‘Ik heb geen respect voor mensen die over hun grenzen gaan in programma’s als Kamp Waes en De Expeditie: Groenland’

Ook Tobias Cobbaert grasduint in het nieuwste culturele erfgoed.

Tijdens het kijken naar De expeditie: Groenland besluipt me een gevoel van diepe irritatie. En niet eens doordat het hele programma draait om de persoonlijke zoektocht van bekende Vlamingen wier privélevens me niet bijzonder interesseren. Mijn probleem ligt bij de toon. De manier waarop het opgebouwd is en de dingen die de deelnemers tegen elkaar zeggen, wekken constant de indruk dat ik respect moet hebben voor mensen die zichzelf aan deze fysiek extreme beproevingen onderwerpen.

Het ding is: wanneer iemand er vrijwillig voor kiest om twaalf dagen bij -25 graden Celsius door Groenland te trekken, om elke nacht in de vrieskou amper te slapen en uitsluitend miserabele maaltijden naar binnen te werken, dan heb ik daar absoluut geen respect voor. Ik vind alleen dat iedereen die ja zei toen de makers hen vroegen of ze wilden deelnemen een uiterst bedenkelijke beslissing heeft genomen.

Op een bepaald moment vertelt Tine Embrechts dat ze in het avontuur stapte omdat ze nood had aan tijd voor zichzelf, om aan haar verplichtingen als echtgenote en moeder te ontsnappen. Voor die behoefte aan escapisme heb ik op zich alle begrip. Maar je gaat me niet vertellen dat er geen betere manieren bestaan om even te ontladen en tot jezelf te komen dan met veertig kilo bagage door de sneeuw te slenteren terwijl je je er op elk moment zorgen om moet maken dat je arm er misschien af gaat vriezen.

Andere kandidaten zien de trektocht als een manier om zichzelf beter te leren kennen, want in extreme omstandigheden kom je jezelf pas echt tegen. Klinkklare onzin. Hoeveel tijd heb je nog om jezelf te leren kennen als je elke seconde alleen maar bezig bent met overleven? Wanneer ik nood heb aan introspectie, leg ik mijn gsm aan de kant en ga ik een uurtje in de zetel liggen om mezelf te dwingen met mijn eigen gedachtewereld bezig te zijn. Boeiende televisie levert dat misschien niet op, maar ik ben blij dat ik niet het soort persoon ben dat een vliegtuig naar Groenland moet nemen om wat inzichten over zichzelf op te doen.

Je gaat me niet vertellen dat er geen betere manieren bestaan om even tot jezelf te komen dan je zorgen te moeten maken dat je arm er misschien af vriest.

Een gelijkaardig gevoel bekruipt me bij het kijken naar de militaire propaganda van Kamp Waes. ‘Pijn is gewoon fijn met een p’, verkondigt een van de kandidaten. Daarop kan ik alleen maar denken: fuck off, gast. Pijn is helemaal niet fijn, en de totale verheerlijking van mensen die over al hun grenzen gaan, doet me alleen maar met de ogen rollen. De blik die Tom Waes de camera zo’n vijftien keer per aflevering toewerpt, die mengeling van ontzag en ongerustheid, kon niet harder contrasteren met mijn uitgestreken gezicht.

Wanneer ik moet toekijken hoe mensen hun ligamenten scheuren, maar weigeren op te geven totdat de militairen beslissen om de uitslovers tegen zichzelf te beschermen, dan lukt het me simpelweg niet om eerbied te voelen. ‘Onnozelaars,’ denk ik, ‘beseffen jullie dan niet dat jullie hier helemaal niet hoeven te zijn? Is jullie dagelijkse leven dan echt zodanig saai dat jullie jezelf door de hel moeten sleuren om toch maar iets te voelen?

’Alles wat de kandidaten aan De expeditie: Groenland of Kamp Waes klaarspelen, zou ik zelf absoluut niet kunnen. Tijdens de eerste dag van de expeditie lig ik al ergens dood te vriezen, en de special forces lachen me vierkant uit als ik me nog maar probeer in te schrijven. Maar eerlijk gezegd ben ik vooral heel blij dat ik niet iemand ben die de bewijsdrang voelt om te trainen tot ik zulke fysieke beproevingen toch aankan. Ik vind het leuker om tijdens mijn vakantie echt te ontspannen. Bijvoorbeeld door sportieve extremisten af te kraken vanuit mijn luie, comfortabele zetel.