Wie is DaBaby, buiten de heetste rapper van het moment?

Hij stond in 2019 meer in de Amerikaanse charts dan Taylor Swift of Ariana Grande, dook meer op op andermans platen dan wie ook en mag Drake, Jay-Z en Barack Obama tot zijn fans rekenen: DaBaby is in nauwelijks één jaar de pampers ontgroeid. Dit is de heetste rapper van het moment.

De grote slokoppen bij de Grammy-nominaties – de winnaars worden zondag bekend – zijn Lizzo (8 nominaties), Billie Eilish en Lil Nas X (beiden 6), alle drie ook kanshebbers voor de prijs van best new artist. Maar in die categorie is volgens awardwatchers één naam schandelijk over het hoofd gezien: een rapper die pas een jaar geleden zijn krabbel onder een groot platencontract zette, maar in de VS alomtegenwoordig was, met twee langspelers, de meeste featurings in andermans nummers en de meeste tracks – maar liefst 22 – in de Billboard Hot 100. Dat zijn er meer dan Taylor Swift, Ariana Grande of Drake. Post Malone komt nog het dichtst in de buurt. Op zijn rijbewijs staat Jonathan Lyndale Kirk (28), u kent hem als DaBaby. U mag eventueel ook Billion Dollar Baby zeggen.

De jonge Kirk trekt na high school naar de universiteit, om zijn ouders te plezieren, maar zal het daar niet uithouden. Hij leert er wel dat hij extreem goed is in rappen, neemt zijn tijd om geld bijeen te krijgen – over hoe hij dat precies gedaan heeft, blijft hij vaag, aldus The Outline in een uitgebreid portret – en releaset in 2015, kort nadat hij zich serieus op het rappen heeft gestort, al meteen drie mixtapes, onder de naam Baby Jesus. Eind 2016 staat de teller al op vijf. Tegen de laatste daarvan heeft hij zijn alias veranderd in DaBaby, naar eigen zeggen omdat de naam Baby Jesus alleen maar afleidde. ‘Ik wil niet dat mensen zich onbehaaglijk voelen wanneer hun kids naar mijn muziek luisteren’, zo legt hij uit op een lokale blog in zijn thuisstad Charlotte, North Carolina.

Bevrijd van Jezus trekt Kirk in 2017 naar het bekende showcasefestival South by Southwest (SXSW) in Texas om zijn blijde boodschap te verkondigen. En hoe kan DaBaby dat beter doen dan door met blinkende juwelen en verder enkel gehuld in een incontinentieluier door de straten van Austin te kuieren? De YouTube-filmpjes van ‘die rare rapper in zijn pamper op SXSW’ doen gretig de ronde tijdens en na het festival. Zijn naam gaat over de lippen, missie geslaagd. En hij blijft raps bij de vleet leveren: op het einde van zijn transformatieve jaar staat zijn mixtapeteller al op elf. Dat is er sinds hij begon gemiddeld eentje om de drie maanden. ‘Content, non-stop. Just content, content, content’, zegt hij over die periode in The Outline.

In het gezaghebbende hiphopmagazine XXL specifieert hij dat jaar al zijn doelen: ‘Grammy’s, legendarisch worden, de grootste aller tijden zijn.’ Maar zijn opmars lijkt even gestuit te worden: een deal met Roc Nation, de artiestenstal van Jay-Z, wordt te elfder ure afgelast wanneer DaBaby verwikkeld raakt in wat hij ’the Wal-Mart thing’ noemt. Op 5 november 2018 schiet DaBaby in een filiaal van die supermarktketen in Huntsville, North Carolina de negentienjarige Jalyn Craig in de buik. Craig overleeft de verwondingen niet. DaBaby was aan het winkelen met zijn vriendin Meme en hun kroost toen enkele mannen een wapen op hen richtten en beweert dat hij uit wettige zelfverdediging handelde. De politie stelt dat ze niet kunnen aantonen of ontkrachten dat dat effectief zo was, maar DaBaby wordt wel vervolgd en veroordeeld voor het dragen van een verborgen wapen en krijgt een jaar voorwaardelijk.

Begin 2019 zet hij dan toch zijn naam onder een contract, bij Interscope, een platenstal waar ook Eminem, Madonna, Billie Eilish, Kendrick Lamar, Lana Del Rey en Imagine Dragons aan verbonden zijn. Hij zal in zijn eerste jaar bij dat label al meteen twee albums uitbrengen: Baby on Baby in maart en Kirk, dat in september meteen bovenaan in de charts binnenkomt. Zoals gezegd prijkte hij vorig jaar met maar liefst 22 tracks in de Billboard Hot 100, inclusief élke track van Kirk. DaBaby vreet de competitie gewoon op.

Ooit betaalde hij uit eigen zak duizenden dollars aan bekendere rappers om mee te doen op zijn tracks, nu zijn de rollen omgekeerd. DaBaby was ook de onbetwiste marktleider van de featurings in het afgelopen jaar: hij rapte mee op 53 tracks van een ander. Lizzo, Nicki Minaj, Chance the Rapper, Megan thee Stallion, Lil Nas X, Migos, Gucci Mane, Post Malone, zijn streekgenoot J. Cole: allemaal wilden ze een deel van de moederkoek. Er hangt ook een prijskaartje aan zulke gastverzen, eentje met minstens vijf nullen.

