Wat normaal is voor de spin is dat nog niet voor Fontaines D.C.-frontman Grian Chatten

Voor zijn uitstekende solodebuut Chaos for the Fly vond Fontaines D.C.-zanger Grian Chatten ook inspiratie bij The Addams Family. Hier met die Ier!

Bijna elk telefonisch interview naar het buitenland begint met dezelfde uitwisseling van informatie: vanwaar bel je? Grian Chatten blijkt zich niet in zijn woonplaats Londen maar bij zijn ouders iets ten noorden van Dublin te bevinden. Wij hangen in Brugge aan de hoorn. ‘Ah, daar ben ik ooit eens een bedevaartje komen doen, omdat ik als kind In Bruges had gezien, echt een grote Ierse film toen. Het is er bijlange niet zo sinister als ik had verwacht. (lacht) Ieren nemen hun duisternis ook overal mee naartoe.’

Of mijn vriendin Georgie Jesson al eerder had gezongen? Alleen na enkele halveliters.

Uit donkerte is ook Chaos for the Fly geboren. Tijdens de Amerikaanse tournee van Fontaines D.C. eind vorig jaar tuimelde Grian Chatten in een negatieve mentale spiraal. Om zich daar een weg uit te schrijven bedacht hij een songcyclus over inwoners van een gelijkaardig Iers kuststadje als dat waar zijn ouders resideren.

Grian Chatten: Ik heb het idee zo’n beetje uit Under Milk Wood, dat boek van dichter Dylan Thomas, gebaseerd op zijn gelijknamige radiodrama uit de jaren vijftig. Hij neemt je mee op wandel doorheen een stad, langs de keukens en slaapkamers van de bewoners. Als lezer en luisteraar ben je alomtegenwoordig, zweef je de levens van al die mensen binnen als een vlieg door een open raam.

Al jouw personages vragen zich op de een of andere manier af waarom het lot hen zo stiefmoederlijk behandeld heeft.

Chatten: De songs zijn karakterstudies, gebaseerd op leeftijdgenoten met wie ik ben opgegroeid. Omdat we hetzelfde pakket ervaringen delen, is er automatisch een verbondenheid en daaruit vloeien logische vragen voort. Welke keuzes hebben zij gemaakt? Waarom is de ene gebleven en de andere vertrokken? Hoe komt het dat nog een andere er een puinhoop van heeft gemaakt of waarschijnlijk niet lang meer zal leven?

Je werkt nooit als een zuivere toeschouwer: zonder persoonlijke emotionele investering krijg je niks op papier?

Chatten: Klopt. Dan zou het te tweedimensionaal blijven. Songschrijven dient voor mij om dingen uit mijn systeem te krijgen. Ik schrijf zowat elke dag en dat kost me geen moeite. It’s kinda what I do. Vorig najaar had ik eventjes veel op een rijtje te zetten. Daarom staan er wel wat zuiverende nummers op de plaat. Vooral All of the People is meer catharsis dan song.

Daarin zing je vlakaf: ‘People are scum.’

Chatten: (grinnikt) Het klinkt fucking verschrikkelijk als je uitgerekend dát zinnetje eruitvist. Niet echt hoogstaande poëzie. Maar de kracht ervan zit ’m in het feit dat ik het wel degelijk meen. Of beter: meende. Ik merkte in die periode veel gehuichel om me heen en daardoor is die zweer van wantrouwen en bitterheid opengebarsten. Maar dankzij die song ben ik van dat giftige, misantropische gevoel af.

Leg de titel Chaos for the Fly eens uit.

Chatten: Toen ik zestien was, porde een vriendin mij ertoe aan bepaalde pillen te nemen. Dat wilde ik niet, maar ze drong aan met als argument: ‘What is normal for the spider is chaos for the fly.’ Daarmee joeg ze me pas echt de stuipen op het lijf (lacht), maar ze bedoelde dat normaliteit een illusie is. Die zin komt van Morticia uit The Addams Family. Voor mij vat het de vele negatieve krachten waarover ik heb geschreven goed samen: verslaving, bandeloosheid, vereenzaming… De mensen in mijn songs zitten in het oog van een wervelwind, als speelbal van hun lot.

Lieden die Lee Hazlewoods vroege seventiesplaat Cowboy in Sweden kennen, zullen bij Bob’s Casino een vreugdesprongetje van herkenning maken.

Chatten: Ik probeerde al jaren een song als Hey Cowboy van die plaat te schrijven en denk te mogen stellen dat het mij gelukt is. Ik kan nu in elk geval weer van Hey Cowboy genieten. (grijnst) Uit de muziek van Bob’s Casino spreekt schoonheid, de melodieën en de productie fonkelen, maar het personage is verblind door de fantasie van drank, drugs en gokken.

De vergelijking gaat ook op omdat er een vrouw meezingt in Bob’s Casino. Jouw vriendin Georgie Jesson blijkbaar, nochtans geen zangeres.

Chatten: Ik vond het fijn dat ze wilde meedoen – dat maakt het hele project nog persoonlijker voor mij. Of ze eerder al had gezongen? Alleen na enkele halveliters. Ik wist dus hoe ik haar zover kon krijgen. (lacht)

In behoorlijk wat liedjes komt de dood aankloppen.

Chatten: (denkt na) In Last Time Every Time Forever, ja. In Bob’s Casino ook. East Coast Bed gaat over de hurlingcoach (een Ierse teamsport met sticks, nvdr.) die ik had toen ik klein was, een vrouw. Vorig jaar is ze gestorven. Ik was dol op haar. Zij zorgde voor mij wanneer mijn ouders uit werken waren. Ik was bevriend met haar kinderen, die ongeveer mijn leeftijd hadden, en bleef er geregeld slapen. Vandaar dus de titel.

Wat maakt de dood zo’n boeiend thema voor jou?

Chatten: Het is een sociale gelijkmaker. Klasseloos. Niemand ontsnapt eraan. Maar de dood stelt je ook pertinente vragen: wat ben je op dit moment aan het doen? Leef je wel op een zinvolle manier? Daardoor ben je meer geneigd om contact te maken met andere mensen, je talenten te ontwikkelen en dromen na te jagen. De dood is een heel bruikbaar existentieel instrument.