Zaho de Sagazan is niet bang meer om een popster te zijn

Vier Victoires de la musique. Uitverkochte tournees. Een huilende Greta Gerwig. Sinds ze vorig jaar haar debuutplaat La symphonie des éclairs uitbracht, is het alleen maar bergopwaarts gegaan voor Zaho de Sagazan.

14 mei 2024, Casino Le Palm Beach in Cannes, Frankrijk. Het is de eerste dag van het festival van Cannes en Zaho de Sagazan zingt op de openingsceremonie Modern Love van David Bowie voor een zaal vol executives, regisseurs en acteurs. Ze doet haar schoenen uit en op witte sokjes brengt ze een ode aan Greta Gerwig, de juryvoorzitter van het filmfestival. Zij rende zelf op het lied door de straten van New York in Frances Ha van Noah Baumbach, en kan nu amper haar tranen bedwingen.

Het is de kers op de taart van een bewogen jaar voor De Sagazan. Op 31 maart 2023 bracht de 24-jarige Française haar debuutalbum uit. La symphonie des éclairs is een mix tussen Franse chanson en donkere electronica, alsof Barbara en Kraftwerk samen een plaat zouden maken. Het album was een onverdeeld succes. Ze won er een record van vier Victoires de la musique – de Franse Grammy’s – mee (beste nieuwe artieste, beste album, beste nummer en podiumrevelatie). Ze speelde op de slotceremonie van de Olympische Spelen, verkocht in drie minuten tijd twee avonden uit in de legendarische Parijse concertzaal Olympia, en dit najaar vertrekt ze voor het eerst op een al deels uitverkochte tournee door Noord-Amerika.

Er is veel veranderd sinds een zestienjarige De Sagazan haar eerste zangclipjes op Instagram postte. Maar wanneer we haar spreken tussen twee shows door, blijft ze bescheiden. ‘Ik vind het moeilijk om te beseffen wat er gebeurt omdat ik er middenin zit. Af en toe vergeet ik dat ik bekend ben. Als ik even uitzoom, moet ik toegeven: c’est complètement dingue. Maar het is heel fijn. Ik heb mijn eigen label opgericht, waardoor ik zelfstandig ben, en ik heb het geluk dat ik kan samenwerken met de mensen van wie ik houd. Tot nu toe is het een heel positieve ervaring.’

Enkele maanden geleden zei je nog in een interview dat je geen popster wilde worden.

Zaho de Sagazan: Ja, maar dat klopt eigenlijk niet. Als ik geen popster wilde zijn, had ik niet beslist om concerten te geven in New York. Dan was ik thuisgebleven, in mijn kamer. Ik denk dat ik toen bang was. Beroemdheid boezemde me angst in. Ik had de indruk dat het alle slechte dingen van de mens verenigde: geld, verafgoding, vermoeidheid, druk, enzovoort. Ik dacht dat ik sowieso ongelukkig zou worden als ik bekend zou zijn. Maar het gaat heel goed. Het is blijkbaar toch mogelijk om én beroemd én gelukkig te zijn.

Wat was voor jou het hoogtepunt van het voorbije anderhalf jaar?

De Sagazan: (denkt even na) Dat ik Tom Odell heb leren kennen. Het was altijd al een droom om hem te ontmoeten. Hij is de reden waarom ik ooit piano ben beginnen te spelen. Ik weet niet waarom, maar ik was ervan overtuigd dat ik hem op een dag zou zien en dat we samen zouden zingen. Al had ik nooit gedacht dat het zo snel en op deze manier zou gebeuren. Het is heel natuurlijk gegaan, niet georganiseerd door onze labels, maar door toevallig een foto van hem te maken op een van zijn concerten. Toen hij me via Instagram vroeg of ik hem de foto kon bezorgen, besloot ik om op te biechten hoeveel hij voor mij betekende en hem een van mijn nummers te sturen. Hij was meteen enthousiast. ‘Zodra ik nog eens in Frankrijk ben, wil ik je ontmoeten’, zei hij. ‘Wacht, wat?’, dacht ik. ‘Wat krijgen we nu? C’est pas possible!’ (lacht)

Het resultaat van die ontmoeting is te zien in een filmpje op YouTube. Odell noemt je zijn ‘tweelingszus’. Hoe kijk je daarop terug?

De Sagazan: Ik had héél veel stress, maar toen we elkaar ontmoetten, verliep het allemaal heel natuurlijk. We hadden niet die vreemde dynamiek tussen een idool en zijn fan, want we waren allebei fan van elkaar. Ik denk dat hij het heel ontroerend vond om een jonge artiest te zien die hij heeft geïnspireerd en die hij op zijn beurt goed vindt. Nu zijn we vrienden. Hij is enkele dagen naar Nantes (waar ze woont, nvdr.) gekomen om een nummer op te nemen en hij heeft daar al mijn vrienden ontmoet. Er waren natuurlijk momenten dat het stemmetje van de kleine Zaho kwam piepen en zei, wacht even, weet je wel wie er voor je staat? Maar ik ben heel blij met hoe het is gelopen. Tom Odell heeft me altijd al naar overal vergezeld met zijn muziek, en nu vergezelt hij me in het echt.

