‘Ons onderscheiden op titel, diploma, naam of beroep, dat mag echt stoppen vanaf gisteren’

Paul Baeten is schrijver van romans en tv- reeksen – begin dit jaar nog Twee zomers op Eén. Elke week bijt hij zich hier vast in maatschappij en popcultuur.

Onlangs hoorde ik een verhaal over een advocaat die uit zijn ambt werd ontzet omdat hij in zijn vrije uren ook wel eens de dj uithing. Dat bleek niet goed voor het imago van het beroep van advocaat.

Wat grappig is, want dj’s staan vandaag bijna zo goed als zeker in hoger aanzien dan advocaten. ‘Sorry, DJ Bicky D, we gaan je moeten vragen om deze plaat van Vengaboys te staken en feestzaal ’t Zaaltje met spoed te verlaten. We hebben helaas ontdekt dat je stiekem ook criminelen probeert vrij te pleiten op procedurefouten…’

We onderscheiden ons graag. Velen zijn zo bezig met het categoriseren van een identiteit voor zichzelf en van anderen dat je op den duur de vraag kan stellen: wat is er gebeurd met dat oude concept ‘persoonlijkheid?’

Al mijn collega-oude mensen die nu zitten te knikken: stop hier maar met lezen en ga lekker wandelen, misschien komen we elkaar tegen op een herfstig bospad.

Want: ons onderscheiden op titel, diploma, naam of beroep, dat mag echt stoppen vanaf gisteren.

We kunnen vandaag toch niet meer aanvaarden dat een dokter, een bankier, een advocaat of een schrijver hoger aangeschreven staat dan een loodgieter, een straatmuzikant of een poetsvrouw. Waarom? Omdat ze langer naar school gingen? Meer geld verdienen? Een andere irrelevante reden?

Het inschatten van mensen hun integriteit of karakter op basis van hun beroep stamt uit dezelfde vervlogen tijden als toen je familienaam bepaalde hoe ver je kon geraken in het leven. Een relict uit een dorpse klassenmaatschappij waarin mensen niet ver van hun eigen streek trokken dus je naam generaties lang hooggehouden moest worden ten koste van sociale mobiliteit en veel menselijk geluk.

In diezelfde cultuur leven vandaag helaas nog heel wat oude machtsinstanties. Universiteiten, chique cultuurhuizen, politieke partijen, musea, kerken – alles wat academisch, artistiek, religieus of op een andere manier oud-elitair is. Daar denken ze blijkbaar allemaal dat ze zelf hun regels wel zullen maken en het ‘wel op hun manier zullen oplossen’. Tot al deze structuren en de mensen erachter, zeg ik: word wakker, niemand respecteert je negentiende-eeuwse souvenirwinkels nog.

Een trucker die een vrouw verkracht, is vandaag nog lang niet hetzelfde als een professor, een chirurg, een bekende theatermaker of dirigent die exact hetzelfde doet. Ja, die ene prof werd uiteindelijk, na 380 waarschuwingen, wel gepakt… Door het gerecht. Niet door de eindeloze wikkels van ‘ja maar ja…’ en ‘goed oké, maar…’ die de oude macht kenmerkt.

Noem het versleten structuren, noem het versteende elite, de vijand is alleszins de arrogantie waarmee een decaan, een hoofdgeneesheer of een CEO zegt: hey, geen nood, wij regelen het hier wel onder ons, move on.

Laten we vanaf nu doen alsof de dakloze asielzoeker die iets mispeutert een beroemde prof is, en dat de mensen die op straat moeten slapen allemaal advocaten zijn. Of, als dat nog erger klinkt: dj’s.