Waarom de hipste dj’s tegenwoordig uit het oosten komen

Halal dansen en koosjer sjansen: op trendsettende dansvloeren wordt naar het Midden-Oosten gelonkt. StuBru’s beatleverancier Jeroen Delodder praat met Moscoman en Red Axes, schoon volk uit Tel Aviv dat half september op de eerste Belgische editie van dancefestival Nuits Sonores neerstrijkt – en hier eigenlijk een beetje thuiskomt.

‘Er is niet één Israël, en zeker niet één Tel Aviv’, zegt Moscoman, né Chen Moscovici, een van de Israëlische namen op de affiche van Nuits Sonores. ‘Je kunt niet eenduidig omschrijven hoe het is om hier te wonen, wat dé cultuur is. De inwoners zijn afkomstig uit Polen, Marokko, het Verenigd Koninkrijk, Amerika… En die mix staat heel open voor verschillende culturen.’

In de jaren tachtig stond de underground in de kuststad nadrukkelijk onder Europese invloed: ‘Die machinale en industriële geluiden, de droefheid en duisternis uit de new wave en postpunk sloegen aan. Artiesten als Anne Clark waren bij ons heel groot.’

En dan was er nog die ene Israëlische groep met banden met de lage landen. ‘Ken je Minimal Compact? Zij zaten toen in België. Een van hen, Samy Birnbach, woont nog altijd in Brussel. Ze speelden in de clubs, hoewel ze eigenlijk punk en new wave maakten en live speelden, maar wel met die typische dansbeat – en het rockte! Wat wij nu doen, is een soort voortzetting van die Minimal Compact-sound, met name in hoe we onze gitaren doen klinken.’

Niv Arzi en Dori Sadovnik, die als Red Axes ook naar Brussel afzakken, zijn al even enthousiast over Minimal Compact. ‘Ik heb hun muziek ontdekt toen ik in het leger zat’, zegt Arzi. ‘De productie, de ideeën, dat gitaarspel: het was de eerste keer dat ik een band van bij ons hoorde die echt op zichzelf stond.’ ‘Het waren dromers’, vult Sadovnik aan. ‘Ze gingen ervoor en hebben het tot ver buiten Israël geschopt.’ Je hoort hem haast denken: ‘Net als wij.’

De interesse in de new wave zette later ook de deur open voor Belgische new beat en psytrance. Moscoman lijkt dan ook niet echt verbaasd dat Tel Aviv het nu goed doet in landen als België, Frankrijk en Duitsland. ‘Wij brengen veel dingen uit jullie verleden samen. Punk, rock en new wave zitten veel dieper in jullie muzikale traditie verankerd dan in pakweg het DNA van house. En wat onze sound nu voor jullie allicht ook aantrekkelijk maakt, zijn de oosterse, exotische elementen die wij aan dat alles toevoegen.’

En zo geeft Tel Aviv momenteel de maat aan van een nieuw geluid in clubland. Na drie edities in Barcelona en één in Sao Paulo strijkt het Nederlandse dancefestival DGTL begin volgende maand voor het eerst neer in Tel Aviv, met op de affiche de coolste internationale dj’s du jour (Maceo Plex, Seth Troxler, Marcel Dettmann, John Talabot) én een podium waar Red Axes helemaal zijn gang mag gaan. Ook Moscoman wordt tegenwoordig ingezet als curator: toen het überhippe Boiler Room vorige maand in Tel Aviv neerstreek voor een van zijn very limited capacity parties (die realtime over de hele wereld gestreamd worden), was hij het die besliste welke dj’s er draaiden.

‘Wij zijn misschien wel de eerste generatie in Tel Aviv die op zichzelf kan focussen’, meent Arzi, doelend op de gespannen situatie in zijn land. ‘Dat kan hier nog niet zo lang. Nu is er tijd en ruimte om onszelf te ontdekken en artistiek te uiten.’

Jezelf ontdekken betekent ook: alles op je eigen manier doen, in de geest van de punk die nog steeds in de mix zit. ‘We blijven DIY’, zegt Arzi. ‘Dat schijnt een risico te zijn, maar het is hoe het werkt voor ons. Onze manager Guy Dreifuss is eigenlijk meer het derde Red Axes-lid. Verder hebben we eigenlijk niemand nodig die ons zegt wat we moeten doen.’ Op hun eigen Garzen-label brengt Red Axes naast eigen werk muziek uit van enkele bevriende artiesten uit Tel Aviv. En enkele maanden geleden organiseerden ze hun eerste Garzen-festival. ‘Met livebands en dj’s. Twee dagen en één nacht hebben we samen muziek gemaakt en gefeest in de woestijn. Fantastisch!’

