Hoe Mackenzie Davis in ‘Station Eleven’ de ideale kompaan na een pandemie blijkt te zijn

Als morgen de wereldbevolking, zoals in de uitstekende nieuwe HBO-reeks Station Eleven, door een dodelijke griep gedecimeerd wordt, kan het geen kwaad om in de nabijheid van actrice Mackenzie Davis te vertoeven.

1. Ze laat niet met zich sollen

Op de recente vraag van Entertainment Weekly wanneer in haar carrière ze zich het meest empowered heeft gevoeld, diepte Mackenzie Davis een anekdote uit haar begindagen als professionele actrice op: ‘Bij een van mijn eerste films drong de regisseur me een seksscène op die niet in het scenario stond. Zomaar, terwijl we al op de set stonden. Het was zó gemeen dat ze me in die positie dwongen terwijl ik als nieuwkomer nog helemaal niet de macht had om nee te zeggen. Maar toch ben ik niet in hun voorstel meegegaan. Achteraf gezien ben ik er trots op dat ik voor mezelf ben opgekomen, ook al was dat riskant voor mijn carrière en werd mijn reactie in die tijd als tuttig en niet cool beschouwd. Terwijl we vandaag allemaal weten dat ik die dag de meest coole persoon op de set was. (lacht)‘

Het manoeuvre van de regisseur in kwestie – een naam heeft ze niet genoemd – zal in de dagen voor MeToo allicht dagelijkse kost geweest zijn in Hollywood. Davis, ondertussen 34, schuimde aan het begin van het vorige decennium naar eigen zeggen lukraak audities af — als ze die al wist te versieren – en had geen agent of manager. Dat ze ook toen al voet bij stuk hield, past bij het beeld dat in interviews naar voren komt van een intelligente en zelfbewuste vrouw – ambitieus, maar niet ten koste van haar morele of lichamelijke integriteit. Kan handig zijn als aan de einder plots een bende plunderaars opdoemt.

2. Ze is goed opgevoed

Davis dankt haar kracht aan haar moeder, vertrouwde ze Entertainment Weekly nog toe: ‘Ik kijk geweldig naar haar op. Mijn moeder is een formidabele vrouw, de meest efficiënte persoon ter wereld. Ze slaapt nooit en is extreem ambitieus. Ik heb ongeveer 10 procent van haar eigenschappen geërfd, wat nog altijd veel is. (lacht) Ik denk dat ik, door haar bezig te zien en mee te maken hoe ze zich een weg doorheen de zakenwereld baande, geleerd heb wat het betekent om een feminist te zijn. Zonder dat ze dat woord ooit heeft gebruikt.’

Die moeder heet Lotte en is een grafisch ontwerper uit Zuid-Afrika die getrouwd is met een kapper uit Liverpool. Haar ouders zijn samen de eigenaars van AG Hair, een bekende Canadese fabrikant van haarverzorgingsproducten die sinds jaar en dag een deel van zijn winst omzet in scholing van meisjes en jonge vrouwen in Afrika. Rijke mensen met een geweten: dat is de verbazend kleine subgroep waarin Mackenzie Davis is opgegroeid. Ze is zich pijnlijk bewust van haar privilege en lijkt er zich in zowat elk interview voor te verontschuldigen. Dat maakt van haar een vreemde eend in het acteursgild, én iemand op wie je kunt rekenen als alle luxe plots wegvalt.

3. Ze volgt haar eigen weg

‘Het is niet zo dat ik actrice wilde worden omdat ik een bepaalde film had gezien. Ik was als kind gewoon de hele tijd aan het performen’, vertelde Davis in een podcast van Collider. ‘Omdat dat voor je familie heel vervelend kan zijn, sturen ze je dan naar een acteervereniging met allemaal kinderen die dezelfde afwijking hebben. (lacht) Van daar gaat het naar toneelstukken na school waar je pizza kreeg, wat alweer heel leuk was. En zo ging het almaar verder.’ Acteren maakte nooit deel uit van een vooropgezet carrièreplan, wat ook blijkt uit het feit dat Davis Engelse literatuur ging studeren aan McGill University in Montreal. Het was pas toen ze daarna naar de Neighborhood Playhouse School of Theatre in New York trok dat de zaken ietwat serieuzer werden, en zelfs dat relativeert ze graag: ‘Het was ook een handige manier om in de VS een verblijfsvergunning te krijgen.’

