‘Net als “gelukkig zijn” blijkt “zich veilig voelen” een eindeloze zoektocht’

Paul Baeten is schrijver van romans en tv-reeksen – recent nog Twee zomers op Eén. Elke week bijt hij zich hier vast in maatschappij en popcultuur.

Vroeger waren mensen geobsedeerd met geluk. Gelukkig zijn, worden, blijven. De veertiende dalai lama en de gelukkig enige Leo Bormans verkochten er heel wat boeken over maar als zij hun centen zagen binnenstromen, zouden ze dan geluk gevoeld hebben? Misschien wel. Misschien ook niet. Dat is het ding met geluk: je kan het niet vastpakken of bewaren, je kan er niet op rekenen maar als het er plots is, weet je zeker dat het ook weer weggaat. Geluk is een ontrouwe minnaar die vaak op verre reizen gaat zonder jou.

Na 9/11, een financiële crash of twee, MeToo, Trump, Poetins oorlog, bots op social media, de implosie van privacy en de verdomde apenpokken werd de obsessie meer en meer veiligheid.

Veilig op de tram, veilig op de werkvloer, veilig met je iPad in de zetel, veilig veilig veilig, overal veilig. Fysiek veilig, maar vooral ook mentaal veilig. Als we mensen zien die op ons lijken en die fysiek onveilig zijn, bijvoorbeeld omdat ze in Marioepol wonen, dan slaan we helemaal tilt. Dat kunnen we niet langer dan een paar weken aanzien voor we ons weer afschermen – onze mentale veiligheid, weet je wel – en eindeloos druk maken over een tv-programma over dikke mensen of hoeveel stomme sterren welk stom restaurant van een stom Frans bandenmerk krijgt.

Het resultaat lijkt voorlopig te zijn dat niemand zich nog veilig voelt. Net als ‘gelukkig zijn’ blijkt ‘zich veilig voelen’ een eindeloze zoektocht. Waarschijnlijk kunnen we dus wel de omgeving proberen te creëren, maar is het moeilijk om een gevoel te garanderen.

Ik wil er zeker geen grap van maken: als vrouw alleen van je bus stappen en langs een of meerdere in duisternis gehulde mannen moeten, dat lijkt mij nooit leuk. Of dat je naargelang je huidskleur meer of minder kans maakt om eruit gepikt te worden door douane of politie. Dat zou mij, mocht ik niet per ongeluk de kleur hebben die overal door mag, waarschijnlijk fundamenteel onzeker en onveilig doen voelen. Dat zijn problemen waaraan via wetgeving en culturele evoluties hard gewerkt moet worden. Een maatschappij is maar zo veilig als de minst bevoordeelde zich voelt.

Ergerlijk wordt het wanneer bedrijven denken te moeten helpen.

Zet genoeg stappen, sta eens recht, zet je muziek stiller, ga eens naar buiten, pas op, geld lenen kost ook geld, niet roken want je gaat dood haha nee hier zijn sigaretten joh, geen reclame maken voor gokken maar koop hier 400 krasspellen want je wordt superrijk, ons vakmanschap drink je met verstand, je hebt een halfuur liggen woelen vannacht, je zou 100 kilocalorieën minder moeten eten, en trouwens: ben je nu nog altijd Netflix aan het kijken of mag het scherm eindelijk uit, luizak?

Mijn ouders hebben mij nooit betutteld en ik heb daar vandaag zeker geen nood aan. Ik kan zelf beslissen of ik mijn muziek luid zet. Ik luister al heel mijn leven naar luide muziek, en ongetwijfeld word ik op den duur een beetje doof. Weet je wat ik er soms ook van word? Lekker gelukkig. Kom hier voor een veilige knuffel nadat we de nodige documenten hebben ondertekend!