Tackelen de Taylor Swift-fans het monopolie van Live Nation?

In de Verenigde Staten ging vorige week het proces tegen Live Nation, eigenaar van ticketingplatform Ticketmaster, van start. De bal ging vorige herfst aan het rollen na de chaotische ticketverkoop voor Taylor Swift’s Eras Tour. Worden het de Taylor Swift-fans, aka Swifties, die het einde van de monopolie van Live Nation in de Verenigde Staten inluiden?

Fans van Taylor Swift zullen nog spontaan in een kramp schieten als ze terugdenken aan de desastreuze ticketverkoop voor haar meest recente Amerikaanse tournée. Tijdens die verkoop vloeide TikTok over van filmpjes huilende fans die telkens opnieuw vol goede hoop Ticketmaster vernieuwden om elke keer toch een melding te krijgen dat er geen tickets waren.

Swift en Ticketmaster hadden nochtans een goed systeem uitgedokterd. Eerst zou er een voorverkoop zijn, twee dagen voor de standaardtickets te koop werden aangeboden. Door haar nieuwste album Midnights of merchandising te kopen kregen fans een zogenaamde boost, waardoor ze meer kans zouden hebben om een ticket te bemachtigen. Ook als je al tickets had voor haar gecancelde Lover Fest-tour van 2020 was je kans op een ticket groter. Door je te registreren op Ticketmaster maakte je ook kans op een unieke presale code om toegang te krijgen tot de voorverkoop.

In realiteit zaten er op de dag van de voorverkoop veertien miljoen fans op de Ticketmaster website, waardoor die regelmatig crashte. De Swifties werden urenlang in digitale wachtrijen geplaatst om aan het einde van de rit te horen dat er geen tickets meer waren. Als fans toch tickets te pakken kregen waren dit enkel nog Official Platinum Tickets waarvan Ticketmaster de prijs pijlsnel naar boven haalde. Official Platinum Tickets worden namelijk geprijsd naargelang de vraag.

Bovendien verkocht Ticketmaster ook nog eens te veel tickets waardoor de gewone verkoop twee dagen later werd afgelast. In een statement op Instagram haalde Swift hard uit naar Ticketmaster. Het bedrijf had haar gegarandeerd dat het de grote vraag naar tickets zou kunnen verwerken, maar het tegendeel was waar. ‘It’s really difficult for me to trust an outside entity with these relationships and loyalties, and excruciating for me to just watch mistakes happen with no recourse,’ aldus Swift.

Wanpraktijken

De teleurstelling bij de fans van Taylor Swift was groot. Zo groot zelfs dat 26 van hen een rechtszaak aanspanden tegen het moederbedrijf van Ticketmaster, Live Nation. Niet alleen klaagden ze de desastreuze ticketverkoop en de niet-faire prijszetting aan, ze beschuldigden Live Nation ervan een monopolie op de markt te hebben.

Sinds Live Nation in 2010 ticketbedrijf Ticketmaster opkocht, heeft de event organisator ongeveer 70% van de Amerikaanse eventmarkt in handen. Live Nation mag niet elke concertzaal waarmee ze samenwerken verplichten om met het ticketsysteem van Ticketmaster te werken, maar in de realiteit is dit vaak wel het geval. In 2020 tikte het Amerikaans ministerie van Justitie Live Nation nog op de vingers omdat ze deze regel te vaak aan hun laars lapten.

Dankzij hun grote marktaandeel kan Live Nation de prijzen voor tickets met gemak hoog zetten, aangezien ze geen noemenswaardige concurrenten hebben. Amerikaans senator Amy Klobuchar vatte het samen in een interview met NPR: ‘Ticketmaster kan extra kosten doorrekenen aan de klant, omdat er geen nood is aan goedkopere tickets, betere service of innovatie als je het enige bedrijf op de markt bent’. 

Daarnaast sluit Live Nation ook meerjarige contracten met verschillende concert- en evenementzalen waardoor er geen andere concurrenten een voet tussen de deur krijgen. De laatste jaren kiest Live Nation steeds meer voor tienjarige contracten in plaatst van de standaardcontracten van vijf jaar lang. Hierbij mogen die concertzalen enkel tickets verkopen via Ticketmaster gedurende de periode van het contract. Daarnaast managet Live Nation een hele hoop populaire artiesten en vrezen concertzalen ervoor dat die artiesten hen zouden passeren als ze geen contract afsluiten met Live Nation.

Antitrustcommissie

De hele Taylor Swift-commotie was voldoende om ook het Amerikaanse ministerie van Justitie wakker te schudden. Onder leiding van bovengenoemd senator Klobuchar startte de antitrustcommissie van de Amerikaanse Senaat een onderzoek naar de praktijken van Live Nation. Hierin willen ze nagaan of de fusie tussen Live Nation en Ticketmaster ertoe leidt dat er geen eerlijke concurrentie meer kan plaatsvinden op de Amerikaanse entertainmentmarkt. Ze onderzoeken ook of het gebrek aan concurrentie ervoor gezorgd heeft dat het bedrijf geen investeringen meer doorvoert. Dit zou een oorzaak kunnen zijn van het veelvuldige crashen van de website tijdens de Taylor Swift ticketverkoop.

