Schrik niet als je Caroline Polachek ziet huilen op de trein

Ze heeft er lang over gedaan, maar dit wordt het jaar van Caroline Polachek. Nu nog uitvogelen of Desire, I Want to Turn into You, een van de meest geanticipeerde platen van 2023, over de mier of over de Minotaurus gaat.

No Angel (2013) van Beyoncé? Geschreven door Caroline Polachek. De backing vocals op Chamakay (2013) van Blood Orange? Caroline Polachek. Dat Apple-reclamespotje uit 2008 dat je ‘I tried to do handstands for you’ deed meeneuriën voor je je ouders smeekte om een hippe felgekleurde iPod Nano? Inderdaad.

Toen de New Yorkse zangeres Caroline Polachek een drietal jaar geleden op TikTok viraal ging met sleeperhit So Hot You’re Hurting My Feelings, was ze bepaald geen nieuwkomer. Ze was al jaren aan haar muzikale weg aan het timmeren – vijftien om precies te zijn. Halverwege de nillies richtte Polachek Chairlift op, een indiepopband die enige status verwierf toen hun single Bruises werd gebruikt in een reclame van Apple. Tussendoor en na het uiteenvallen van de groep maakte ze solo muziek als Ramona Lisa (een oude Facebooknaam) en CEP (haar initialen), zong ze op nummers van onder meer Charli XCX (Tears, New Shapes) en Christine and the Queens (La vita nuova) en schreef ze muziek voor Beyoncé (No Angel uit 2013, waarmee ze genomineerd werd voor een Grammy). Toen ze in 2016 samen met Brits producer en PC Music-veteraan Danny L Harle een nummer voor Katy Perry wilde schrijven, begon ze plots te twijfelen of dat wel zo’n goed idee was. ‘Ik wilde mijn tijd niet langer verspillen aan projecten waar ik niet honderd procent achter sta’, vertelde ze daarover aan The Guardian. ‘Dan schrijven we toch gewoon voor jou?’ repliceerde Harle.

Ik denk dat de manier waarop ik zing wel wat weg heeft van doedelzak.

Het resultaat was Pang (2019), een virtuoos avant-popalbum vol liefdesverdriet, slapeloosheid en euforie dat tijdens de pandemie een groot publiek vond. Op haar eerste concert na corona, in het Greek Theatre in Los Angeles, zaten Phoebe Bridgers, Haim, Perfume Genius en Olivia Rodrigo in het publiek. Charli XCX kwam het podium op voor Tears, Christine and the Queens voor La vita nuova. Achteraf postte Phoebe Bridgers een video van Polachek en Christine and the Queens die aan het schuren waren op het podium met de caption ‘I cried and came’.

Het is dus niet zo gek dat Polacheks tweede plaat onder haar eigen naam, Desire, I Want to Turn into You, een van de meest geanticipeerde albums van dit jaar is. Desire is ambitieuzer dan Pang, gevarieerder ook: het nummer Sunset is geïnspireerd door flamenco, I Believe en Fly to You (waarop Grimes en Dido meedoen) hebben een garagebeat en op Welcome to My Island rapt ze zelfs een beetje. Maar overal komen die onberispelijke vocalen terug die van So Hot zo’n banger maakten. Ze schreef het album even all over the place als het klinkt: bij haar partner in London, in ballingschap in Spanje toen ze door visumproblemen het Verenigd Koninkrijk moest verlaten en dan maar met Arca ging raven in Barcelona, en op tournee door Noord-Amerika met Dua Lipa.

‘Op tour begin je gaandeweg te herdefiniëren wat “je ergens thuis voelen” betekent’, vertelt ze wanneer ze me belt vanuit Londen. ‘“Thuis” zit dan in kleine dingen zoals je lievelingstrui, je koffietas of kleine routines. Ik spuit graag mijn favoriete rozenparfum op net voor ik ga slapen. Zo ruikt het elke nacht altijd hetzelfde, waar ik ook ben. En wanneer ik op lange tournees vertrek, vraag ik aan mijn beste vrienden om inspirerende beelden te sturen. Die hang ik op in mijn stapelbed in de tourbus. Ik schep altijd op dat het de beste groepsexpo van het jaar is. (lacht) Maar het waren vooral mijn nummers die me onderweg thuis deden voelen. Ik ben een heel trage tekstschrijver en wanneer je op zo veel verschillende plekken zo lang aan dezelfde nummers werkt, worden die een soort nieuwe thuis.

Op Desire experimenteer je met een stream-of-consciousnessmanier van schrijven. Hoe ziet je schrijfproces eruit?

Caroline Polachek: Ik schrijf helaas eerst de melodie. ‘Helaas’, omdat ik heel trouw blijf aan de originele toon van een nummer. En soms is het moeilijk om teksten te bedenken die niet alleen bij de betekenis van het lied passen, maar ook de juiste fonetische structuur voor de melodie hebben. Soms wil een noot bijvoorbeeld dat lucht op een bepaalde manier ontsnapt, zoals bij een d, een k of een t. Dat maakt het moeilijk. Maar ik ben tegelijk erg geïnspireerd door die originele toon. Ik denk niet na wanneer ik melodieën schrijf, ze stromen als het ware door me heen. Een beetje zoals een droom.

Het is een eclectisch album geworden. In Blood and Butter hoor je een doedelzak, in Sunset een Spaanse gitaar en voor Billions werkte je samen met een kinderkoor.

