schakelt over van diners naar lunches met vriendinnen, en af en toe permitteer je je toch eens een wilde avond. (denkt na) Ik ben twee jaar geleden naar de MIA’s geweest, op een donderdagavond.

Is dat het laatste dat je je kunt herinneren?

Ehlalouch: Ik denk het wel. Dat, en een Stormzy-concert begin 2020. En toen kwam die pandemie.

Tijdens de lockdown presenteerde je van thuis uit. Vervelend voor iedereen, maar jij woont – voorlopig – ook nog eens in het ouderlijk huis.

Ehlalouch: Met z’n vijven bovendien. Je hoorde dus regelmatig het geritsel van broodzakken en dergelijke op de achtergrond. (lacht) Dat had zijn charme op een moment dat iedereen gedwongen thuis zat te werken. Het was ook handig dat ik tijdens de ramadan door de dag al eens een dutje in mijn eigen bed kon doen.

Een ochtendshow combineren met de ramadan, dat is pas masochistisch.

Ehlalouch:(knikt) Na een hele dag vasten pas na zonsondergang kunnen eten, veel te laat gaan slapen en dan om 3 uur ’s ochtends jezelf weer op gang trekken: ik snap nog steeds niet hoe ik me daardoorheen heb gesparteld. Normaal is dat de mooiste periode van het jaar, maar vorig jaar had het ook iets treurigs. Door mijn verknipte dagindeling en vooral omdat we niet echt met de hele familie samen konden zijn. Als je weer kunt eten na een dag van honger, maakt je dat intens gelukkig. Maar het wordt zoveel mooier als je dat moment ook nog eens met je hele familie kunt delen.

***

‘Ooit wil ik mijn eigen ochtendshow presenteren. Niet als sidekick maar als presentatrice’, schreef Ehlalouch vorig jaar in een brief aan haar vijf jaar oudere zelf. ‘Peter had me dat gevraagd. En ik denk dat hij toch wat uit de lucht viel toen hij mijn ambities las.’

Wie een coup plant, laat dat traditioneel gezien niet op voorhand weten.

Ehlalouch: Die brief was eigenlijk Peters eerste waarschuwing. (lacht) Nee, ik denk niet dat hij mij als een bedreiging ziet. Vrij zeker zelfs. Het is ook meer een verre wensdroom dan een concrete hoop. Laat mij maar in alle rust wat groeien en leren. In die brief stond trouwens ook dat ik graag tv zou maken, programma’s die ertoe doen zoals Durf te vragen van Siska Schoeters. En één keer een chique gala-avond zoals de MIA’s, om dat ook te kunnen afvinken.

Is radio dan slechts een zijstap in het plan-Ehlalouch? Je kunt veel zeggen van een ochtendshow, maar vreselijk diepgravend is het allemaal niet per se.

Ehlalouch: Het is niet diepgravend, maar we brengen wel nieuws, op maat van een vrij jong publiek. En af en toe, tussen de vrolijkheid door, raken we thema’s aan die hen toch heel even tot nadenken aanzetten. Ik zie het probleem ook niet: je kunt perfect bloedserieus zijn op tv én de plezante uithangen op de radio, toch?

Eerder schreef je voor DeWereldMorgen ook een brief aan je vijftienjarige zelf. ‘Kawtar, je bent een harde werker, ook al denk je zelf dat je niks kan.’ Is die mindset ondertussen geremedieerd?

Ehlalouch: De onzekerheid is ondertussen minder benauwend dan toen ik er vijftien was. Maar de vraag die ik mezelf – en anderen – bijvoorbeeld het vaakst gesteld heb toen ik met de ochtendshow begon, was: ‘Waarom zit ik hier? Want ik snap het niet helemaal. Ben ik leuk? Praat ik mooi? Ben ik stiekem toch een interessant persoon?’ Nu goed, dat is natuurlijk een klassiek geval van het impostor syndrome. Je leert dat herkennen en benoemen, maar dat neemt niet weg dat ik nog altijd zit te wachten tot een van de bazen ’s ochtends binnenvalt en zegt: ‘Wat ben je hier aan het doen, Kawtar? Ga maar gewoon naar huis.’ Tegelijk is dat ook de bron van mijn motivatie: ik werk zo hard omdat ik aan mezelf, nog meer dan aan de rest van de wereld, wil bewijzen dat ik echt een goede radiomaker ben.

Het viel Van de Veire wel op dat je net zo makkelijk het achterplan kiest. Om vooral niemand voor de voeten te lopen. Hij vond dat verfrissend in een mediawereld met nogal wat haaien en haantjes.

Ehlalouch: Dat is helaas precies wat ik altijd doe. Het gaat zeer hard tegen mijn natuur in om voor te steken of voor mezelf met ellebogenwerk een plek af te dwingen. Misschien kom je dan iets trager – of natuurlijker – vooruit, maar je wilt toch niet dat mensen denken dat je over lijken gaat om je zin te krijgen? Daar krijg je op termijn toch wel de rekening voor gepresenteerd, denk ik.

