Een regenachtig park in het midden van de grootstad bleek het perfecte decor te zijn voor de epische post-rock van Godspeed You! Black Emperor.
Oorspronkelijk was het Canadese post-rockcollectief Godspeed You! Black Emperor van plan om in januari twee shows te geven in de Orangerie, de grootste zaal in de Brusselse Botanique. Vanwege de pandemie moesten die shows uitgesteld worden. In plaats van twee nieuwe data in te plannen, werden ze samengevoegd en ging het optreden door op een podium naast de concertzaal, buiten in de Kruidtuin.
Dat bleek een geluk bij een ongeluk, want in zekere zin symboliseerde die locatie de muziek van de groep. De groene omgeving rond het podium had een serene uitstraling, maar langs alle kanten doemden de intimiderende kantoorgebouwen van de hoofdstad over het park, als een herinnering aan de buitenwereld. Bovendien zorgden de loeiende sirenes en andere grootstadsgeluiden soms voor ongepland, maar erg toepasselijk achtergrondlawaai. En ook de dreigende regenwolken van de eerste echte herfstweek pasten uitermate goed bij de sfeer.
Godspeed You! Black Emperor maakt namelijk muziek waar het woord post-apocalyptisch voor is uitgevonden. De groep specialiseert zich in lang uitgerokken composities vol dreigende spanningsbogen, niet zonder onsubtiele kritiek op de laatkapitalistische maatschappij. Aan fatalisme doen de muzikanten echter niet, want er ligt altijd nadruk op de mogelijkheid om na de implosie van het systeem een nieuwe, betere samenleving op te bouwen. Laat de kantoorgebouwen maar instorten en de sirenes maar uitrazen, achteraf kunnen we altijd een nieuw park bouwen.
Politieke onrust
Neem bijvoorbeeld Hope drone, het onuitgebrachte sfeerstuk waarmee Godspeed haar concerten steevast opent. De stilte wordt doorbroken door een stotterend duet tussen viool en contrabas, waarna de andere groepsleden een per een aan hun instrument gaan zitten en hun steentje bijdragen aan de dissonante spanningsboog. Net als de aanwaaiende regenwolken leek ook de muzikale massa steeds grijzer te worden, maar doordat het woord “hope” in handgeschreven letters geprojecteerd werd, maakte de groep duidelijk welke boodschap ze echt wilde brengen.
Uiteindelijk kwam de opluchting in de vorm van Job’s lament vanop Godspeeds recentste plaat G_d’s pee at state’s end. De chaotische drone ruimde plaats voor ruwe schoonheid die deed denken aan de soundtracks van Ennio Morricone. Al kreeg het publiek geen beelden uit cowboyfilms te zien, maar opnames van rellen waar de Molotovcocktails in het rond vlogen. Schoonheid en politieke onrust gaan bij Godspeed altijd hand in hand.
Een ander mooi voorbeeld van die tegenstelling was Bosses hang. Wie de antiautoritaire titel van dit stuk niet kent, staat vooral te kijken van de mooie, rustgevende melodie waarrond het is opgebouwd. De sepiabeelden van troosteloze betontorens, dramatische taferelen op de beurs en stijgende voedselprijzen gaven het geheel echter een politieke angel. Meermaals waren we niet zeker of we nu hoopvol dan wel neerslachtig moesten reageren.
Walsen tussen de assen
Een optreden van Godspeed You! Black Emperor voelt altijd meer als een klassiek concert dan als een rockshow. Niet enkel door de toevoeging van viool en contrabas, maar ook door de manier waarop hun grootse composities in verschillende hoofdstukken opgedeeld worden, alsof het symfonieën zijn. Met een beetje fantasie kan je je gemakkelijk voorstellen hoe de Canadezen voor de bourgeoisie staan te spelen in de balzaal van een poepsjiek kasteel, terwijl het verhongerende volk aan de poorten staat te rellen.
Met die beeldspraak in het achterhoofd voelde Cliff’s gaze als een tragische wals. Een laatste dans tussen de assen voordat de oude wereldorde omvergeworpen wordt en er iets nieuws wordt opgebouwd. Het stuk straalde dezelfde melancholie uit die de hele catalogus van Godspeed kenmerkt, maar had dankzij z’n crescendo ook iets triomfantelijks.
De pretentie overstijgen
De setlist bestond voornamelijk uit materiaal van de recentste albums Luciferian towers en G_d’s pee at state’s end. Als afsluiter dook de groep echter in het verleden en bracht ze beide nummers vanop de ep Slow riot for new zero Kanada uit 1998. Het eerste daarvan is Moya, een slepend stuk dat langzaam opbouwt naar misschien wel de meest dramatische uitbarsting uit Godspeeds volledige oeuvre. Alsof de klanken nog niet voor zich spraken, projecteerde de groep er nog beelden van olielekken en bosbranden overheen. Subtiel was het niet, urgent des te meer.
Als afsluiter volgde Blaise Bailey Finnegan III. Dit lang uitgesponnen stuk is opgebouwd rond interviewfragmenten met iemand die zichzelf vernoemde naar een voormalig Iron Maiden-zanger en die beschrijft hoe hij zichzelf voorbereid heeft op de ondergang van de wereld. Mochten deze samples recenter zijn, hadden ze even goed uit een Alex Jones-podcast of uit de TikToks van een QAnon-aanhanger kunnen komen, maar dankzij de sierlijke muzikale ondersteuning krijgen de groteske uitspraken een zekere urgentie.
Dat vatte het concert van Godspeed You! Black Emperor in feite mooi samen. De epische composities en de apocalyptische maatschappijkritiek zouden gemakkelijk erg pompeus kunnen worden. Doordat de groep als geen ander weet hoe het spannende, sfeervolle nummers moet schrijven en een sterke zin door dramatiek heeft, ontstaat er echter iets speciaals dat de pretentie van de afzonderlijke component overstijgt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier