Aimé Claeys veroverde Vlaanderen (en droomt nu van het buitenland)

In 1985 vervelde hij van naïeve jongen tot harde gekwelde rijkswachter. Maar de Gentse acteur kan meer dan stoere jongens spelen.

Aimé Claeys was dit jaar alomtegenwoordig. Hij zette op innemende wijze een rijkswachter neer in 1985, de dramareeks over de Bende van Nijvel. Hij was hilarisch als Musti (een Belg die een Turk wil zijn) in Zonder afspraak. Met knikkende knieën was hij te gast bij De ideale wereld. Aan zijn deelname aan De slimste menster wereld hield hij emmers vol stresszweet over. En momenteel is de Vlaamse acteur over het Kanaal te zien in de Channel 4-reeks The Couple Next Door.

Vroeger spraken mensen mij aan omdat ze dachten mij ergens van te kennen. “Werk jij niet in een koffiebar?” Nu linken ze mij tenminste aan een personage.

‘Het is pas doordat jij mij erop wijst, dat ik inzie dat ik veel heb gedaan en besef ik dat ik mezelf daar zelden voor complimenteer. “Goed gedaan, Aimé, goed bezig”: dat denk ik eigenlijk nooit. Misschien moet ik dat meer doen, maar in mijn hoofd ben ik altijd al bij het volgende. Constant bezig willen zijn zit nu eenmaal in mijn aard.’

Er keken gemiddeld meer dan een miljoen mensen naar 1985. Hoe heb jij die periode ervaren?

Aimé Claeys: Ik had de indruk dat iedereen interesse had in de reeks. De oorlogen en conflicten van de laatste tijd maken dat 1985 geen ver-van-mijn-bedshow is, hè. Niemand denkt: ‘Ah, zo ging het er dus dertig jaar geleden aan toe.’ Politiegeweld of corruptie blijven tot op de dag van vandaag actuele thema’s.

Ik heb best veel feedback gekregen op de reeks. Op een perron in Brussel klampte een oud-rijkswachter mij aan om te vertellen dat het beeld dat 1985 schetst naar zijn ervaring met de werkelijkheid strookt. Maar we hadden ook een screening in Deinze waar een toeschouwer ons erop wees dat de rijkswachters in de reeks niet met het juiste type Mercedes rijden.

Een andere oudgediende in de zaal zei dat we de rijkswacht zwartmaakten, wat een andere oud-rijkswachter diezelfde avond dan weer ontkrachtte. Er zijn wel wat mensen geschoffeerd of in hun eer gekrenkt door 1985. Je hebt er die de rijkswacht met hand en tand willen verdedigen, terwijl de reeks op geen enkel moment insinueert dat iederéén die dat uniform droeg een rotte appel was.

Voordien was je vooral bekend als brandweerman Tom uit Onder vuur. In welke mate is je leven na 1985 veranderd?

Claeys:Vroeger spraken mensen mij aan omdat ze dachten mij ergens van te kennen. ‘Werk jij niet in een koffiebar?’ (lacht) Nu linken ze mij tenminste aan een personage. Maar is mijn leven veranderd omdat ik nu af en toe aangestaard word als ik ergens binnenstap? Ik geloof van niet. Het is enkel ambetant wanneer zatte mensen je aanklampen.

Het is wel zo dat het nu beter geweten is waar ik als acteur voor sta. 1985 was een impactvolle reeks – veel mensen hebben die gezien. De opnames zijn intussen drie jaar geleden afgerond. In het begin was ik nog onzeker over mijn eigen kunnen, nu weet ik van mezelf dat ik kan spelen. Daar twijfel ik niet langer aan. Het is ook leuk om dat vertrouwen langs regisseurskant te voelen. Als ze mij nodig hebben, zullen ze mij wel vinden.

Hoe dankbaar ben je voor alles wat je dit jaar overkomen is?

Claeys: Ik heb het momenteel relatief rustig, waardoor het besef nu pas inzinkt. 1985 is uitstekend onthaald en ik heb er zelf ook veel erkenning voor gekregen. Dankzij Zonder afspraak heb ik in een komediereeks kunnen acteren – heel fijn om daar deel van uit te maken. En De slimste mens was… (zoekt naar woorden) Een uitdaging, maar ik heb mij wel geamuseerd. (lacht) Ik heb een fijn jaar achter de rug.