Kawtar ‘Ik ben al blij dat ik erbij mag zijn, jongens’ Ehlalouch.

Ehlalouch: Ondertussen kan ik mezelf al iets beter op een voetstuk plaatsen. Maar laat mij maar gewoon de underdog zijn. Niemand die mij in de gaten houdt, en dan plots, bam! Daar ben ik. (lacht)

‘Kawtar snapt ook goed dat ze zichzelf als presentatrice regelmatig moet heruitvinden’, wist Van de Veire ook. ‘Dat ze andere stukken van haar persoonlijkheid moet aanboren.’

Ehlalouch: Je kunt vandaag niet alléén maar een radiopresentatrice zijn. Een goede stem en een vlotte babbel is het absolute minimum, maar daarnaast ontwikkel je best nog twintig andere talenten. Zingen, pianospelen, verdienstelijk jongleren met brandende fakkels terwijl je tapdanst… En dan ben je écht een talent. (grinnikt) Maar ik heb nooit echt grote hobby’s gehad als kind, dus moet ik op zoek naar manieren om me te onderscheiden van de rest. Het helpt ook dat we af en toe dertigdagenuitdagingen doen, waarin ik dan in een maand tijd moet leren piano spelen of dj’en. Het is goed dat ik zo regelmatig uit mijn comfortzone gehaald wordt: ik heb mezelf daar vroeger al lang genoeg gebarricadeerd. Ik was altijd behoorlijk braaf en verantwoordelijk. (denkt na) Waarschijnlijk had ik de grenzen meer moeten opzoeken. Jammer. Maar ik kan nog het een en ander rechtzetten. Ik ben amper 23.

24, nee?

Ehlalouch: In mijn hoofd telt het afgelopen jaar niet mee. Dat kon je niet echt leven noemen, toch?

Waar komt dat verantwoordelijkheidsgevoel vandaan?

Ehlalouch: Ik heb het mezelf aangepraat, denk ik. Met nog vier broers en zussen leek het me bijvoorbeeld maar logisch dat ik snel zelf wat ging bijverdienen. Zo hadden mijn ouders mijn studies ook gerust kunnen betalen, maar ik wist dat ik me minder schuldig zou voelen als ik dat zelf kon doen. Ik hou er ook niet van om iemand iets verschuldigd te zijn. Dus werkte ik elke vakantie en elk weekend in een kledingzaak in Aalst. Te veel, als ik daar nu op terugblik. Al vind ik het niet zo erg dat ik daar een stevige werkethiek aan heb overgehouden.

Werkethiek, maar ook knaldrang, valt tussen de lijnen te lezen.

Ehlalouch: Als ik eenmaal het ouderlijk huis uit ben misschien? (denkt na) Elke dag de beste versie van jezelf proberen te zijn vergt enorm veel energie. Zeker deze maand, nu ik het zelf doe met een ploeg die nog nooit een ochtendshow heeft gemaakt, voel ik me verantwoordelijk voor alles. Telkens als er iets kleins misloopt, voelt dat aan als mijn schuld. Het is niet rationeel, maar ik denk wel telkens: je hebt gefaald, Kawtar.

***

‘”Ik zie amper dat jij Marokkaans bent”, zei een klasgenoot me ooit. Dat was toen oprecht het mooiste compliment dat iemand me had kunnen geven’, zegt Ehlalouch. ‘Vandaag breekt mijn hart als ik daaraan terugdenk. Want waarom zou ik er niet mogen uitzien zoals ik eruitzie?’

Het Warmste Week-thema van dit jaar ligt haar na aan het hart, zegt ze. ‘Ik zat vroeger als enige moslima op een witte school. Echt gepest ben ik nooit, maar je voelt je wel altijd “anders”. Sommigen noemden me ook Mo-uit- Thuis, want dat was de enige – en zeer stereotiepe – Marokkaan die ze al eens gezien hadden. Sindsdien is er wel wat veranderd, maar ik maak me geen illusies. Mijn oudere zus draagt bijvoorbeeld een hoofddoek en dat maakt solliciteren meteen een pak lastiger.’

Jouw zus Samira bedacht zich in De Morgen hoe ze graag binnenhuisarchitecte was geworden, maar uit pragmatisme uiteindelijk voor bijzondere jeugdzorg koos, waar haar hoofddoek minder een issue zou zijn.

Ehlalouch: Onderschat niet hoeveel meisjes hun studiekeuze baseren op de vraag: zal ik later met mijn hoofddoek mogen werken? Waarom zou je je dromen en kwaliteiten opzij moeten zetten omdat iemand aanstoot kan nemen aan je kledij? Jammer. Als een vrouw met een hoofddoek je grootste probleem is, mag je jezelf echt gelukkig prijzen. Dan heb je verder blijkbaar een zeer gelukkig en zorgeloos leven.

Kun jij je nog opwinden over het tigste hoofddoekenrelletje in de komkommertijd?

