‘Politici die subsidies geven, doen heel graag alsof ze het uit hun eigen zak betalen’

Paul Baeten is schrijver van romans en tv-reeksen – eerder dit jaar nog Twee zomers op Eén. Elke week bijt hij zich hier vast in maatschappij en popcultuur.

Subsidies: er is de laatste tijd weer veel om te doen. De tendens is dat ze moeten krimpen of zelfs afgenomen worden. Eerlijk gezegd vind ik dat een zeer goed idee. Ik erger me namelijk al een tijdje aan het verbrassen van gemeenschapsgeld.

Ik ken er een paar en jij kent ze ook wel: ze studeren eerst lekker lang – natuurlijk wordt dat ook al zwaar gesubsidieerd en is het niet zoals in pakweg de VS waar je zelf je studies kan betalen. Dan een stage – ho maar: betaald natuurlijk. Om dan na al die jaren sponsoring eindelijk te beginnen werken en betaald te worden door het systeem. Goed: soms via een paar typische constructies, maar het komt er wel op neer dat wij betalen zodat zij hun gang kunnen gaan. Dat mensen dat beu worden: ik snap het heel goed. Want zij zullen wel rijk worden van geld dat wij allemaal door uitzonderlijke hoge belastingen blijven betalen. In de plaats van via een of andere kas te passeren kunnen we het even goed gewoon op hun dikke rekeningen storten.

Eigenlijk is het walgelijk, als je dan toch iets als job wil doen omdat het ‘je passie’ is of omdat je van mensen en het leven houdt: doe het dan ook met wat minder geld.

Eigenlijk is het walgelijk, als je dan toch iets als job wil doen omdat het ‘je passie’ is of omdat je van mensen en het leven houdt: doe het dan ook met wat minder geld.

Ik heb het natuurlijk over dokters.

Aaah Paul, snoodaard, je hebt ons gefopt, maar een dokter die de sociale kassen mag leegtanken, is wel iets anders dan een paar kunstenaars die subsidies willen voor een theaterstuk of een of ander project met een tamboerijn. Dokters genezen ons en dat is belangrijker.

En dat is waar. Daarom kost ziekenzorg ook ongeveer 1.000.000 keer meer dan cultuur.

Maar we spreken nooit over het subsidiëren van de ziekenzorg. We subsidiëren nooit multinationals. Of banken die overkop dreigen te gaan. Of mastodonten van openbaar vervoer die anders de dieperik in rijden. Nee, dan zijn er andere woorden: investering, steun, kapitaalinjectie, financiële ademruimte, incentive, werkingsmiddelen.

Subsidie dat is weggelegd voor het cultuurvolkje. Subsidie wil zeggen: jullie verdienen het niet echt maar allee, hier is wat van ons geld. Ga nu maar een tekening maken of wat je ook graag doet, met je blauw haar en je neusring.

Politici die subsidies geven, doen ook heel graag alsof ze het uit hun eigen zak betalen. Subsidies komen niet van een stad, een schepen, een provincie of een vzw, ze komen van de gemeenschap en zijn net als alle andere gelden die uit belastingen komen een vorm van herverdeling.

Landbouw in Europa is al decennia eerder een spel om subsidies los te weken dan wat anders: ook allemaal profiteurs? Of staat dat politiek gewoon minder goed, ‘hardwerkende boeren’ zo afschilderen? Misschien moeten cultuurmakers ook wat tractors kopen waarmee ze Schuman kunnen blokkeren.

Tegelijkertijd worden cultuur en kunst gebruikt als symbool van de rijken. Kortom, kunst verliest altijd: het is ofwel iets voor subsidiezieke losers, ofwel iets voor de rijke elite die met haar 0,01 procent van de bevolking blijkbaar het klimaat verpest.

De echte pijn van de kunstenaar in Vlaanderen is niet het gebrek aan geld, het is een gebrek aan liefde.