‘Ofwel gaat de VRT voor integratie doorheen heel het aanbod, ofwel blijft het bij talking the talk zonder walking the walk’

Paul Baeten is schrijver van romans en tv- reeksen – vorig jaar nog Twee zomers op Eén. Elke week bijt hij zich hier vast in maatschappij en popcultuur.

Ik had gehoopt het rustig te kunnen houden voor ik een paar weken op vakantie ga, maar dat was buiten VRT NWS gerekend. Die bewijzen dat het niet is omdat je klinkers in je naam schrapt dat je automatisch aan de nieuwe tijd aangepast bent.

In een Instagramvideo van de redactie van Vranckx deed Loubna Khalkhali onlangs geen hoofddoek aan. Zij is, als ik het goed begrepen heb, iemand die vaak maar niet altijd een hoofddoek draagt. Dus prima, de keuze van Khalkhali, maakt niks uit. Helaas maakt het wel uit, blijkbaar, en was de keuze ingegeven door iets dat ‘VRT NWS policy’ genoemd wordt.

Ik schrijf fictiereeksen. Bijna altijd met de VRT. Je kunt vandaag geen programma verkopen zonder uit te leggen hoe je aan diversiteit werkt. Ook partners die er geld in steken, vragen om een speciale nota over de aanpak van diversiteit. Ik merk dat zowel op als achter het scherm stilaan mensen die niet uit de witte middenklasse komen eindelijk hun plaats opeisen.

Het is natuurlijk allemaal verbonden met een maatschappelijke realiteit: veel kinderen van mensen die als eerste of tweede, misschien zelfs derde generatie in België leven, hebben niet het privilege om zomaar een opleiding als acteur of schrijver te gaan volgen. Vaak wordt er verwacht dat studiekeuzes gemaakt worden met een grote jobzekerheid en een hoger aanzien in het achterhoofd: rechten, geneeskunde, IT… De kunstscholen zitten voornamelijk vol met Ilkes en Jonassen.

En dat is helemaal geen excuus van mijn kant – ik werk heel graag en actief mee aan integratie. Van de media wordt verwacht dat ze sneller gaan dan de maatschappij. Wat goed is: via grote kanalen tonen dat bepaalde paden mogelijk zijn, ook voor mensen die opgroeien buiten de meerderheid in de maatschappij. Misschien begint inclusie bij een perceptie van inclusie. De rol van fictie en entertainment kan daar echt groot zijn.

Des te erger is het dan om te zien dat in de beleidsnota van de VRT nog altijd voor ‘neutraliteit’ gekozen wordt als het gaat over de werknemers van de nieuwsredactie. Dat wil eigenlijk zeggen: we doen mee met het schouwspel zolang het maar over entertainment gaat en we een Mo of een Rakki nodig hebben, maar eens het serieus wordt (we doen even alsof het nieuws nog serieus is, oké, VRT NWS laat?) gaan we niet zeveren: hoofddoekjes af en iedereen mooi in lijn.

Wat denk je ook te bereiken? Dat mensen denken dat niemand hoofddoeken draagt? Is men er bij VRT NWS XYZ van overtuigd dat mensen enkel tv kijken en nooit naar buiten gaan, of zelf een hoofddoek dragen terwijl ze zitten te kijken?

De VRT kan niet op twee paarden tegelijk blijven wedden: ofwel gaan ze voor integratie doorheen heel het aanbod, gebaseerd op een principe waar ze echt achter staan, ofwel blijft het bij talking the talk zonder walking the walk.

We weten allemaal welke partijen in Vlaanderen veel macht hebben en doorwegen op beleidsnota en koersen. Reden te meer om te verwachten dat de redactie van de grootste nieuwsbron van Vlaanderen het voorbeeld geeft en werkelijk toont dat Vlaanderen van elke Vlaming is. En zet die klinkers terug.