Ehlalouch: Ik heb me daar zeer kwaad om gemaakt. Je hebt het over de zwembadenkwestie in Brussel, toch? Waar een vrouwenuurtje werd ingesteld en men mocht zwemmen in boerkini?

Of de tirade van Theo Francken over een Gents gezin met Afghaanse roots. Of de start van de rel omtrent ex-regeringscommissaris Ihsane Haouach.

Ehlalouch: Wat boeit zo’n vrouwenuurtje ook? Ik vind het ook niet altijd leuk om tussen een hoop mannen te moeten zwemmen. De focus had daar moeten liggen op het deel van de mannen dat ervoor zorgt dat men vrouwenuurtjes moet overwegen. (denkt na) Als het over vrouwen gaat, worden dingen al gauw ‘een probleem’. Mogen we nog op ons eentje ademen in een ruimte, of zetten we daar voor de zekerheid ook beter een man bij om toezicht te houden?

Haouach deed een ongelukkige uitspraak over de scheiding van kerk en staat en nam na de daaropvolgende karaktermoord uiteindelijk ontslag. Anderen maken een sport van ongelukkige uitspraken en geven geen krimp. Iets met twee maten en twee gewichten?

Ehlalouch:(knikt) Ik moet toegeven dat ik de zaak-Haouach niet echt gevolgd heb. Zelf sta ik nu iets sterker in mijn schoenen, maar ik heb wel lang gezwegen over politieke kwesties. Omdat ik bang was daar zwaar op afgerekend te worden. Als vrouw, moslima en mediafiguur. In die laatste rol probeer ik zo veel mogelijk neutraal te zijn, maar af en toe zal ik mijn mening geven. Zeker als je onzin uitkraamt.

Je denkt aan een specifiek voorbeeld, lijkt het wel.

Ehlalouch: Toen Schotland in december tampons en maandverband gratis beschikbaar maakte, hadden we het in De ochtendshow ook even over menstruatiearmoede. En de mannelijke reacties stelden niet teleur. Want uiteraard krijg je dan mannen die je even gaan voorrekenen hoe tampons en maandverbanden eigenlijk niks kosten en triomfantelijk stellen dat menstruatiearmoede een sprookje is. (droog) Dus toen heb ik me wel even kwaad gemaakt. Iedereen schrok een beetje, denk ik, omdat niemand dat van mij had verwacht.

Van de Veire noemde je wel ‘zeer Generatie Nu’, met vaak stevige en politiek correcte meningen.

Ehlalouch: Is dat wat mijn generatie kenmerkt?

Vul dat gerust in zoals je wilt. MNM-collega Dorianne Aussems had het in deze reeks bijvoorbeeld ooit over een generatie van klapvee, die alles verplicht fantastisch moet vinden.

Ehlalouch: Wat mij vooral ‘stoort’ aan – een beperkt maar luid deel van – mijn generatie is dat ze verwachten dat we alles over alles weten, daar meteen ook een mening over vormen en ons platform terstond inschakelen om elk probleem te fiksen. Liefst nog op een manier dat je niemand anders per ongeluk kwetst. Ik zal onrecht áltijd aankaarten, maar ik word echt regelmatig aangevallen omdat ik nog niks gepost heb over X of Y. En ik ben mondig over veel onderwerpen, maar moet ik nu echt over elke brandhaard en elk wereldprobleem posten om serieus te worden genomen? Mensen mogen niet vergeten dat je persoonlijke leven soms ook heftig kan zijn en dat je er niet alles bij kunt nemen.

Van de Veire vermoedde dat je graag een rolmodel zou zijn. Is dat zo? Als ik je zo hoor, ben ik daar niet helemaal zeker van.

Ehlalouch: Ik zit in een vreemde tweestrijd: enerzijds wil ik mijn bescheiden platform gebruiken om het een en ander aan te kaarten, anderzijds voel ik me soms geen geschikt rolmodel. Anderen zijn daar veel beter in. Dan denk ik bijvoorbeeld aan Chrostin, die altijd de perfecte toon lijkt aan te slaan met haar kritiek en duiding. (denkt na) Ooit had ik in de show laten vallen dat ik niet date. Waarop er meteen kritiek kwam: ‘Je weet dat dat nog steeds een taboe is in de Marokkaanse gemeenschap. Als jij geen taboes wil doorbreken, zit je daar niet op je plaats.’ Blijkbaar is ‘ochtendshowpresentatrice’ niet voldoende. Blijkbaar is mijn echte functieomschrijving ‘onvermoeibare taboedoorbrekende Marokkaanse vrouw’? Ik wil mij niet verantwoordelijk voelen voor een bepaalde groep. Ik hoop vooral een inspiratie te zijn voor mensen die zich in mij herkennen. Omdat ik dat als jongere gemist heb toen ik naar tv keek. Maar het is niet omdat iemand op je lijkt dat ze exact hetzelfde denkt, doet en voelt als jij. Ik vertegenwoordig lang niet iedereen, maar dat wordt nogal snel vergeten.