De eigen identiteit sijpelt zelfs door in het logo van Moscomans label: Disco Halal. Daarin herkent u een davidster en een islamitische halve maan. ‘En middenin staat Disco er in het Hebreeuws en Halal in het Arabisch’, zegt Moscovici, die zelf Joods is. ‘Ik ben geen utopische dromer maar… Zie het als mijn kleine bijdrage.’

***

Red Axes maakte de voorbije jaren naam in Europa met dj-sets in clubs en op dancefestivals. Na een rist succesvolle singles en remixes brachten Arzi en Sadovnik vorige maand een eerste album uit, The Beach Goths, een plaat vol zonnige new wave, vrolijke woestijnblues en punky garagerock, catchy, fris én spaced-out, geen saaie stijloefening zoals je vaak ziet wanneer dj’s of producers zich aan zo’n uitgebreider werkstuk wagen.

‘We schreven al songs nog voor we met onze vorige band Red Cotton begonnen, ‘ legt Arzi uit, ‘een new-wavegroep, ja. Met Red Axes hebben we veel ervaring opgedaan in de elektronische muziek. Nu komen onze production skills en onze songschrijverskant samen. The Beach Goths is opgenomen in Ethiopië en Ivoorkust, heel lofi, een real ghetto vibe. Er komt trouwens een film van die opnames. Moet je zien, man!’

Ook Moscoman mikte op zijn debuutalbum, het vorig jaar verschenen A Shot in the Light, even niet op de dansvloer. Dat doet hij dit jaar wél weer: negen maanden ver in 2017 is hij nog steeds goed op schema om zijn doel te bereiken: een jaar lang elke maand een nieuwe ep uitbrengen. En die ep’s staan hoog in de gespecialiseerde charts, de vinylversies zult u – wegens uitverkocht – tevergeefs zoeken.

Niet moeilijk, aldus Moscoman, want ‘in Tel Aviv is geen plaats voor middelmaat. Letterlijk: er is geen fysieke plek waar een middelmatige dj of muzikant terechtkan. In Berlijn, waar ik nu vijf jaar woon, en eigenlijk overal in West-Europa is die er wel: er zijn zoveel clubs en feesten en festivals dat je ook als middelmatige artiest een carrière kunt uitbouwen. In Tel Aviv moet je de beste zijn of je komt niet aan de bak. Je moet jezelf constant bewijzen, je wordt heel hard beoordeeld door de anderen in de scene. Er hangt een sfeer van artistieke zelfevaluatie en concurrentie zoals in het New York van de jaren tachtig en negentig, waardoor je je grenzen overstijgt. Dat zorgt voor meer kwaliteit.’

Niv Arzi en Dori Sadovnik van Red Axes nuanceren: ‘Tegenwoordig is er in Tel Aviv toch wel elke dag iets te doen: er zijn veel speelmogelijkheden voor bands en dj’s. En soms hoor je ook middelmatige dingen.’

***

Zowel Moscoman als Red Axes is ondertussen tot ver buiten Tel Aviv een vertrouwde naam. Alledrie spreken ze net zo vaak in de wij- als in de ik-vorm. Trots op hun scene. ‘We hebben de laatste vijf jaar gewoon keihard gewerkt’, aldus Moscoman. ‘Niet zozeer om Tel Aviv op de kaart te zetten, maar dat we van ginder zijn en dat onze bal nu flink aan het rollen is, heeft daar wel voor gezorgd. We willen deel uitmaken van de global scene, maar als je ‘van ver’ komt is het nooit gemakkelijk. Onze muziek, onze sound is – hoe zal ik het zeggen – pretty Tel Avivy. Voor ons, die er met de neus bovenop zitten, lijkt het misschien niet zo, maar eigenlijk is het wel iets dat wij gecreëerd hebben: we houden van punk en van rock, maar we zijn net zozeer opgegroeid met house en disco. Het is nooit alleen maar techno, nooit zomaar house. Er moet ook altijd dat extra punkelement in zitten: claps, gitaren, bas, snares… Allemaal geluiden die niet standaard, niet ‘normaal’ zijn in die dancegenres. Het is een kruisbestuiving, een hybride iets.’

Rode Bijltjes Sadovnik en Arzi wonen wel nog in Tel Aviv. ‘We voelen geen druk, maar we vinden het wel logisch dat we met onze bekendheid de rest van de Tel Aviv-scene mee proberen te trekken. We hebben nu die kans.’ In Brussel, bijvoorbeeld.