‘Er is helaas soms een probleem met bepaalde vormen van protest: activisten zijn vaak idioten’

Paul Baeten is schrijver van romans en tv-reeksen – begin dit jaar nog Twee zomers op Eén. Elke week bijt hij zich hier vast in maatschappij en popcultuur.

Van de protesten van het Azadi-collectief in Iran tot en met mensen die weigeren om hun voorschotfactuur van een dubbel maandloon te betalen: verzet is nodig en verzet moet bijten. We leren altijd maar om te luisteren: naar onze ouders, naar de school, naar de baas, naar de politie en naar de minister. Maar wat als hetgeen ons gevraagd wordt ridicuul, gevaarlijk of onrechtvaardig is? Dan moet elke denkende mens opstaan en protesteren.

Er is helaas ook een probleem met bepaalde vormen van protest, en dat is het volgende: activisten zijn vaak idioten.

Niet alleen dat, het zijn vaak idioten die precies het omgekeerde bewerkstelligen van wat ze zich als zogezegde doel stellen. Een prachtig lokaal voorbeeld is die Bruggeling die nu en dan sportwedstrijden verpest door met een sloganesk T-shirt of bord de aandacht naar zichzelf af te leiden. Hij haalt dan media maar de vragen gaan natuurlijk altijd over hem en nooit over het zogezegde onderwerp zelf.

Beeld je maar ’s in dat je in de laatste rechte lijn, na een leven van inzet en training, dicht bij een haast bovenmenselijke prestatie zit. En dan komt er zo’n godverdomse clown voor je wielen lopen. Met een zelfgemaakt T-shirt. En daarop zo’n domme generische uitspraak à la ‘Save the climate now’. Er is in onze rijke geschiedenis voor veel minder gemoord.

Goed activisme is helaas activisme dat je niet kan uitzetten als je thuiskomt. Een beetje zoals de verwarming.

Mocht dat compleet onnozele gedrag nu leiden tot resultaten, dan zou ik het toejuichen. Hoe meer sportwedstrijden ontsierd worden, hoe minder CO2-teveel er in de lucht hangt? Waw. Allemaal aan het werk om kinderachtige T-shirts te maken!

De realiteit is dat iedereen het ergerlijk vindt en de echte klimaatproblematiek geassocieerd wordt met vervelend volk dat plezier vergalt.

Nieuw laagtepunt zijn natuurlijk de twee onnozele trezen die een pot soep naar een Van Gogh slingerden. Je vraagt je af wat voor ketting aan slechte beslissingen ertoe geleid heeft dat zulke mensen denken dat dit ergens, op de een of andere manier, een goed gevolg zou hebben.

Maar het hoeft allemaal niet zo extreem stupide te worden, vaak zijn mensen oprecht van goede wil. Een van mijn beste vrienden gaat soms door Brussel rijden met een hoop andere mensen die het ook heel belangrijk vinden dat je overal kan fietsen en wandelen. Ik laat in het midden of dat zo is – de verkeersveiligheid moet zeker beter voor iedereen zodat we geen mensen meer moeten begraven omdat ze gingen fietsen. Intussen is het ook zo dat sommigen met een zekere vanzelfsprekendheid de ruimte kunnen opeisen om hun punt te maken. Laat Mehmet en Rachid maar eens een paar hoofdstedelijke kruispunten bezetten met hun steps. Het zal rap gedaan zijn met activistje spelen.

Activisme vanuit een belerende rol of vanuit een positie waarin je eigenlijk niks riskeert, is al heel snel elitair en werkt dan averechts. Goed activisme is helaas activisme dat je niet kan uitzetten als je thuiskomt. Een beetje zoals de verwarming, trouwens. Stop in godsnaam met die belachelijke facturen te betalen en vecht wanneer je voelt dat het moet, niet wanneer het even kan.