‘De Vlaamse soap herinnert me eraan waarom ik een modaal leven wil vermijden’

Tobias Cobbaert schrijft wekelijks over wat hem wakker houdt. Of net niet.

Ondanks mijn passie voor het slechtste en meest absurde dat onze cultuur te bieden heeft, kijk ik naar Thuis noch Familie. Een kwestie van zelfbescherming. Ik zou onverantwoord veel tijd steken in zulke reeksen met duizenden afleveringen waarvan het eindpunt nog niet in zicht is.

Gelukkig is er ook de begrensde soap, die slechts enkele seizoenen – met veel minder afleveringen – telt. Het afgelopen jaar ben ik regelmatig met een goede vriend samengekomen om Dertigers te bingen, een reeks over een Antwerpse vriendengroep. Ondertussen zijn mijn vriendin en ik aan het smullen van Life Happens, een VTM-reeks die datzelfde succes probeert te imiteren.

Doordat de begrensde soap niet de luxe heeft om verhalen wekenlang op te bouwen, wordt je perceptie van tijd aan diggelen geslagen. Elk personage gaat door minstens twee existentiële crisissen en een traumatische gebeurtenis, waarna blijkt dat alles zich in drie dagen heeft afgespeeld. Nog meer dan bij de klassieke soaps vraag je je af waarom al deze mensen niet allang in een onoverwinnelijke depressie gesukkeld zijn.

Een leuk neveneffect van de opbouw van het script: na elke terloopse opmerking die op een nieuw thema lijkt te hinten, kun je doorgaans het verloop van de volgende drie afleveringen voorspellen. Ideaal voor weddenschappen en drankspellen!

Aan de hand van die thema’s kun je trouwens ook analyseren wat er leeft in de maatschappij. De eerste seizoenen van Dertigers snijden een relatief brede waaier aan topics aan, zowel persoonlijk als professioneel. De vervolgreeks, die zich in Brussel afspeelt, is veel beperkter: alle personages gaan op een of andere manier door een relatiecrisis. In de schrijfkamer hadden ze duidelijk ook gelezen dat jonge mensen het steeds moeilijker hebben op de datingmarkt. Maar de wereld die in Dertigers geschetst wordt, is wel heel deprimerend. Je zou voor minder celibatair worden.

Bovendien kan je de verrechtsing van de samenleving traceren in het abortusplot in het meest recente seizoen van Dertigers, aan de hand van de manieren waarop de personages reageren. Ook Life Happens gaat vooral over ouders die tegen rebellerende pubers aanbotsen, gescheiden vrouwen die ruziemaken met de nalatige vaders van hun kinderen en koppels waarvan de ivf maar niet wil lukken. Alleen maar verhalen waarin het kerngezin precies de enige manier is om je leven in te richten. Mensen die geen kinderen willen, lijken in die wereld niet te bestaan.

Misschien is dat laatste de reden waarom dergelijke soaps zo bevreemdend aanvoelen. Ze gaan over heel alledaagse mensen met heel alledaagse wensen en problemen. Iedereen voldoet aan een clichébeeld dat perfect binnen een bepaald maatschappelijk sjabloon past. Voor iemand die iets anders wil in het leven, wordt die geschetste normaliteit al snel een akelige realiteit om koste wat het kost te willen ontlopen. De miserabele levens van de personages zijn niet bepaald goede reclame voor het modale leven.