Hoe het voelt om een drugsbaron te spelen: ‘Ik kan mijn personage niet beoordelen’

Vanaf deze week is het derde seizoen van het populaire El Chapo te bekijken op Netflix. Acteur Marco de la O kruipt opnieuw in het hemd en de huid van de iconische drugscrimineel. ‘Ik ben niet het type acteur dat enkele maanden in een rolstoel moet zitten om iemand met een beperking te kunnen spelen.’

Marco de la O is zo’n acteur van wie slechts weinigen de naam kennen, maar wiens gezicht op het netvlies van duizenden kijkers staat gegrift. Met het begin van het derde seizoen van El Chapo, de populaire Netflix-reeks waarin de la O Mexico’s grootste drugsbaron – né Joaquín Guzmán – vertolkt, zullen alleen maar meer bingewatchers de acteur leren kennen.

‘Pas toen ik mij inleefde in zijn personage, besefte ik dat El Chapo veel geduld had’, vertelt de la O ons tijdens de opnames van dat derde seizoen. ‘Hij is niet van vandaag op morgen de grootste drugsbaron ter wereld geworden. Hij heeft zichzelf een weg gebaand, stap voor stap. Vergeet ook niet dat hij ondertussen acht jaar in de gevangenis heeft gezeten. Dat moeten niet de mooiste jaren van zijn leven geweest zijn; om het zacht uit te drukken.’

Denkt u dat El Chapo een slimme man is?

DE LA O: Hij is maar tot het derde leerjaar naar school gegaan, maar zijn verstand heeft volgens mij geen limieten. Hij was de eerste die drugs in blikken met Chilipepers of tomatensaus verstopte. Nadien slaagde hij erin om via lange tunnels tussen Mexico en de Verenigde Staten lange tijd onopgemerkt massale hoeveelheden drugs de grens over te smokkelen.

Hij is niet alleen innovatief, maar heeft ook zakeninstinct. Zijn Sinaloakartel is maar liefst in vijftig landen aanwezig. Als je bedenkt dat het aansturen van een legaal bedrijf in zoveel landen al zo moeilijk is, dan kan je je wel voorstellen dat het ontzettend moeilijk moet zijn om een illegaal bedrijf te runnen waarbij alle communicatie geheim moet blijven verlopen.

De manier waarop u erin slaagt om met uw ogen te draaien is impressionant: het is een perfecte imitatie van El Chapo.

DE LA O: We hebben helaas geen beeldmateriaal van El Chapo toen hij rond de dertig was. Hij was erg discreet, wat het uiteraard nog boeiender en integrerender maakt om hem als acteur te imiteren.

We hebben wel beelden van het moment waarop hij werd gearresteerd door het leger. Ik heb me daar vooral gefocust op zijn blik. Uiteindelijk veroudert iedereen, maar onze ogen kunnen in principe weinig verouderen. Dan was het een veel grotere uitdaging om zijn manier van wandelen, zitten en praten te reconstrueren. Dat is allemaal niet zo eenvoudig, maar met de jaren slaag ik er steeds beter in om mensen te imiteren.

Los van uw imitatietalent lijkt u ook enorm op El Chapo.

DE LA O: Ik weet nog dat de regisseur mij hier onmiddellijk op aansprak. Ikzelf zag de gelijkenis niet, maar toen ik het die avond aan mijn vrouw vroeg, zei ze me meteen dat ik op El Chapo leek. Ze gaf me het advies om zo’n typisch hemd van een drugsbaron te dragen en mij enkele dagen niet te scheren. Ze had gelijk: een paar dagen later keek ik in de spiegel en verschoot ik zelf van de gelijkenis.

Vele acteurs zeggen dat ze tijdens de opnames zich zodanig inleven in hun rol dat ze zich voor een tijdje erg verwant met hun personage voelen. Hoe zat dat voor u?

DE LA O: Ik zou gek worden mocht ik voor deze rol deze techniek hanteren. Vergeet niet dat we al drie seizoenen hebben gedraaid.

Een van de belangrijkste kwaliteiten van een acteur is volgens mij zijn fantasie en verbeeldingsvermogen. Als ik de opdracht krijg om Hamlet te spelen, dan kan ik alleen maar met mijn fantasie mij proberen in te leven hoe het is om in die tijd de prins van Denemarken te zijn. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor de gevangenisscènes in El Chapo. Ik denk dat ik niet in een gevangenis moet opgesloten worden om mij in te beelden hoe het moet zijn om daar te verblijven. Ik ben niet het type acteur dat enkele maanden in een rolstoel moet zitten om iemand met een beperking te kunnen spelen. Ik ben in ieder geval blij dat ik mij voor de rol van Chapo Guzman niet eerst een paar maanden in het drugsmilieu moest begeven. (lacht).

El Chapo mag misschien een meester in het drugsmilieu zijn, volgens de Mexicaanse overheid is hij verantwoordelijk voor honderden doden en aanslagen. Hoe gaat u deze duistere kant naar het publiek overbrengen?

DE LA O: Ik ben een acteur, dus ik kan mijn personage niet beoordelen. Ik probeer zo goed mogelijk neutraal te blijven en de figuur van El Chapo noch tot een held nocht ot een antiheld te herleiden. Ik ben er trouwens vrij zeker van dat de Mexicaanse overheid de figuur van El Chapo mee heeft groot gemaakt.

We hebben in de voorbije reeks al gezien dat de Mexicaanse overheid betrokken was bij de dood van de Mexicaanse bisschop Juan Jesús Posadas Ocampo. Ik vermoed dat de Mexicaanse overheid al decennialang probeert om een rookgordijn te creëren en veel aandacht naar de drugsbaronnen laat gaan om zo de echte problemen van de Mexicaanse samenleving zoals corruptie en geweld niet te hoeven benoemen. El Chapo is deels gebaseerd op echte gebeurtenissen en deels ook fictie. Het is aan de kijker om zijn eigen beeld en conclusies over deze reeks te vormen. De werkelijkheid zal uiteindelijk altijd van films of series winnen.

Kan u dat beter uitleggen? Wat bedoelt u als u zegt dat de werkelijkheid de fantasie overwint?

DE LA O: Ik probeer het aan te tonen met een klein voorbeeldje. Ik ben in 1999 naar New York vertrokken omdat ik mij daar had ingeschreven in een film en muziekschool. Twee jaar later, na de aanslagen van 11 september, verplichtten mijn ouders me om terug naar Mexico te komen, al hadden ze daarvoro mijn dromen steeds gesteund. Uiteindelijk ben ik naar Cuba gegaan en ben ik erin geslaagd om daar nog twee jaar verder te studeren. Nadien trok ik naar Spanje voor een opleiding in de Spaanse literatuur. Ongelooflijk maar waar: toen ik in Madrid was, vonden daar de aanslagen in de metro plaats. Mijn moeder vreesde al even dat ik een religieuze fanaat was geworden (lacht).