Toch heeft haar tijd bij die prestigieuze acteerschool zijn sporen nagelaten, bekende ze aan Collider: ‘Een acteeropleiding heeft altijd iets weg van een sekte. Het is donker, geheim en cool, en vooral als jong meisje maakt dat een grote indruk. Het doet je geloven dat je leven als professionele actrice ook zo zal zijn: met lange praatsessies waarin je als groep probeert te doorgronden waar een stuk of een film echt over gaat, omdat je het verschil wilt maken en je toch alle tijd van de wereld hebt. (lacht) Hoe duurder de projecten worden waar je aan meewerkt, hoe meer dat gevoel wegebt, maar ik vind dat je toch moet vechten om daar iets van vast te houden.’

Haar cv wijst inderdaad op een voorliefde voor vreemd, donker en onafhankelijk. Als ze dan toch een ervaring moet noemen die haar op het pad van een acteercarrière heeft gezet, wijst ze naar Laura Dern in Wild at Heart van David Lynch. Haar favoriete toneelstuk is de zwarte komedie Mr. Burns, a Post-Electric Play van Anne Washburn, waarin de animatiereeks The Simpsons na een pandemie uitgroeit tot een mythe waar de overlevers zich aan vastklampen. Tijdens de lockdown postte ze geen video’s met work-outs voor haar fans, ze las liever John Steinbecks The Grapes of Wrath. Over de coronacrisis zei ze vorige maand in Elle: ‘We doen alsof alles oké is omdat we weer op restaurant kunnen gaan. Maar dat is het niet.’ Zeg nu eerlijk: zou u na een pandemie liever met Andy Peelman mee op pad gaan?

4. Ze heeft terreinervaring

Haar eigenzinnigheid leidde Davis vaak richting indiefilms als Smashed (2012), Irresistible (2020) (van talkshowhost Jon Stewart) en Happiest Season (2020), waarin ze de lesbische vriendin van Kristen Stewart speelt. Tv-junks kennen haar van de veel geprezen maar weinig bekeken cultreeks Halt and Catch Fire (2014-2017). In de zwarte komedie Tully (2018), met Charlize Theron, vertolkte ze het titelpersonage.

Sinds ze in 2015 een bescheiden rol had in kaskraker The Martian, zoekt ze het daarnaast steeds vaker in de richting van sciencefiction en dystopie. In 2016 speelde ze een van de hoofdrollen in San Junipero, een van de populairste episodes in anthologiereeks Black Mirror. Het jaar erop was ze Mariette, een replicant, prostituee en vrijheidsstrijder in Blade Runner 2049. In Terminator: Dark Fate (2019) speelde ze een supersoldaat en haar Kirsten in Station Eleven is een dromerige, empathische meid die zich indien nodig tot een meedogenloze killer ontpopt. Dat maakt samen héél veel ervaring in een wetteloze omgeving. En een ideale vrouw om je achter te verstoppen.

5. Ze is aangenaam gezelschap

‘Ik zou graag vloeiend Frans leren spreken, in plaats van te doen alsof wanneer ik dronken ben’, antwoordde Davis op de vraag van Collider welke vaardigheid ze graag nog onder de knie zou krijgen. Gevoel voor humor heeft ze dus ook. Toen ze naar aanleiding van Terminator te gast was bij talkshowhost Jimmy Kimmel, verraste ze met een quote van haar tegenspeler Arnold Schwarzenegger – níét uit de film die ze net met hem had gemaakt, wél uit de ridicule komedie Junior, die ze als kind had gezien: ‘My nipples are tender.’ Kimmel wist niet wat hij met zijn radde en razend intelligente gaste aan moest, het publiek kwam niet meer bij.

