‘Onze obsessie met cijfers en lijstjes heeft muziekliefhebbers in successupporters veranderd’

Ik heb een haat-liefdeverhouding met lijstjes.

December is altijd een hoogmaand voor mij. Niet vanwege Kerstmis of oudejaar, maar omdat het het seizoen van de eindejaarslijstjes is. Wat vonden de mensen wier meningen ik respecteer de beste muziek van het jaar? Waar landden mijn favoriete albums? En mijn minst favoriete? Bovendien vind ik het geweldig om ook al mijn coole ontdekkingen van het jaar te delen.

Tegelijk voelt het discours rond zulke ­lijstjes vaak een beetje futiel aan. Afgelopen maand bereikte de lijstjesmanie van muzieknerds een nieuw dieptepunt. Streamingdienst Apple ­Music had beslist om een top 100 van de ­beste albums aller tijden te delen. Welke criteria daarbij gehanteerd werden, was niet helemaal ­duidelijk. Het belangrijkste was dat tien dagen lang telkens tien albums gedeeld werden, tot we uiteindelijk bij de beste plaat ooit belandden.

Tien dagen lang werd mijn Twitterfeed overspoeld door mensen die hun ­commentaar ­gaven op de keuzes van ­Apple. Soms om een album te ­prijzen, meestal om een ­beslissing neer te sabelen. ­Taylor Swift op 18, serieus? Is The ­Miseducation of Lauryn Hill echt een waardige ­nummer één? Arctic Monkeys boven The Velvet Underground? Waar zijn Madvillain of Aphex Twin of The Weeknd of…

Ik snap het. ­Discussiëren over muziek is leuk. Zelf doe ik niets ­liever dan mijn favoriete ­muziek hypen, of haten op artiesten die ik niets vind. Maar in dit geval voelde het alle­maal zo zinloos. Om te beginnen is er ondertussen zó veel muziek uit­gebracht dat het onmogelijk is om een top 100 te ­maken van álle ­albums in álle tijds­periodes doorheen álle ­genres. ­Uiteraard zal zo’n lijst vol ­blinde ­vlekken zitten. En als je honderd ­platen hebt ­geselecteerd die de muziek ­veranderden, op basis waarvan ga je die dan ook nog eens rang­schikken? Dat soort lijstjes zijn nuttig wanneer één iemand ze opstelt, omdat je dan een beetje kunt aftoetsen of jouw smaak overeenkomt met die van de opsteller. Maar een anonieme lijst als die van Apple Music, wie zit daar nog op te wachten en waarom blijven we er zo veel aandacht aan ­spenderen?

In dit geval stoorde ik me er nog harder aan dan anders. Is deze lijst opgesteld door mensen die gepassioneerd zijn door muziek en legendarische albums in de bloemetjes wilden zetten? Of wist de streamingdienst maar al te goed hoeveel ruzie er altijd over zulke lijstjes gemaakt wordt en hebben ze daar een slimme marketingtruc van gemaakt?

In het tweede geval zijn we er alvast met open ogen in getrapt. Waarom kon het iedereen zoveel schelen dat een anonieme streamingdienst 1989 van Taylor Swift op 18 zet? Zelf vind ik Oasis een kutband, en dat gaat niet veranderen omdat Apple Music (What’s the Story) Morning Glory de 58e beste langspeler ooit vind. De échte beste plaat ooit, The Money Store van Death Grips, is dan weer volledig genegeerd in hun lijst. Dat maakt ze heus niet minder iconisch.

Het doet denken aan hoe fans tegenwoordig in het ­algemeen met muziek­discussies omspringen. Ze delen de score die Pitchfork aan een album heeft ­gegeven en noemen het een ­schande, ­zonder de muziek te ­bespreken of te interageren met wat de recensent schrijft. Discussies over wie de beste artiest is, gaan niet meer over wat diens muziek met je doet, maar over wie de meeste streams scoort. Langzaam maar zeker zijn muzieknerds vooral successupporters aan het worden in plaats van kunstliefhebbers. De vraag waarom je iets goed vindt, wordt beantwoord door cijfers.

Mijn advies? Laat de oppervlakkige ­lijstjes van beste albums aller tijden gewoon links ­liggen. Ga op zoek naar mensen met een ­specifieke smaak die jou wel weet te boeien, en kijk wat zij de hemel in prijzen. Zo vind je eens iets anders dan de eenheidsworst van Apple Music.

Vraag mij gerust naar mijn aanraders.