En daarmee komen we tot de onvermijdelijke vraag: wat maakt DaBaby de succesvolste rapper van het moment? Wel, het zit ‘m in die tegenwoordig met wit goud en diamant bezette glimlach. DaBaby heeft charisma, hij geeft blijk van een onstuitbare energie, gekoppeld aan een razendsnelle flow, extravert, ruig aan de randjes, onvermoeibaar voorwaarts, en hij is het perfecte tegengif voor alle emootsies, medicijnen en donkere demonen waarover de rappers mompelen die de voorbije jaren het genre domineerden. Vergeet psychoanalyse, gewoon een beetje lekker psycho. Zijn clips zijn kleurrijke, clowneske sketches die de draak steken met rapstereotypen, geïnspireerd door sitcoms uit de jaren negentig of de Friday-komedies, waarin gangsterrapper Ice Cube de humor en het plezier achter de clichés over het groezelige leven in da hood belichtte.

‘Black Boy Joy Personified’, blokletterde een blog, de belichaming van het zwartejongensplezier. DaBaby is inderdaad een rasechte entertainer, die met elke mixtape en elk gastvers op andermans platen zijn metier aanscherpte. Hij grossiert in atletische raps, vrij onbenullige, maar snugger bij elkaar gerijmde teksten over vrouwen, geld en drugs, ondersteund door strakke beats en massieve bassen die lekker de wielen vanonder je Volvo knallen. DaBaby is een formule, maar ook het feestje waar de Afro-Amerikaanse gemeenschap in de VS blijkbaar aan toe is. DaBaby is de fresh prince van de hiphop, die stilistisch teruggrijpt naar de hoogdagen van Missy Elliot en Busta Rhymes, inventieve rappers met een originele, opvallend visuele flair, en songs met een hoog partygehalte. Op het eenzame niveau van een Missy Elliot zit DaBaby nog niet maar vooralsnog lijkt er in elk geval geen houden aan. Hij mag dan over het hoofd gezien zijn voor de categorie best new artist, DaBaby maakt wel kans op twee andere Grammy’s: Suge, zijn hit die ook opdook in de eindejaarslijstjes van Jay-Z en Barack Obama, werd genomineerd voor beste rapsong en beste rapperformance. En zelfs als hij naast een eerste Grammy grijpt, was 2019 DaBaby’s wonderjaar.

Hoe het nu verder moet? De Babyformule zou zich ook wel eens tegen hem kunnen kanten. Op YouTube en TikTok staan ‘hoe maak ik een DaBaby-hit’-handleidingen. Onder meer zijn gewoonte om op elke track binnen de drie seconden aan zijn verbale spervuur te beginnen wordt er gekscherend op de korrel genomen. En the Wal-Mart thing is niet het enige gewelddadige incident waarin hij verwikkeld was. In mei van vorig jaar postte hij op Instagram een video van een gevecht tussen hemzelf en concurrent-rapper Coldheart in een Louis Vuitton-winkel. Er was die keer dat zijn bodyguard een opdringerige fan in elkaar sloeg. Er was het gewelddadige conflict met een concertpromotor. ‘Ik hou niet van vechten’, zegt hij in Rolling Stone. ‘Ik raakte als rapper in vijf jaar al in meer gevechten verwikkeld dan in de voorgaande eerste 22 jaar van mijn leven.’ Hij roept zijn fans ook op om vooral niet te veel breedband te besteden aan zulke schermutselingen. Voorlopig lijken de schandalen van hem af te glijden.

Aan Jonathan Kirk om te bewijzen dat hij meer is dan een goede gimmick en een uitgekiend imago. Die beweging heeft hij eigenlijk al ingezet op Kirk. Op de eerste track, Intro, brengt hij hulde aan zijn vader, op wiens schoot hij als kleine dreumes op de hoes prijkt. Vader Kirk was een ex-militair die hem de knepen van het redevoeren bijbracht, maar overleed op de dag dat DaBaby zijn eerste nummer-éénhit scoorde. Hij kan het dus ook introspectiever én met een andere flow. Op zijn eerste release van het nieuwe jaar verkent hij voor het eerst het terrein van de pop en r&b: zijn gastvers in My Oh My van Camila Cabello is het lichtpuntje in een verder doorsneeprefabsingle. En er staan nog samenwerkingen in de steigers.

In een interview met Billboard begin vorig jaar verklaarde DaBaby dat hij zich wil meten met de grote namen: ‘I want to get where Drake and them are at.’ Hij heeft 2019 niet alleen afgesloten met meer chartnoteringen dan de immens populaire Canadees, Drake sprong in december ook mee op het podium tijdens een optreden van DaBaby in Toronto. ‘ You killing this shit’, wierp hij zijn potentiële opvolger toe. Die antwoordde dat hij klaar is voor een featuring op Drakes volgende album. Ook zijn grote idool Lil Wayne – ’the best muthafuckin’ rapper in the world’ – heeft hem inmiddels de hand gereikt, zo liet DaBaby onlangs verstaan in een radio-interview. ‘Ik heb de creativiteit van Kanye, ik ben even consistent goed als Lil Wayne en kan net als Drake overweg met mannelijke en vrouwelijke nummers’, orakelde hij ooit. De echte Babyboom moet nog komen.