Heb je getwijfeld om deel te nemen aan De slimste mens?

Claeys:Ja. Heel even toch. Veel mensen denken dat acteurs per definitie extravagant en out there zijn. Ik bén uitbundig, maar vooral in intieme kring, in het bijzijn van mijn vrienden en familie. (lacht) Een tv-quiz is anders dan een serie of film: je komt als jezelf op tv en niet als een personage. Het is een kunst om in die omstandigheden helemaal jezelf te zijn. Dat is ook de reden dat ik heb toegezegd. Ik wilde eens iets anders proberen.

Uit je onwennige houding tijdens je bezoek bij De ideale wereld leid ik af dat je moest wennen aan je nieuwe BV-status.

Claeys: (lacht) Ik had superveel stress. De autorit naar Vilvoorde (waar DIW wordt opgenomen, nvdr.) was echt sterven. Op de set ervaar ik nooit meer zo’n stress voor de camera, maar bij De ideale wereld voelde ik mij helemaal verloren, bij De slimste mens aanvankelijk ook. Minder extreem dan bij DIW, dat wel. Maar ik ga dat type programma’s wel blijven toezeggen, tot ik ontdooi en helemaal mezelf kan zijn.

Mocht ik minder stress hebben gehad, zou ik het verder dan twee afleveringen geschopt hebben in De slimste mens. Toen ik gevraagd werd naar de ingrediënten van chili con carne – een gerecht dat ik vroeger veel klaarmaakte – kreeg ik een brain freeze van de spanning. Sindsdien eet ik geen chili con carne meer. (lacht hard)

Je personages in Onder vuur en 1985 zijn fysieke, emotionele types, het weekblad Story kondigde je aan als ‘de nieuwe Kevin Janssens’… Je uitte eerder al je bezorgdheid voor typecasting.

Claeys:Ik wil verbreden, zodat ik niet enkel voor een bepaald soort rol gevraagd wordt. Het hoeft niet altijd kommer en kwel te zijn, hoe graag ik ook schouderdiep in de emoties van mijn personage zit en die gevoelens mee naar huis neem.

Ik speel even graag in een humoristische reeks of film. Ik hield ervan om bij Zonder afspraak op een set te staan waar niet gestopt werd met lachen. Mijn personage Musti was óók iemand waar ik mijn tanden in kon zetten. Ook al moest ik de hele tijd een domme blik opzetten, ik nam die rol wel heel serieus. Volgend voorjaar komt Styx uit, een misdaadreeks met een horrortwist (naar de gelijknamige roman van Bavo Dhooge, nvdr.), waarin ik een gestoorde crimineel speel. Ook dat was compléét anders dan 1985 of Onder vuur.

Ik ben enorm gepassioneerd door het spelen. Ik acteer zo ontzettend graag. Wanneer ik een script krijg, heb ik de neiging om in de kantlijn mijn bevindingen neer te kribbelen. Wanneer dat gebeurt, weet ik dat het personage mij triggert en da’s een goed teken. Ik ga er altijd vól voor. Iedereen die al met mij heeft gewerkt zou dat beamen, denk ik.

○○○

Bereid u voor op nog een jaar vol Aimé Claeys. In het derde seizoen van Onder vuur(komend najaar te zien bij de VRT, nvdr.) maakt de Gentenaar opnieuw zijn opwachting als brandweerman. Hij speelt ook mee in het tweede seizoen van Arcadia (nog geen release bekend, nvdr.). Maar eerst is hij dus te zien als ‘een complete flippo’ in Styx(eerst op het filmfestival van Oostende, dit voorjaar nog op Streamz, nvdr.), een reeks over de corrupte politieagent Raphaël Styx (Sebastien Dewaele).

Bij De ideale wereld voelde ik mij helemaal verloren, bij De slimste mens aanvankelijk ook. Maar ik ga dat soort programma’s wel blijven toezeggen.