Sinds dinsdag 24 januari houdt deze antitrustcommissie hoorzittingen. Hierin zullen ze de CFO van Live Nation maar ook getuigen uit de entertainmentsector en artiesten zelf aan de tand voelen. Zo kwam Clyde Lawrence van de band Lawrence al aan het woord. Hij verklaarde dat als zijn band tickets voor dertig dollar verkocht via Ticketmaster, hij daar maar twaalf dollar voor terugkreeg. De extra kosten die Ticketmaster verder nog aanrekende, werden nooit met hem besproken, en kon hij alleen maar zien door zelf als klant in te loggen op de Ticketmaster-website.

De schaduw van Swift

Swift is zelf niet aanwezig op het proces, maar wordt wel vaak genoemd. Een horde Taylor Swift-fans protesteerde buiten het gebouw en verschillende leden van de commissie verwezen al naar haar ticket-fiasco, de voornaamste aanleiding voor de hoorzittingen. Haar lyrics werden ook regelmatig in het rond gegooid door de senatoren. Zo zei senator Klochubar dat de VS het probleem van monopolyvorming ‘all too well’ kende, en raadde senator Blumenthal de CFO van Live Nation aan om in de spiegel te kijken en toe te geven: ‘I’m the problem, it’s me’.

Joe Berchtold, CFO voor Live Nation, nam het advies niet ter harte. Hij haalde aan dat Ticketmaster veel concurrenten heeft in de VS waaronder AXS en Eventbrite, en dat Ticketmaster de prijszetting voor tickets niet bepaalt. Ook de service fees die vaak nog bovenop de kost van een ticket worden aangerekend, worden volgens hem door de evenementenzalen zelf bepaald. Hij verontschuldigde zich ook bij Taylor Swift en haar fans en schoof de schuld voor de rampzalige ticketverkoop volledig in de schoenen van bots die de servers van de website aanvielen tijdens de verkoop. Hij houdt vol dat Ticketmaster momenteel de beste ticketprovider is om tickets in de handen van echte fans te krijgen.

Situatie in België

Ook in België heeft Live Nation een stevige vinger in de pap te brokken in de entertainmentsector. Het bedrijf is namelijk eigenaar van een groot aantal Belgische festivals waaronder Rock Werchter, Graspop en CORE Festival. In 2019 nam Live Nation ook de NV Antwerps Sportpaleis over. Deze NV heeft de exploitatie van zalen zoals het Sportpaleis, de Lotto Arena, Vorst Nationaal, de Ethias Arena en ook enkele theaterzalen waaronder de Stadsschouwburg Antwerpen en Capitole Gent in handen.

In 2019 klonk het nog dat Tele Ticket Service, de ticketingdienst van het Sportpaleis, de ticketverkoop in handen zou houden. Wie nu via de website van Tele Ticket Service een ticket voor een show in het Sportpaleis probeert te bemachtigen, wordt in veel gevallen rechtstreeks doorgestuurd naar Ticketmaster. Van de 36 concerten die momenteel op de website van Tele Ticket Service te koop staan, schuilt er achter 15 van hen een rechtstreekse link naar Ticketmaster.

Invloed van rechtszaak

Maar wat als die monopolie van Live Nation wordt beëindigd? Momenteel ondervindt het entertainmentbedrijf weinig hinder van alle commotie. Na het Taylor Swift-probleem zonken de aandelen van het bedrijf met 8% op een dag tijd, maar sindsdien klimmen ze gestaag terug omhoog. In 2019 streek het bedrijf net iets meer dan 3 miljard dollar winst op, en in 2022 rondden ze vlotjes de kaap van 5 miljard. De zomer van 2022 was het meest succesvolle seizoen ooit voor Live Nation, en ze projecteren nog meer groei in 2023.

Live Nation erkent ook geen probleem binnen hun werkwijze, behalve aanvallen van bots die de ticketverkoop in de war kunnen sturen. Maar al de rechtszaken en hoorzittingen stellen het bedrijf wel in een slecht daglicht en kunnen consumenten twee keer doen nadenken voor ze hun tickets voor een evenement via Ticketmaster kopen.

Het uiteenvallen van dit bedrijf zou wel een enorme impact hebben op de concertindustrie. Denk maar aan hun Verified Tickets, een van de manieren om er zeker van te zijn dat je een geldig ticket in handen krijg. Voor Live Nation deze extra veiligheid invoerde, was de kans om bedrogen uit te komen groter, zeker op de doorverkoopmarkt. Daarnaast is Live Nation ook een veilige keuze voor artiesten. Dankzij hoge winsten heeft het bedrijf de middelen om grote tournées op poten te zetten en uit te voeren zonder een al te groot financieel risico. Dankzij de vele contracten moeten artiesten ook maar met één bedrijf een deal sluiten voor een volledig tourschema.

Het is nu aan de Amerikaanse senaat om te bewijzen dat Live Nation een monopolie is, dat deze monopolie actief consumenten schaadt en dat meer competitie de markt ten goede zou komen. Als ze dit kunnen, hangen er serieuze boetes boven het hoofd van Live Nation of kunnen ze het bedrijf zelfs dwingen om uiteen te breken.