Het heelal was dit jaar weer overal: afrofuturism is, bijna een kwarteeuw na de dood van Sun Ra, helemaal terug.
De term ‘afrofuturism’ ontstond pas in de jaren negentig, maar de filosofie erachter gaat terug tot de jaren vijftig, toen de kosmisch verlichte jazzmuzikant Sun Ra een hele mythologie rond zijn persona verzon met elementen uit sciencefiction en Egyptische fabels. Sindsdien is afrofutrisme uitgegroeid tot een esthetiek, een wetenschaps- en geschiedenisfilosofie die door een fantasierijke, gekleurde bril kijkt naar heden en verleden van de zwarte diaspora tegen de horizon van een stralende toekomst. Artiesten als schrijver Samuel R. Delany, schilder Jean-Michel Basquiat en de buitenaardse funkbende van Parliament/Funkadelic worden ertoe gerekend.
Solange werd op het podium geflankeerd door twee piramides, boven de band hing een gigantische bol, als een mysterieus hemellichaam
Sun Ra zelf overleed in 1993, maar zijn band, het Sun Ra Arkestra, blijft onder leiding van de 93-jarige saxofonist Marshall Allen zijn afrofuturistische boodschap verkondigen. Opvallend: dit jaar mocht het Arkestra dat in de VS een aantal keer doen in het voorprogramma van Solange Knowles. Meer nog, Beyoncés zus had voor die concerten duidelijk ook zelf afrofuturistische inspiratie gevonden: ze werd op het podium geflankeerd door twee piramides, boven de band hing een gigantische bol, als een mysterieus hemellichaam. De concertreeks heette Orion’s Rise – zoals Sun Ra al orakelde: space is the place. Toen iemand na de show in New York per tweet vroeg of ze niet in lengte van dagen met het Arkestra wilde spelen, antwoordde Solange: ‘This would bring me the most divine joy!’
Kamasi Washington, Janelle Monáe, Sudan Archives, en Thundercat: allemaal westerse artiesten die inspiratie putten uit het afrofuturisme. Je hoorde het dit jaar ook aan albums zoals het uitstekende Uhamiaji van de jonge Tanzaniaanse muzikant Msafiri Zawose en Makanda at the End of Space, the Beginning of Time van Pierre Kwenders, een Canadees van Congolese origine. Kwenders werkte samen met producer Tendai Maraire van Shabazz Palaces, misschien wel de meest frappante erven van Sun Ra. Hun deze zomer uitgebrachte tweeluik Quazarz: Born on a Gangster Star en Quazarz vs. The Jealous Machines is een magnifiek hiphophoorspel waarin robots en aliens figureren naast players en pimps. Zelfs de klassieke muziek is niet immuun: op het wondermooie Ladilikan legde het Malinese Trio Da Kali het aan met de strijkers van het Kronos Quartet. Het resultaat: muziek uit een andere, utopische wereld. To boldy go where black men – and women – have gone before!