Beroemdheid kan Davis overigens gestolen worden, vertelde ze een paar jaar geleden aan het magazine Interview: ‘Mensen zeggen dat macht ook een grote verantwoordelijkheid met zich meebrengt, maar ik heb eerder het gevoel dat rotte dingen gebeuren als je bepaalde jobs aanneemt. Een van de redenen waarom ik niet op social media zit, is dat ik nee wil kunnen zeggen als iemand me op straat om een foto vraagt. Als ik mezelf constant online zou promoten, verlies ik volgens mij dat recht.’ Ondertussen heeft ze wel een Twitter- en een Instagramaccount – met weinig volgers en nog minder posts – maar het beeld is duidelijk: ondanks bakken star quality is Mackenzie Davis een actrice, geen filmster. Liever dan zich op gala-evenementen van haar beste kant te tonen, zakt ze een avond door met Charlize Theron, twee pizza’s en enkele shots tequila. Waarna ze vast in het Frans met elkaar beginnen te praten. Precies wat wij na een pandemie ook zouden willen doen.

Station Eleven: vroeg voer voor de eindejaarslijstjes

In de tweede aflevering van Station Eleven doet iemand – onder de aanmoedigende blikken van de acteurs – bij het rondreizende Shakespearegezelschap The Traveling Symphony auditie met de emotionele speech van president Thomas J. Whitmore uit de blockbuster Independence Day (1996). Het is een van de vele verrassende scenes van dit even verrassende postapocalyptische drama, dat verbondenheid en menselijke warmte zoekt waar je chaos en geweld verwacht – zonder ooit in meligheid te vervallen.

Station Eleven is gebaseerd op de gelijknamige bestseller van Emily St. John Mandel, die tijdens de eerste lockdown in de lente van 2020 een tweede leven kreeg als reddingsboei. Het verhaal begint met een virus dat de wereldbevolking decimeert en springt over en weer tussen de eerste dagen van de pandemie en twintig jaar later, wanneer de overlevenden moeizaam aan een nieuwe wereld bouwen. In die laatste periode maken we kennis met The Traveling Symphony, als krachtig symbool voor de kunst en het vertier dat de mensheid altijd nodig zal hebben.

De zo goed als perfecte eerste aflevering speelt zich dan weer af tijdens het prille begin van de crisis en toont hoe de achtjarige Kirsten, die meespeelt in een prestigieuze opvoering van King Lear, op de nacht dat de paniek losbreekt door een barmhartige samaritaan naar diens onderduikadres wordt meegetroond. Hier al merk je dat Station Eleven iets bijzonders wordt: in plaats van uitgebreid de chaos in beeld te brengen zoomt videoclipregisseur Hiro Murai (Childish Gambino, FKA Twigs) in op de verstilde nachtelijke odyssee van Kirsten en haar beschermengel. Hier en daar maakt de aflevering een tijdsprong, met een shot van een zopas gepasseerde achtergrond, maar dan twintig jaar later. En het eindigt met Don’t Think Twice, It’s All Right van Bob Dylan.

Hoewel Murai slechts enkele afleveringen regisseert, drukt hij zijn stempel op het verdere verloop. Showrunner Patrick Somerville ( The Leftovers, Maniac) vult de poëzie van de beelden verder aan in lange scènes die de warmte van The Traveling Symphony – waarvan de volwassen Kirsten de steractrice is – afwisselen met de harde nieuwe werkelijkheid. Het verhaal echoot daarin Shakespeare, wiens beroemde tragedies één voor één de revue passeren. De bard moet als hoofdpersonage echter de duimen leggen voor Mackenzie Davis, die zich als Kirsten laat kennen als een uiterst wendbare topactrice – empathisch, dromerig, en als het moet fel en gewelddadig. Schrijf op: Station Eleven is vroeg voer voor de eindejaarslijstjes.