‘”Hang Pence”: geen mening. “Lock her up”: geen mening. “Stop the steal”: nog steeds geen mening’

Paul Baeten,schrijver van onder meer Wanderland, Straus Park, de nieuwe novelle Een smerig dier en de tv-reeks Over water, duikt elke week in de populaire cultuur.

Mijn plan was om het over de Netflix-hitserie Bridgerton te hebben, een soapy liefdesdrama dat zich afspeelt in de Londense upper class anno 1813.

Blijkbaar zijn er mensen die het concept fictie niet begrijpen. Blijkbaar zijn er mensen die erbij waren, tweehonderd jaar geleden, en begrijpelijkerwijze steigeren bij elk detail dat hun glasheldere herinneringen van de gebeurtenissen van toen tegenspreekt. Blijkbaar zijn er mensen die, zodra er een paar mensen van kleur iets anders spelen dan een dienstmeid of een slaaf, ‘historische correctheid’ plots het allerhoogste goed vinden. Ze willen dat fictie de zaken gewoon correct voorstelt zoals het goede fictie nu eenmaal betaamt. Je weet wel, zoals in Gladiator, Asterix de Galliër en ‘Allo ‘Allo!

Er is een domheid – om de een of andere reden vaak op Twitter en gelijkaardige platformen tentoongespreid – die zo ver gaat dat men niet anders kan doen dan de blik afwenden en hopen dat de vrieskou van januari het geplaagde brein met mededogen zal bevriezen. Om het niet te dramatisch te stellen.

Precies het soort onpeilbare domheid dat we nu vier jaar van het machtigste politieke ambt ter wereld hebben zien komen. Tot vorige week.

Hoewel de bestorming van het Capitool op zich vooral een intrieste, lompe bedoeling was, kan de betekenis ervan amper overschat worden.

Mogelijk luidde deze verzameling nazi’s, langdurig werklozen, verongelijkten, kerkgangers en dorpse keetschoppers het einde van een tijdperk in.

Socialemediabedrijven gaan nu, net als de werkelijk walgelijke figuren uit de Republikeinse Partij, na net geen vier jaar gedoogbeleid en opportunistisch meevaren op de golf in de laatste vijf minuten plots hun verantwoordelijkheidsgevoel en moreel kompas terugvinden. Want de 500.000e degoutante leugen was er echt te veel aan, de 499.999 vorige konden er net door want. Wel ja. Want.

In die zin is het een verademing dat de aanbieders van enkele machtige platformen zoals Twitter, Facebook en YouTube enige restricties beginnen door te voeren in de plaats van zich te verstoppen achter laffe zever over vrijheden. Vrijheden komen namelijk nooit zonder verantwoordelijkheden.

Veel verwende Europese intellectuelen (of toch mensen met een Twitter-account en een bril) zien in die bannen echter het einde van de vrijheid van meningsuiting. Het feit dat zij dat soort onberedeneerde ideetjes mogen delen, bewijst gelukkig dat er met die vrijheid helemaal niks aan de hand is.

Want het is voorbij de tijd om vrijheid van meningsuiting te onderscheiden van vrijheid om te zeggen wat je wilt.

‘Hang Pence’: geen mening. ‘Lock her up’: geen mening. ‘Stop the steal’: nope, nog steeds geen mening.

Een mening is niet zomaar wat uit je botten kletsen. Een mening is niet doen alsof je zomaar wat uit je botten kletst in de volle wetenschap dat je haat en geweld stimuleert. Er is maar één wereld, online en offline lopen door elkaar, er is geen onlinewereld en een offlinewereld die daar los van staat. Dat hebben we nu, hoop ik, toch wel begrepen.