‘RTBF, neem niet deel aan het Eurovisiesongfestival in Israël’

België moet zich terugtrekken uit het Eurovisiesongfestival in Israël, schrijven Daan Stuyven, Marijke Pinoy, Chokri Ben Chikha en Alain Platel. ‘Israël gebruikt kunst en cultuur als rookgordijn om de aandacht af te leiden van manifeste bewijzen van schendingen van Palestijnse rechten.’

De 18-jarige Eliot Vassamillet zal ons land volgende week op 14 mei vertegenwoordigen op het Eurovisie Songfestival in Israël. Wij willen deze jonge artiest feliciteren met zijn welverdiende selectie. Maar er moet ons iets van het hart, want er is een ernstig probleem.

Israël schendt op grote schaal de mensenrechten en het internationaal recht. Zelf willen we er daarom niet optreden. Al meer dan een halve eeuw houdt Israël de Palestijnse gebieden bezet met harde militaire hand. Het voorbije weekend zagen we opnieuw een escalatie van geweld in de Gazastrook. Israël trok alle registers open wat het leven kostte aan 27 Palestijnen, waaronder een zwangere vrouw en een baby, terwijl raketten uit de Gazastrook ook 4 Israëli’s doodden. De escalatie komt er vlak voor het Eurovisiesongfestival, dat dit jaar in Tel Aviv wordt gehouden.

Hoewel de Conventies van Genève dat verbieden bouwt Israël in de Westelijke Jordaanoever en Palestijns Oost-Jeruzalem in sneltempo nederzettingen waar inmiddels al 630.000 Joods-Israëlische kolonisten zijn gevestigd. Terwijl ze genieten van allerlei belastingvoordelen en ongelimiteerde watertoegang wordt de inheemse Palestijnse bevolking aan een repressief militair bezettingsregime onderworpen, met arbitraire detenties, militaire invallen, kolonistengeweld, onteigeningen, vernietiging van landbouwgrond en -gewassen, afbraak van huizen, afsluitingen, controleposten, etc…

Sinds maart 2018 vermoordden Israëlische scherpschutters minstens 190 ongewapende Palestijnen, van wie 38 kinderen, tijdens manifestaties die elke vrijdag in Gaza plaatsvinden om hun rechten op te eisen. Daarbij vielen ook nog eens 14.000 gewonden van wie de helft door schotwonden. Amnesty International zegt dat het om ‘doelbewuste pogingen’ gaat om te doden en te verminken.

Uitgerekend de avond toen Israël met een concert van Netta Barzilai de Eurovisie-overwinning vierde, was de bloedigste protestdag. Het Israëlische leger vermoordde 62 ongewapende Palestijnen.

De situatie in Gaza is onhoudbaar. Twee miljoen Gazanen ondergaan al meer dan een decennium collectieve strafmaatregelen. Israël handhaaft een embargo waardoor mensen en goederen slechts mondjesmaat deze kleine enclave die door Hamas wordt bestuurd in en uit mogen. Vissers die zich verder de zee in wagen dan hen is toegestaan, worden beschoten en/of gearresteerd, hun boten worden in beslag genomen. Daarbij vallen geregeld doden en gewonden. De afgelopen jaren waren de inwoners van de Gazastrook het slachtoffer van drie grote militaire Israëlische oorlogen. In de zomer van 2014 vielen meer dan 2100 dodelijke slachtoffers, onder wie veel onschuldige burgers.

Je wordt er duizelig van als je de lange gedetailleerde lijst met mensenrechtenschendingen in de Palestijnse bezette gebieden erop napluist in de talrijke rapporten van de Verenigde Naties en mensenrechtenorganisaties. Als klap op de vuurpijl riep Israël zichzelf vorige zomer uit tot apartheidsstaat met de goedkeuring van de ‘Joodse natiestaat’-wet. Palestijnse bewoners van Israël beschikken voortaan niet meer over gelijke grondwettelijke rechten.

Israël gebruikt kunst en cultuur uitdrukkelijk als rookgordijn om de aandacht af te leiden van manifeste bewijzen van schendingen van Palestijnse rechten. Premier Netanyahu noemde Barzilai cynisch de beste ambassadrice van Israël. We vinden dat België het zich in dergelijke omstandigheden niet kan veroorloven om artiesten af te vaardigen voor een muziekwedstrijd die door Israël zal gebruikt worden als een propaganda-instrument om zichzelf wit te wassen van crimineel gedrag.

Terwijl miljoen mensen via de beeldbuis zullen zien – in de woorden van Netta Barzilai – ‘hoe geweldig we zijn’ en ‘wat een sfeer we hebben’ op de ‘beste plek van de wereld’, moeten Palestijnen vernederingen, discriminatie en bezettingsgeweld ondergaan. Dat is iets waar wij artiesten ons niet medeplichtig aan willen maken.

Het ligt niet in onze bedoeling het verwijtende vingertje op te steken naar een jonge artiest die de kans krijgt om zijn artistieke kwaliteiten aan de wereld te tonen. Wel doen we een beroep op het geweten van de verantwoordelijken van de publieke omroep om zich grondig te bezinnen. Het is een uitgelezen kans om het signaal te geven dat mensenrechtenschendingen, oorlogsmisdaden en schendingen van het internationaal recht nooit als een normaliteit mogen worden gezien.

We roepen de RTBF op om alsnog van de Belgische deelname af te zien. Ja, dat zal veel stof doen opwaaien, maar ons land zal recht in de schoenen staan en een grote bijdrage leveren aan de strijd voor het respect voor mensenrechten.

Daan Stuyven, zanger, gitarist en componist

Alain Platel, regisseur en choreograaf (Les Ballets C de la B)

Chokri Ben Chikha, acteur en theatermaker (Action Zoo Humain)

Marijke Pinoy, actrice, docente KASK