○ ○ ○

Het nummer dat ze samen in Nantes hebben opgenomen, is uiteindelijk het duet Old Friend geworden. ‘Quand la solitude / Vient me rendre visite / J’ai pris l’habitude alors / Alors de l’inviter’ zingt De Sagazan daarin over Tom Odell. De Britse zanger stond aan haar zijde tijdens de toppen en dalen van haar tienertijd, sinds haar oudere zus op een dag Another Love oplegde en een jonge Zaho naar binnen rende om te vragen wie in hemelsnaam zo mooi zong.

Zaho de Sagazan groeide op in Saint-Nazaire, waar de Loire uitmondt in de Atlantische Oceaan, in een creatief gezin – haar moeder is lerares, haar vader beeldend kunstenaar; hij werkte onder meer mee aan clips voor FKA Twigs. In het ouderlijke huis klonk altijd muziek, de muren waren in verschillende kleuren geschilderd en aan de keukentafel werden zij en haar vier zussen aangemoedigd om te debatteren. Vrijheid en kritisch denken stonden hoog in het vaandel.

Maar toch voelde de dertienjarige Zaho zich onbegrepen en niet goed in haar vel. ‘Ik moest voortdurend huilen, ook al had ik geen enkele reden. Ik wist niet wat me overkwam en wist niet hoe ik begrepen kon worden. Er hing een zwaarte over mij en die kwam op ongepaste momenten naar buiten.’

Muziek werd haar redding. ‘Plots lukte het me om die zwaarte van me af te spelen op de piano, en dat voelde heel goed. Toen ik de piano ontdekte, kwamen de dingen geleidelijk tot rust. Ik besefte dat ik niet tegelijk mijn gevoeligheid kon haten en ervan dromen om zangeres te worden. Ik maak muziek net omdát ik gevoelig ben. Het kon ook een kracht zijn.’ Dankzij muziek begreep De Sagazan dat die wirwar van emoties tot iets moois kon leiden. Dat ze mensen zou kunnen laten dansen ‘au rythme de mes pleurs’, zoals ze zingt in het nummer La symphonie des éclairs.

○ ○ ○

Vorige week bracht Zaho de Sagazan een luxe-editie uit van haar debuutalbum met de titel: La symphonie des éclairs: le dernier des voyages. Het bevat nummers die ze de afgelopen maanden geschreven heeft en die onlosmakelijk verbonden zijn met het universum van La symphonie des éclairs. ‘Hierna wil ik de tijd nemen om muziek opnieuw te ontdekken, om te experimenteren. Het volgende album kan dus alle kanten opgaan. Het kan zelfs Engelstalige punkrock worden, wie weet.’

De hoes is een variant op die van haar debuutalbum, maar deze keer kijkt De Sagazan ons recht aan. Alsof ze wil zeggen: hier ben ik. ‘Ik ben er het voorbije anderhalf jaar beetje bij beetje in geslaagd om me te laten gelden als artiest. Ik ben veel gegroeid. Want ook al is het nog niet zo lang geleden, ik was een baby toen ik dat album uitbracht. Deze nieuwe editie is een soort van bevestiging.’

Naast het duet met Tom Odell is er onder meer Hab Sex, een deels in het Duits geschreven nummer waarin ze iemand mee naar bed vraagt, en Le dernier des voyages, een nummer over de eerste (en laatste) keer dat ze drugs nam. ‘Heel leuk’, vertelt De Sagazan. ‘Tot ik in een bad trip belandde en ervan overtuigd was dat ik ging sterven. Of dat mijn vrienden zouden sterven, maar er ging hoe dan ook iemand sterven.’ De plaat sluit af met L’envol, een ode ‘aan kinderen vol dromen – de kleine vogeltjes waarover ik zing in La symphonie des éclairs – én aan hun ouders die hen moeten loslaten. We hebben maar één leven en we zijn hier om onze dromen waar te maken. Je kunt pas leren vliegen als je springt. En fouten durft te maken. De enige manier om zangeres te worden, is door te zingen. Als ik aan de kleine Zaho denk, heeft ze al zeker één ding goed gedaan: ze heeft zich aan de piano gezet en is beginnen te zingen. Ik weet niet waarom, maar ze geloofde erin. En nu zijn we hier.’

Die kleine Zaho kreeg na de lessen piano als beloning een chocoladedonut. Hoe beloon je je nu?

De Sagazan: Ik ben niet erg goed in mezelf belonen, moet ik toegeven. (denkt na) Maar het eerste grote cadeau dat ik voor mezelf heb gekocht, was een piano. Ik ben heel blij dat ik mijn eerste piano heb kunnen kopen door piano te spelen. Dat is best gek, als je het zo bekijkt. Maar verder weet ik niet echt hoe ik mezelf een plezier kan doen. Wat doe jij?

Ik probeer tijd te maken om even echt niets te doen. Of ik ga online winkelen. Maar dat is misschien niet de meest constructieve manier om jezelf te belonen. En nogal duur.

De Sagazan: (lacht) Ik denk dat, als ik goed gewerkt heb, ik mijn vrienden opzoek. Ik heb niet de neiging om heel lief te zijn voor mezelf als ik alleen ben, dus ga ik liever op café met de mensen die ik graag zie. ○