Verslag: Jazz Middelheim dag 3

Wat minder volk dan verwacht op de dag dat Randy Newman Jazz Middelheim uit zijn voegen had moeten doen barsten. Geveld door een longontsteking liet hij op het laatste moment verstek gaan en werd hij vervangen door de popband Hooverphonic. Jazz is voor iedereen, luidt het motto van het festival. Maar niet alles is jazz.

Wat minder volk dan verwacht op de dag dat Randy Newman Jazz Middelheim uit zijn voegen had moeten doen barsten. Geveld door een longontsteking liet hij op het laatste moment verstek gaan en werd hij vervangen door de popband Hooverphonic. Jazz is voor iedereen, luidt het motto van het festival. Maar niet alles is jazz.

Bambi Pang Pang feat. Andrew Cyrille***

Gisteren zeiden we het al even naar aanleiding van het concert van Anthony Braxton: de toekomst van de vrij geïmproviseerde muziek lijkt veilig. Bambi Pang Pang (waar halen ze het toch?!) is een gelegenheidsband die bestaat uit drie jonge muzikanten van het Antwerpse conservatorium. Samen maken Laurens Smet (contrabas), Viktor Perdieus (tenorsax) en Seppe Gebruers (piano) ook deel uit van het avontuurlijke Ifa Y Xango.

In het kader van een coachingproject mochten ze deze dag openen aan de zijde van drummer Andrew Cyrille, sympathieke ouderdomsdeken van de free jazz. Dichter bij de kolkende bronnen van deze muziek kan je niet komen. Alle vier hadden ze composities voor het concert aangeleverd. Die werden netjes door een viertal soloperformances van elk bandlid afgewisseld. Het kwartet zocht voortdurend spontaneïteit en verrassing op, maar er werd ook bedaard en doordacht gemusiceerd. Vaak herinnerde hun muziek meer aan de kamermuziekachtige exploraties van het trio van Jimmy Giuffre, Steve Swallow en Paul Bley uit het begin van de jaren zestig dan aan de soms stormachtige muziek van Cecil Taylor, van wie Cyrille jarenlang een vaste partner was.

Het meest prikkelend waren de kinderlijk eenvoudige ideeën die de drummer aanreikte om de improvisatie vorm te geven. ‘The Loop’, bijvoorbeeld, was een simpel ritmisch heen-en-weer waarop de drie intuïtief inspeelden. Of ‘Five Four Three Two’, een Ornette Coleman-achtig kort thema waartusssen verschillende duetten zaten gesandwicht. Vooral pianist Seppe Gebruers kan zich volledig verliezen. Dan wordt hij bloedrood en begint te zweten uit elke porie van zijn lijf. Met de solo ‘Drum Song for Leadbelly’ demonstreerde Cyrille dat de wortels van deze muziek dieper liggen dan velen vermoeden. Een mooi concert waarbij zowel op als voor het podium werd geluisterd, gewikt en gewogen.

Melanie de Biasio**

Zangeres Melanie de Biasio begint aan een tweede carrière. Haar nieuwste cd, ‘No Deal’, werd uitgebracht op een poplabel en terstond opgepikt door een groot publiek. Het zou je veel kunnen vertellen over de hedendaagse muziekscène, mocht je daar per se bij willen stilstaan. De Biasio brengt loungy popsongs, die uitblinken door hun directe eenvoud en fragiliteit. Terwijl ze in trage, balletachtige bewegingen rond de microfoon kronkelt, zingt of fluistert ze met zachte ademstoten, als een moderne, afgeslankte versie van sensuele jazzdiva’s als Monica Zetterlund of Helen Merrill. Af en toe speelt ze ook dwarsfluit over het luxueuze klanktapijt dat door haar medemuzikanten wordt uitgerold. Naast het repertoire van de laatste cd (‘I Feel You’, ‘Sweet Darling Pain’, ‘The Flow’), bracht ze ook stukken uit haar eerste plaat, ‘A Stomach Is Burning’. Afsluiten deed ze met de zomerhit ‘I’m Gonna Leave You’. Voilà, iedereen tevreden. Waarom spookte dan dit achteraf door ons hoofd: zou het geheel zonder de immer fenomenale drummende Dré Pallemaerts wel eens niet als een soufflé in elkaar kunnen zakken?

Tigran Quartet Shadow Theater**

Tenzij we nog verrassingen mogen verwachten, was dit de laatste passage van Tigran Hamasyan. In het comfortabele gezelschap van zijn eigen Quartet mocht de pianist een voorsmaakje geven van zijn gloednieuwe cd die eerstdaags verschijnt. Na de twee voorafgaande concerten die hij gaf als allereerste “artist in residence” van het festival deed zijn muziek ondertussen al een tikkeltje vertrouwd aan. Er wordt geput uit heel diverse bronnen, maar een constante zijn de melancholische volksliedjes van zijn geboorteland Armenië, die hij vol overgave zingt. Voeg daar voor deze gelegenheid nog wat fusion, pop, heavy metal, funk en een paar dozen geluidseffecten bij, en je komt al wat meer in de buurt. Opener ‘Road Song’ klonk zoals de titel belooft. ‘The Poet’ opende met een romantische, Keith Jarrett-achtige pianosolo waarna langzaamaan een stomende jam de temperatuur in de tent de hoogte in joeg. Na ‘Seafarer’ volgde opnieuw een Armeens volksliedje dat opgesmukt werd met beats en grooves en natuurlijk veel echo en delay. Ook saxofonist Ben Wendel en drummer Nate Wood mochten een paar erg energetische solo’s weggeven. Het publiek werd wild van deze merkwaardige mix. Het is verbazend dat Tigran, met zijn volgroeide baard en ditto repertoire, nog maar 26 is. Benieuwd waar hij ons in de toekomst nog mee naar op reis neemt.

Hooverphonic With Orchestra

Met de vastgebetonneerde popmuziek van headliner Hooverphonic werd het, een beetje onverwacht en tot spijt van wie het benijdt, toch nog een Belgische hoogdag op Jazz Middelheim.

Frederik Goossens