De Star Wars-prequel Andor noemde als enige tv-reeks genocide bij naam.
Ontdek alles wat u moet onthouden van 2025 in ons dossier.
‘De dood van de waarheid is de ultieme overwinning voor het kwaad.’
Aan het woord is Mon Mothma, senator van het Keizerrijk en stiekeme rebel (een rol van Genevieve O’Reilly). Al vanaf het begin van dit tweede seizoen van Andor zagen we hoe het autoritaire regime plannen maakte om de planeet Ghorman, die waardevolle mineralen bevat, uit te roeien en te koloniseren. Negen afleveringen later, nadat een vreedzame betoging op Ghorman uitliep op een bloedbad, spreekt Mothma de senaat toe: ‘Wanneer er geen waarheid meer is, worden we kwetsbaar voor de eetlust van het monster dat het hardste schreeuwt. Wat gisteren plaatsvond op Ghorman was een niet uitgelokte genocide. Díé waarheid werd verbannen uit deze kamer.’ Het was het meest politieke statement dat Star Wars ooit maakte. En televisie tout court, dit jaar.
Andor is een handleiding voor het fascisme. Het toont hoe je rebellie onderdrukt, hoe je staatsmedia runt, volkeren demoniseert, desinformatie verspreidt, en alle macht naar je toe trekt terwijl het volk erop staat te kijken. En het kon op geen beter moment komen. Dat Andor zich niet meer leek af te spelen in een galaxy far, far away lag niet alleen aan het gebrek aan lightsabers. Het debat over de betekenis van genocide, het verbannen van waarheid, de aanval op onafhankelijke media: het voelde allemaal héél erg 2025.
Uiteraard zagen fans allereerst de strijd van de Palestijnen in die van de Ghorman. Beide volkeren verloren delen van hun land, beide volkeren werden door de staatsmedia weggezet als terroristen. Maar er waren ook echo’s van het Trump-tijdperk, de oorlog in Oekraïne, de bezetting van Oost-Congo en het conflict in Soedan.
Toch noemde showrunner Tony Gilroy Andor geen reactie op het nu. Onder meer omdat de productie afgerond was in februari 2024, drie maanden na 7.10 en acht maanden voor de herverkiezing van Trump. ‘De jammere waarheid is dat vrede, welvaart en rust de uitzondering zijn in de laatste 6000 jaar van onze geschreven geschiedenis’, reageerde hij aan The Hollywood Reporter. ‘Los deze show op eender welk moment de afgelopen 6000 jaar, en het zou steek houden voor de mensen in het licht van wat hen overkomt.’
Dat pessimisme ondermijnt de kracht van Andor niet. Want bedoeld of niet: geen enkele reeks voelde bijtender, dwingender en urgenter dit jaar. Niet alleen omdat ze het fascisme haarfijn ontleedde. Ze toonde ook het ware gelaat van verzet.