De slimme minireeks ‘Fleishman Is in Trouble’ wil dat u zich oud voelt

De Disney+-minireeks toont de moderne midlifecrisis door de ogen van Jesse Eisenberg en Claire Danes.

Fleishman Is in Trouble begint met een camera die over de skyline van Manhattan zweeft, om uiteindelijk bij het appartement van Toby Fleishman (Jesse Eisenberg) te blijven hangen, de man wiens leven op zijn kop staat. Fleishman, een jonge veertiger, een toegewijde vader en een leverspecialist met een jaarloon van 300.000 dollar, is net gescheiden. Veel tijd om daarbij stil te staan heeft hij nog niet gehad: sinds hij de wereld van de datingapps ontdekt heeft, beleeft hij zijn tweede seksuele puberteit – en deze keer zijn vrouwen wél in hem geïnteresseerd. Zijn nieuwe leven vol sexting en onenightstands blijkt zo overweldigend dat het drie dagen duurt voor het hem begint te dagen dat zijn ex-vrouw Rachel (Claire Danes met het kapsel van een slechterik) vermist is.

Fleishman Is in Trouble wil een punt maken: alle personages die u zo goed kende toen u jong was, hebben rimpels rond hun ogen en grijze haren in hun baard. En u dus ook.

Het lijkt de opzet van een Gone Girl-achtig mysterie, maar Fleishman Is In Trouble zoekt het in een andere richting. ‘Voor de tiende keer die dag stelde Toby zich dezelfde vraag, een vraag die sinds de scheiding elke twee minuten door zijn hoofd schoot: hoe ben ik hier aanbeland? Hoe ben ik een gescheiden man geworden?’ vertelt de voice-over iets verder in de aflevering. En Fleishman is niet de enige in een existentiële crisis. Libby, zijn beste vriendin sinds de universiteit, die met man en kinderen naar een residentiële buitenwijk verhuisd is, mist de onvoorspelbaarheid in haar leven en vraagt zich af waarom ze zich de laatste tijd zo oud voelt. Zijn beste vriend Seth – zonder vrouw, kind en huis in de suburbs – twijfelt dan weer of hij niet de verkeerde keuzes heeft gemaakt, nu ook de wildste feestnachten routine zijn geworden. De moderne midlifecrisis in al haar gedaantes dus, door de ogen van een generatie die oud genoeg is om nog op Facebook te zitten en jong genoeg om te weten dat dat ondertussen niet cool meer is.

Het heeft iets meta om Jesse Eisenberg, die dertien jaar geleden Mark Zuckerberg speelde in The Social Network, aan precies hetzelfde ratelende spreektempo te horen praten over hoe triestig Facebook vandaag geworden is. Pas wanneer de rest van de cast zijn opwachting maakt, besef je dat dat ook de bedoeling is. Libby wordt gespeeld door Lizzy Caplan, die bijna twintig jaar geleden naam maakte met de tienerkomedie Mean Girls. Haar man Adam is Josh Radnor, beter bekend als Ted uit How I Met Your Mother. Seth is dan weer een rol van Adam Brody, voor eeuwig Seth Cohen uit The O.C. Fleishman Is in Trouble wil een punt maken: alle personages die u zo goed kende toen u jong was, zijn oud geworden, hebben rimpels rond hun ogen en grijze haren in hun baard. En u dus ook. Valt niks aan te doen.

Het is het soort slimmigheid waar de reeks in uitblinkt. Alleen: het is niet het enige punt dat Fleishman Is in Trouble wil maken. De minireeks is gebaseerd op Fleishman zit in de problemen, een Amerikaanse bestseller uit 2019 van Taffy Brodesser-Akner, die als showrunner de tv-adaptatie van haar eigen boek verzorgde. Een pen die je voelt: Fleishman is een tv-reeks, maar met de ambities van een boek. De eloquente voice-over klinkt als een schrijver die uit eigen werk voorleest. Altijd loert de onbetrouwbare verteller om de hoek. Overal duiken literaire motieven op. Het schoolproject van de zoon over het blokuniversum is een metafoor voor hoe de realiteit ook maar een standpunt is. Fleishmans fascinatie voor de lever is, zo wordt ons herhaaldelijk in herinnering gebracht, ook de fascinatie voor een orgaan dat zichzelf kan herstellen als het beschadigd is. En als Libby stiekem een sigaret opsteekt, is dat een verwijzing naar haar verloren jeugd. Fleishman Is in Trouble wil evenveel gelezen als gekeken worden.

Dat is meteen ook waarom Fleishman Is in Trouble een goede reeks is, maar niet in de categorie van Succession of The White Lotus zit. De casting is uitstekend, de personages zijn doorleefd en de observaties over datingapps, relaties en waarom je vrienden aan de universiteit je het beste kennen zijn slim. Maar de reeks wil veel vertellen. Te veel. De angsten van de New Yorkse elite, de absurditeit van intensive mothering of de verhouding tussen Amerikaanse en Israëlische Joden: het zit er állemaal in. Dat kan werken in een boek van 400 pagina’s, maar wringt in een reeks van acht afleveringen. Helpt ook niet: sinds Succession en The White Lotus kunnen we sowieso iets minder empathie opbrengen voor de trubbels van mensen met een jaarloon van 300.000 dollar.

Niet toevallig is Fleishman Is in Trouble op zijn best wanneer het de tijd neemt om één thema uit te werken. Zonder te veel te spoilen: in de voorlaatste aflevering neemt de reeks een abrupte wending en krijgen we het verhaal van de Fleishmans door andere ogen te zien, een versie die Toby’s kijk op zijn huwelijk en scheiding uit de vorige zes afleveringen ondergraaft. Waarom zijn we onbewust zo geneigd om de mannelijke versie van de feiten te geloven, lijkt Fleishman Is in Trouble zich af te vragen. En waarom blijft het zo moeilijk voor een vrouw om háár verhaal verteld te krijgen? Een tikje laat misschien, maar het is meteen ook het moment waarop Fleishman Is in Trouble zijn ware aard laat zien.

Soms is de reeks erop, soms is de reeks eronder, maar er zit zoveel in Fleishman Is in Trouble dat er altijd wel iets is om achter te blijven haken.