Tindersticks intiem @ Botanique: Een groep in haar blootje

Na vier jaar stilte komen Tindersticks eindelijk nog eens met een nieuwe cd op de proppen. ‘The Waiting Room’ gaat vergezeld van een film met dezelfde titel en die wordt slechts in een handvol steden vertoond, gevolgd door een exclusief mini-concert. Wij waren er bij in de Botanique.

Soms kan het geen kwaad dat een groep, die al meer dan twintig jaar actief is, even afstand neemt en een rustpauze inbouwt om zich over haar toekomst te bezinnen. Dat is precies wat de heren van Tindersticks deden na ‘The Something Rain’, ook al bleven ze in de luwte actief. Zo maakten ze een elektronische soundtrack voor ‘Les Salauds’, een film van Claire Denis, ontwikkelden ze een soundscape voor het oorlogsmuseum van Ieper, hielden ze zich onledig met het kunstproject ‘The Singing Skies’ en herwerkten ze tien van hun oudere songs op ‘Across Six Leap Years’.

Maar nu is er dus ‘The Waiting Room’, een even bezield als gevarieerd werkstuk dat, door zijn filmische grandeur en uitgekiende orkestraties, meteen vertrouwd aandoet, maar ook enkele verrassingen biedt. Voorman Stuart Staples speelt dit keer nauwelijks gitaar, waardoor de songs een ander soort ritmiek krijgen en iets abstracter aandoen dan gewoonlijk. De twaalfde plaat van Tindersticks is met veel zorg opgebouwd en bevat drie sfeerrijke instrumentals, waaronder een cover van ‘Follow Me’, een compositie van Hollywoodcomponist Bronislaw Kaper die u misschien kent uit de piratenfilm ‘Mutiny on the Bounty’. ‘Help Yourself’, één van de tracks waarvoor de Britse jazzmuzikant Julian Siegel de blazersarrangementen schreef, heeft een uitgesproken funky groove en neigt een beetje naar Afrobeat, terwijl andere nummers zijn overgoten met een krautrocksausje. Voorts staan er twee duetten op de cd: in ‘We Are Dreamers’ speelt Jehnny Beth van Savages een gastrol en in ‘Hey Lucinda’ horen we de Canadese zangeres Lhasa de Sela, die in 2010 aan kanker overleed. Na een lang rouwpoces slaagde Staples er pas nu in de opname af te werken.

Op kousenvoeten

Voor iedere track uit ‘The Waiting Room’ werd, in samenwerking met het Internationaal Kortfilmfestival van Clermont-Ferrand, een onafhankelijke cineast aangezocht die er, naar eigen goeddunken, beelden bij mocht verzinnen. De elf resulterende video’s, gefilmd in diverse stijlen met uiteenlopende technieken, werden samengebracht in een film die slechts in een handvol steden te zien zal zijn. Na Brussel komen ook nog Berlijn, Parijs, Kopenhagen en Londen aan de beurt, maar een dvd-versie ervan zal ook bij de luxeversie van de nieuwe langspeler worden gevoegd.

De vertoningen zijn uniek, omdat ze telkens worden gevolgd door een optreden van Tindersticks. In de aankondiging was sprake van een akoestische mini-set, maar dat bleek niet helemaal te kloppen. De band speelde in zijn reguliere line-up en de gelukkigen die voor het intimistische evenement in de Rotonde een kaartje wisten te versieren, kregen een fraai concert van ruim een uur voorgeschoteld. Tindersticks heeft een speciale band met de Botanique. “In 1993 speelden we in de Orangerie voor het eerst op het Europese continent”, vertelde Stuart Staples. “Thuis in Engeland werd onze muziek altijd overstemd door het geroezemoes van het publiek, maar hier werd écht geluisterd, waardoor we plots het gevoel hadden dat we in ons blootje stonden.”

Die natuurlijke staat is voor de muzikanten inmiddels al lang geen bron van gêne meer. In een zaaltje op huiskamerformaat lieten ze diep in hun ziel kijken, met een verzameling songs waarvan de meeste van na 2003 dateerden en geplukt werden uit platen als ‘Waiting For The Moon’, ‘The Hungry Saw’, ‘Falling Down A Mountain’ en ‘The Something Rain’. Dat leidde vaak tot eigenzinnige maar interessante keuzes. Verstild en ingetogen zijn de handelsmerken van de groep en dus kwam ‘Keep You Beautiful’ behoedzaam, op kousenvoeten de zaal ingewandeld, begeleid door fluwelen gitaren en als sneeuwvlokken neerdwarrelende pianoklanken. Ook ‘Medicine’, met geborstelde drums van Earl Harvin, werd gedomineerd door de smeulende fluisterstem van Stuart Staples. ‘Sometimes It Hurts’ was een omfloerste popsong die beelden opriep van grijze onweerswolken, natgeregende perrons en aangedampte ruiten.

Organisch

Het sober geïnstrumenteerde ‘This Fire of Autumn’, waarin de zanger tot tweemaal toe een fout akkoord aansloeg, dreef op slechts twee Spaanse gitaren en de hoge tweede stem van bassist Dan McKinna. ‘The Other Side of the World’ daarentegen, etaleerde een volle, organische sound waarin vooral het orgeltje van David Boulter op de voorgrond kwam. De bandleden kleurden de songs inventief en smaakvol in, wat resulteerde in een geestdriftig ontvangen versie van ‘Patchwork’, de allereerste single van Tindersticks, ingeleid door een fraai gitaarmotiefje van Neil Fraser.

Daarnaast stonden ook enkele nummers uit de gloednieuwe cd van de groep op het menu, waaronder een pittig ‘Second Chance Man’ en het noodgedwongen zonder Llhasa gebrachte ‘Hey Lucinda’, begeleid door een vederlichte xylofoon en, naar het einde toe, voorzien van een impliciete reggaebeat. Na 55 minuten kondigde Stuart Staples het einde van de set aan.” Maar wie weet kunnen jullie ons ertoe overtuigen nog wat extra’s te spelen”, monkelde hij. Zo geschiedde. ‘We Are Dreamers’ bracht de zanger, op wat vocale harmonieën na, voor de gelegenheid in zijn eentje, om samen met zijn makkers de avond uiteindelijk weemoedig te besluiten met ‘Factory Girls’.

Onnodig te benadrukken dat het een mooie avond was. Maar hebt u de avant-première van ‘The Waiting Room’ gemist, dan hoeft u nog niet te wanhopen: in maart komen Tindersticks namelijk voor drie volwaardige concerten naar ons land. Be there or be square.

Dirk Steenhaut

Tindersticks concerteren op 20 en 21 maart in Antwerpen (Bourla) en op 22/3 in Leuven (Het Depot).