Polachek: Ik houd van folk, traditionele en klassieke muziek en zat te wachten op een excuus om sommige van die instrumenten te gebruiken. De doedelzak is altijd al een van mijn favoriete geluiden geweest. Ik denk dat de manier waarop ik zing wel wat weg heeft van doedelzak – die heel zuivere toonladders die bijna als autotune klinken. De Spaanse gitaar belandde op de plaat toen ik door problemen met mijn visum het Verenigd Koninkrijk moest verlaten en naar Spanje ging. En voor Billions, de afsluiter van de plaat, had ik een Beach Boys-achtige, psychedelische seventiessfeer in gedachten waarbij mijn stem in een koor zou verdwijnen. Rond die tijd heb ik de dirigent van een van de meest prestigieuze Britse kinderkoren ontmoet. Het is allemaal heel toevallig gebeurd. Alsof mijn leven me per ongeluk naar die momenten leidt. (lacht)

Ook Danny L Harles dochter belandde op de plaat: je hoort haar lachen in Bunny Is a Rider.

Polachek: Ze staat ook op de albumhoes! Samen met Danny zelf. Een heel schattig kind. Danny is haar voortdurend aan het opnemen en toen we aan Bunny Is a Rider aan het werken waren, zette hij uit nieuwsgierigheid een sample van haar onder het nummer. Het deed me denken aan die iconische babysample van Are You That Somebody van Aaliyah, een ongelofelijk perfecte nineties-r&b-track. We hebben er niet te hard over nagedacht, we vonden het beiden gewoon geweldig.

Bunny Is a Rider, dat door Pitchfork tot beste song van 2021 werd uitgeroepen, gaat over hoe fijn het is om soms onbereikbaar te zijn. Sinds het nummer uit is, ben je alleen maar bekender geworden. Wil je soms weer even kunnen verdwijnen?

Polachek: We zijn allemaal erg vindbaar door this fucking thing.(toont haar gsm) We hebben dus geen goed excuus meer om even te verdwijnen. Maar tegelijk is onbereikbaarheid zo sexy. Het is zo’n belangrijk deel van flirten, aantrekking, verlangen en mysterie. Dit nummer gaat over een denkbeeldige versie van mezelf die onbereikbaar en hot is. Ik heb nooit problemen gehad met paparazzi – gelukkig maar – maar heb me voor de videoclip laten inspireren door de beeldtaal van die typische paparazzifootage – (pauzeert) O, iemand is me aan het bellen.

‘Het is omdat de interviews ongeveer voorbij zijn dat ik nu bestookt word’, zegt ze verontschuldigend wanneer haar gsm nóg eens begint te rinkelen. Dit is haar laatste interview van de dag, straks gaat ze repeteren voor haar tournee, die binnen een goede week begint. Ze negeert de oproep en legt onverstoord verder uit hoe de iconische beelden van Björk die een reporter slaat haar inspireerden voor de videoclip van Bunny Is a Rider. Daarin wordt ze achtervolgd door een fotograaf/Minotaurus in een doolhof vol dozen waar woorden als ‘holy water’, ‘VR goggles’, ‘monkey skin’ en ‘life goals’ op geschreven staan. Caroline Polachek heeft de gewoonte om heel zorgvuldig een visuele wereld rond haar albums te bouwen die soms even cryptisch is als haar teksten. Ze speelt met motieven (bij Pang keren poorten, gothische letters en de kleur groen terug, bij Desire vulkanen, engelen en de hoorn des overvloeds) en ze dicht haar werk spirit animals toe. Pang had de windhond, het laatste album van Chairlift heette Moth en Arcadia van Ramona Lisa verwijst naar krekels. En Desire?

Polachek:(denkt na) De mier, denk ik.

De mier? Ik had iets imposanters verwacht. De Minotaurus, bijvoorbeeld.

Polachek: O juist! Het is waarschijnlijk de Minotaurus. Nu, beide kunnen wel. Ik houd van hoe mieren stiekem onze rommel opruimen. Je morst je ijsje op straat en de volgende dag is het weg. De mens is heel spilziek, we strooien op een heel onverantwoorde manier maar van alles in het rond. Mieren absorberen ons afval en geven de energie terug aan de aarde. Ik houd ook gewoon van hoe ze eruitzien – heel muzikaal. Mieren zijn zeg maar een metafoor voor de buitenwereld, en de Minotaurus, dat geplaagde wezen dat gedoemd is om ondergronds te leven en mensen op te eten, staat symbool voor het ego, de ondergrondse vulkanische kracht van onze emoties.

Mag ik het ietwat banaal vinden dat je zo’n rijke wereld rond je nummers creëert maar op de albumcover gewoon in een metro zit? Een metrotoestel vol eastereggs (zoals Harles dochter die een konijnenknuffel vasthoudt als knipoog naar Bunny Is a Rider), maar toch. Een metro.

Polachek:(lacht) Het openbaar vervoer is de plek waar ik de meest emotionele luisterervaringen heb. Ik moet altijd huilen op de trein omdat ik zo overweldigd ben door hoe muziek me doet voelen en omdat ik me er zo één voel met de wereld rond mij. Het is zowat het omgekeerde van in je hoofd opgesloten zitten. En dit hele album is een reis naar buiten.