Kan ‘The Peripheral’ de laatste seizoenen van ‘Westworld’ doen vergeten?

Dat dit de nieuwe reeks van de makers van Westworld is, is een klein beetje gelogen. Maar cyberpunkthriller The Peripheral, met Chloë Grace Moretz, zou wel eens een aangename verrassing kunnen blijken.

Het is een strategie als een andere: Amazon Prime lost dit najaar heel weinig nieuwe reeksen, maar ze zijn stuk voor stuk prestigieus en peperduur. The Peripheral haalt natuurlijk niet de astronomische budgetten van The Lord of the Rings: The Rings of Power – dat doet zoals bekend geen enkele serie uit de tv-geschiedenis – maar de decors, de special effects én de betrokken namen tonen duidelijk aan dat deze flitsende cyberpunkthriller niet voor een habbekrats is gemaakt. Ook zonneklaar: er gebeurt een pak meer in het Londen van 2100 dan in Midden-Aarde.

Het verhaal vangt aan in Smalltown, USA anno 2030, waar de jonge Flynne Fischer (Chloë Grace Moretz) haar uitzichtloze job combineert met de zorg voor haar disfunctionele gezin. Haar blinde moeder is terminaal ziek, haar broer Burton (Jack Reynor uit Midsommar) een getraumatiseerde voormalige elitesoldaat die de medische kosten probeert te helpen dekken door in zijn aftandse camper videogames te spelen. Flynne, die een veel betere gamer is dan haar broer, springt vaak voor hem in, maar als ze op een dag in een futuristisch ogend Londen terechtkomt, lijkt de VR al te realistisch. Al snel blijkt dat het personage dat ze er bewoont geen gewone avatar is maar een peripheral, een soort tijdelijk lichaam voor tijdreizigers, en dat ze deze keer geen onschuldig spel aan het spelen is. Als ze getuige is van wat een moord lijkt, wordt de jacht op haar en haar familie geopend – in 2100 én 2030.

Verwarrend? De labyrintische plot van The Peripheral komt uit de koker van de Amerikaans-Canadese sciencefictionschrijver William Gibson, die in 2014 het gelijknamige boek schreef. Een ander handelsmerk van Gibson, die sinds zijn invloedrijke debuutroman Neuromancer (1984) bekendstaat als de vader van het scifisubgenre cyberpunk, is een donkere kijk op de toekomst, waarin de technologie keer op keer de menselijkheid en sociale cohesie heeft weggedrukt. U kent hem misschien van het scenario voor de op zijn eigen kortverhaal gebaseerde film Johnny Mnemonic (1995) of zijn torenhoge invloed op The Matrix: zelfs het concept ‘matrix’ hebben Lana en Lilly Wachowski uit Neuromancer gelicht.

De plot van The Peripheral komt uit de koker van sciencefictionschrijver William Gibson, de vader van de cyberpunk, die een torenhoge invloed op The Matrix had.

Verder werd zijn werk merkwaardig weinig verfilmd, tot nu. ‘Ik heb massa’s filmmakers Gibsons ideeën zien jatten, met inbegrip van mezelf’, zei Jonathan Nolan, executive producer van The Peripheral, daarover onlangs op de Comic Con in New York. ‘Maar niemand heeft ooit het lef gehad om het echte bronmateriaal aan te pakken.’ U kent Jonathan, behalve als broer en veelvuldig coscenarist van filmregisseur Christopher Nolan (Interstellar, The Dark Knight Trilogy), vooral van de sciencefictionreeks Westworld, die hij samen met zijn vrouw Lisa Joy heeft gemaakt. Het succes van Westworld verklaart waarom ook The Peripheral als hun geesteskind in de markt wordt gezet, maar helemaal correct is het niet. De reeks maakt weliswaar deel uit van de miljoenendeal die hun bedrijf Kilter Films met Amazon heeft gesloten, maar ze werd bedacht en goeddeels geschreven door Scott B. Smith (A Simple Plan). Die had het lastig om met het bronmateriaal zijn ding te doen, vertelde hij aan website Den of Geek: ‘Ik had gewoon te veel respect. Het werk van Gibson is voor mij als een tempel. Het was pas toen ik wat modder aan de muren durfde te smeren dat ik een doorbraak bereikte.’

Mooi gezegd, maar eigenlijk deed Smith het omgekeerde: hij maakte de groezelige, cynische wereld van Gibson een beetje fraaier door te focussen op de familie- en vriendschapsrelaties uit het boek. Iets wat ook Chloë Grace Moretz niet ontging. ‘Ik hou van het thuisgevoel en de menselijke warmte die in de reeks verwerkt zitten’, vertelde ze in New York. ‘Hoe ver we ook de toekomst in gaan, we keren telkens als een boemerang terug naar huis. Dat is iets wat ik in de meeste sciencefiction mis.’ De catch is dat haar personage thuis een mantelzorger met een dead-end job is, en in de toekomst Assepoester-gewijs in een actieheld transformeert.

De opdeling tussen toekomst en heden wordt stilistisch in de verf gezet door het kleurverschil: enerzijds de warme kleuren van Flynnes woonplaats, anderzijds het strakke, kille Londen van 2100, waar gigantische zilveren beelden boven de skyline uittorenen. Koppel dat fraaie design aan een hoogtechnologische thriller met brutale actie, een topcast en pertinente vragen over de huidige staat en de toekomst van het menselijke ras, en je krijgt zowaar een sciencefictionreeks die de zwakke laatste seizoenen van Westworld uit het collectieve geheugen zou kunnen wissen.