‘Als we iets nodig hebben, dan is het mínder geklaag en slachtoffertaal. Niet méér’

Paul Baeten is schrijver van romans en tv-reeksen – vorig jaar nog Twee zomers op Eén. Elke week bijt hij zich hier vast in maatschappij en popcultuur.

Mijn hele leven lang wilde ik ouder zijn dan ik was. Als kind staarde ik naar de toen nog legale reclames voor sigaretten van Marlboro. Niet omdat ik wilde roken, maar omdat de cowboy die daarin werd afgebeeld zoveel zelfstandigheid en vrijheid uitstraalde. Zo wilde ik zijn. Ik wilde de open natuur voelen, die lange baan richting onbekend avontuur, met net genoeg cash op zak voor een maaltijd en een ijskoud glas. Dat was het. Dat was mijn doel en droom. Toen ik negen was. In Heikant (Rotselaar), met een platte band in de berm van de Kerkhofstraat. Als ik sneller had kunnen groeien door hoog te springen, dan had ik voor een trampoline gespaard.

Een jaar of drie geleden veranderde dat. Plots dacht ik: wow, take it easy, zo snel hoeft het nu ook weer niet te gaan. Ik word eind dit jaar 42. Aan het gevoel dat ik niet meer vol verwachting naar de top aan het klimmen ben op de grafiek van dit plots wel heel kort lijkende leven, maar stilaan aan de afdaling begin, valt moeilijk te ontsnappen. Vooral omdat ik toch al wat last begin te krijgen van mijn knie. Nu ja, ‘last’. Wat is last? Ik moet gewoon wat trager rechtstaan. Je weet wel, zoals alle oude mensen ter wereld.

Wat mensen vaak zeggen om jou of zichzelf beter te doen voelen, zijn dingen als ‘maar je bent maar zo oud als je je voelt’ of ‘leeftijd is maar een getal’. Ik denk dat het eerder is: je bent maar zo oud als de maatschappij vindt dat je bent. Leeftijd is, op alle vlakken, een van de laatste taboeloze onderwerpen. Je werk, relaties en de kleren die je mag dragen: er staat een bikkelharde limiet op, waarna je enkel nog hoon en afkeuring mag verwachten.

Maar je zult van mij geen geklaag over ageism horen – overigens echt iets voor oude mensen. Om de eenvoudige reden dat het zever is. Als we iets nodig hebben, dan is het mínder geklaag en slachtoffertaal, zeker niet méér. ‘Ageism.’ Het woord alleen al. Sommige mensen willen zo graag een ‘-isme’ claimen dat ze naar iets grijpen waar de meerderheid van het heelal mee te maken krijgt: ouder worden is een van de enige dingen die élk wezen op deze planeet verbinden.

Ageism is wat je krijgt in de ‘-isme’-winkel als je verder niks kunt kopen. Zoals het potloodje in de Ikea. Het heeft je niks gekost en je hebt toch maar iets meegenomen met de merknaam op. Maar iedereen weet dat het niet echt telt. En iedereen vindt je een lul.

Als je enige klacht is dat de tijd na ongeveer 15 miljard jaar niet plots trager wil gaan voor jou persoonlijk, dan denk ik dat je mag stellen dat het leven redelijk vlotjes loopt.

En aan alle mensen die toch willen klagen: lach vooral met jezelf, het helpt jou en je oogst er sympathie mee. Vraag maar aan Greta Thunberg, die na zich jaren kwaad te hebben gemaakt, de hele wereld voor zich won met twee goed gemikte moppen over die complete idioot Andrew Tate. Andrew Tate is het levende bewijs dat je nog zo cowboy mag zijn als je wil, als je een opgeblazen zak bent, zal geen open natuur of lange baan je redden. En voor de ageisten: leeftijd heeft daar niks mee te maken.