Throwing Muses in de Botanique: koppigheid loont

Sinds hun debuut, inmiddels haast veertig jaar geleden, zijn Throwing Muses altijd een cultband gebleven. Zangeres Kristin Hersh en haar gezellen volgen koppig hun eigen pad en dat levert nog altijd puike platen en concerten op. Hun langverwachte passage in Brussel stelde dan ook niet teleur.

De Amerikaanse Throwing Muses, uit Rhode Island, vallen nergens mee te vergelijken. Met hun weinig orthodoxe songstructuren, manische tempowisselingen en collage-achtige, surrealistische teksten klinken ze volstrekt uniek. Vaak lijken hun nummers tien verschillende richtingen tegelijk uit te stormen en het rauwe, raspende stemgeluid van Kristin Hersh, vandaag 59, wordt door sommigen weleens vergeleken met het geluid van een krijtje dat over het schoolbord krast. Spanning en intensiteit staan bij de artieste telkens centraal. Toch kan ze, behalve furieus, ook teder en kwetsbaar uit de hoek komen.

Hersh, die de Muses oprichtte tijdens haar tienerjaren, werd op haar zestiende op haar fiets aangereden door een auto. Sindsdien worstelde ze met mentale problemen en hallucinaties en beschouwde ze haar liedjes als levende organismen die buiten haar om bestonden. Achtereenvolgens werd ze gediagnosticeerd als schizofreen en bipolair. Intussen is echter gebleken dat ze aan een dissociatieve stoornis lijdt, die met medicatie onder controle kan worden gehouden. 

Grillig

Throwing Muses werden gelijktijdig gelanceerd met de Pixies, maar omdat hun muziek door het publiek als te grillig en uitdagend werd ervaren, wisten ze nooit door te stoten tot de mainstream. Kristin Hersh was te koppig om zich door haar platenmaatschappij tot pin-up te laten kneden en haar van trauma’s doordrongen songs lichter verteerbaar te maken. Ze weigerde categoriek iets te doen wat ze al eerder had gedaan. Toen haar groep door de muziekindustrie verpletterd dreigde te worden, werd ze alsnog gered door fans die via crowdfunding haar voortbestaan garandeerden.

Door haar hoge productiviteit heeft Hersh altijd meerdere uitlaatkleppen nodig gehad. Ze bracht twaalf soloplaten uit, maakte twee lp’s en een handvol ep’s met het grungy 50 FT Wave, publiceerde vier boeken en in maart leverde ze, na een hiaat van vijf jaar, het elfde werkstuk van Throwing Muses af. Het overwegend akoestische Moonlight Concessions, waarop gastcellistPete Harvey een prominente rol speelt, sluit qua vibe enigszins aan bij die van Nirvana’s Unplugged-plaat. De nummers uit de nieuwe lp vormden meteen de ruggengraat van de set in de Botanique, waarvoor ook herhaaldelijk werd geput uit Purgatory/Paradise (2013) en Sun Racket (’20).

Opvallend was wel dat Throwing Muses dit keer zonder vaste leden David Narcizo en Bernard Georges op het podium stonden. In de plaats daarvan omringde Kristin Hersh zich in Brussel uitsluitend met familie: haar zoon Dylan op bas en haar levensgezel Fred Abong op drums. De Muses stonden, voor hun normale doen, trouwens vrij ontspannen op het podium, wat niet wegnam dat Sunray Venus, Dark Blue en Limbo behoorlijk potig en grofkorrelig klonken. Bywater, Him Dancing, het bespiegelende Kay Catherine en het folky Supershell waren beheerst en bespiegelend, al zou het tot het negende nummer duren voor Hersh haar elektrische gitaar inruilde voor een akoestische.

Integer

Het cellospel van Harvey, nu eens lyrisch, dan weer schrapend,  werkte als een extra stem en gaf de muziek van Throwing Muses een nieuwe, verrassende klankkleur. Hoogtepunten uit Moonlight Concessions, zoals Drugstore Drastic, Libretto, Summer of Love en het majestueuze, op walsbenen geplante Sally’s Beauty werden, tot  grote vreugde van de fans van het eerste uur, afgewisseld met ouder werk uit House Tornado, The Fat Skier, Hunkpapa, The Real Ramona, University en Limbo. 

Daarbij toonden de Muses zich, zoals vanouds , van hun meest nerveuze en psychotische kant. Soap and Water, dat Kristin Hersh schreef op haar vijftiende, werd zo snel gespeeld dat het nog net niet uit de bocht vloog. Ook springerige liedjes als Bea, Colder of Shark hadden niets van hun oorspronkelijke scherpte verloren. Echte hits hebben Throwing Muses nooit gehad, maar met Counting Backwards en hekkensluiter Bright Yellow Gun bewezen ze eens te meer dat ze, voor wie het wilde horen, net zo goed onweerstaanbare popsongs in aanbieding hadden.

Nieuwe zieltjes hebben Hersh en haar gevolg in de Botanique wellicht niet meer gewonnen, maar het blijft verheugend dat een integere, compromisloze band, die consequent weigert als een product in de markt te worden gezet, al vier decennia actief is zonder te beknibbelen op inspiratie of originaliteit. Een blij weerzien dus? Nou en of.