Het kan verkeren. Claeys maakte zijn filmdebuut in Wij (2018), de verfilming van Elvis Peeters’ gelijknamige roman. ‘Ik was achttien bij mijn auditie, negentien tijdens de opnames. Ik was nog een ventje, mager, vel over been’, herinnert hij zich. Zo enthousiast 1985 onthaald werd, zo genadeloos sabelden kijkers en recensenten destijds Wij neer. ‘Op bepaalde fora was de haat persoonlijk aan mij gericht.’

Claeys:Ik speelde in Wij een verschrikkelijk ventje en nam diens arrogante trekken over in het dagelijkse leven. Het geld dat ik met Wij heb verdiend, was op een jaar tijd opgebrast. Aan compleet nutteloze dingen, zoals een rode fluwelen pak van Calvin Klein. (lacht) Op filmfestivals werd ik door regisseurs aangeklampt. (imiteert een Hollands accent) Je gaat het maken, man! Je bent the next big thing!’ Ik geloofde dat zelf ook, hè. ‘I’m the man!’ dacht ik.

De confrontatie dat ik niet dé man bleek te zijn, was hard. Na de opnames van Wij ben ik aan mijn studies drama aan het KASK begonnen. Ik stapte daar binnen met de verkeerde ingesteldheid. ‘Waarom zou ik nog naar school gaan? Ik ben wel een filmacteur, hè!’ Ik plaatste mezelf boven de anderen, maar in werkelijkheid bleek ik nog nergens te staan als acteur. Ik werd terug met mijn voeten op de grond gezet.

Hoe confronterend was het om te zien dat je collega en vriend Tijmen Govaerts, die ook in Wij acteerde, in de daaropvolgende jaren wél kansen bij de vleet kreeg en jij niet?

Claeys: De periode na Wij was superlastig. Het was echt een struggle. Zoals het cliché gaat: ik heb aan stoppen gedacht. Het liep op school niet goed – ik heb uiteindelijk twee jaar langer over de opleiding gedaan. Voor mij was het een uitgemaakte zaak: ik zou mijn acteerdroom opbergen en decorbouwer worden. Ik had zelfs een decor gebouwd voor de masterproef van vrienden en dat beviel mij wel. Maar op het moment dat de twijfels het overnamen, kreeg ik de vraag om te casten voor Onder vuur. Sindsdien blijven de opdrachten komen.

Geloof je in het lot?

Claeys: (denkt na) Nee. Ik geloof wel dat de dingen komen op het moment dat je ze het minst verwacht. Ik liep er verkrampt bij, en door los te laten kwam er iets op mijn pad. Ik sta extreem hongerig in het leven. Nu het even rustig is, denk ik voortdurend: ‘Give me more, give me more!’ Maar zolang ik met die houding rondloop, gaat er niets komen, geloof ik. Ik moet leren loslaten. Daar heb ik nog steeds moeite mee, dat blijft een constante strijd.

Hoe ben je eigenlijk in de Channel 4-reeks The Couple Next Door beland?

Claeys:Via een castingbureau in Antwerpen. Dries Vos (regisseur van onder andere De dag, nvdr.) heeft de reeks geregisseerd. Mijn personage stelt eigenlijk niets voor, hoor. Ik speel een gangster, maar je kunt dat bezwaarlijk een rol noemen.

Ik heb twee dagen op set gestaan en over de grens ben ik een nobody, hè. Ik vind het belangrijk om ook zo’n kleine kansen te grijpen en die ervaring in het buitenland op te doen. Dat houdt mij nederig. Op termijn zou ik graag meer over de grens acteren.

Je hebt een tijdje Franse lessen gevolgd, wat zowel van gretigheid als ambitie getuigt.

Claeys: Het is simpel: als ik de stap naar het buitenland wil zetten, moet ik aan mijn Frans en Engels schaven. Het gaat mij niet om bekendheid. Ik wil niet per se beroemd worden, België is gewoon een klein land en ik zou het ook graag elders proberen.

Onlangs had ik een kleine Franstalige rol in een Belgische film, BXL, het regiedebuut van Ish Ait Hamou, en daar heb ik ondervonden hoe moeilijk het is om te improviseren in een taal die je niet volledig onder de knie hebt. Ook dat was een les in nederigheid. Ik moet nog veel stappen zetten. Ik maak mij geen illusies. Misschien lukt het over vijf jaar, misschien nooit. Maar ik wil het wel proberen, dus dan is hard werken de boodschap.