‘Loop door een park in Londen en je loopt door eender welke Europese hoofdstad in het jaar 2043’

Paul Baeten is schrijver van romans en tv-reeksen – vorig jaar nog Twee zomers op Eén. Elke week bijt hij zich hier vast in maatschappij en popcultuur.

We gingen naar Londen en daarvoor waren paspoorten nodig. Een treinritje van niks, onder een onnozel zeekanaal door, maar je moet wel een proces doorlopen alsof je voor drie maanden naar Iran trekt. Het voelt toch wat als in Aarschot aan de douane passeren alvorens je Leuven binnen mag. Waar veel voor te zeggen valt, maar dat is weer iets anders.

Wat meteen opviel in Londen, is dat de Brexit echt een heel erg goed idee was. Bescherm wat je hebt en hou de Hollanders en Fransen buiten, dat is sowieso altijd al mijn motto geweest. Beter om het gewoon echt in wetten en regels te gieten. Britten houden toevallig van wetten en regels.

Helaas houden ze ook van stelen en moorden, dus je zit onder dat besef van die gigantische kolonisaties van hun Empire. Je rijdt door bepaalde wijken – de meeste wijken in het centrum van Londen – en vraagt je af: waar is dat oneindige geld ooit vandaan gekomen? Wel: uit eender welk ander deel van de wereld waar iets van waarde in de grond zat, aan de planten en bomen groeide of op een of andere manier van de bevolking te ontfutselen viel.

Wat het nog opvallender maakt dat er in die stedelijke samenleving een vorm van integratie heeft plaatsgevonden die je op het Europese vasteland nergens vindt. Weet je wat ze verkopen in de eerste de beste apotheek? Pleisters in vijf of zes verschillende tinten. En nu denk jij net als ik: aaaah ja, dat is eigenlijk logisch. Maar dat is het niet in pakweg Antwerpen, Milaan of Keulen.

Loop door een park in Londen en je loopt door eender welke Europese stad in het jaar 2043. Bij ons zijn steden ook wel kruispunten voor een heleboel talen, culturen, huidskleuren en religies, maar die blijven desondanks grotendeels van elkaar gescheiden. De stad is een gedeelde grond waarop alle groepen in gescheiden percepties door elkaar bewegen en hun gang gaan. In Londen heb je tussen je eerste taxi en je hotelkamer de Russische, Indiase, Nigeriaanse en Italiaanse versie van een Brit gezien, afgewisseld met van die Londenaars van wie ik niet zal zeggen dat ze wit en lelijk zijn maar die moeilijk kunnen verstoppen dat ze het product zijn van eeuwenlange voortplanting tussen dezelfde zes families op een eiland. Ze zitten niet apart of in groepjes: iedereen werkt, eet, leeft met iedereen. Dat zoiets opvalt door Belgische ogen, zegt genoeg over hoe dat bij ons mankeert.

En ik ben in principe echt geen fanboy van de Britten. Het zijn smerige, achterbakse dieven geweest, hun kloteroyals en hun bergen erwten kunnen mij niks schelen en ze hebben doorgaans meer compassie met beesten dan met mensen. Maar op het vlak van een ware integratie en een normalisering van het feit dat sommige mensen niet zuiverwit zijn, lijkt het alvast alsof ze decennia voorop liggen. In die zin dat je wel de vraag moet stellen waarom dat niet lukt bij ons. Hebben wij minder geld? Zijn wij dommer? Is het de instelling van het volk? Of de verrechtsing die zich op heel het continent al jaren aan het doorzetten is? Misschien moeten een paar beleidsmakers eens investeren in een paspoort.