The Van Jets @ AB: Een pretpark in verval

“The time is now, so let’s get loud”, zingt Johannes Verschaeve ergens op de pas verschenen vierde cd van The Van Jets. In een goedgevulde AB voegde de groep alvast de daad bij het woord en wisselde ze songs uit het nieuwe ‘Welcome To Strange Paradise’ af met een gulle portie vertrouwde hits.

Sinds The Van Jets tijdens de Rock Rally van 2004 aan de haal gingen met de gouden trofee, hebben ze een lange weg afgelegd. Elektronische keyboards eisen in hun van garage- en glamrock doordrongen muziek een steeds nadrukkelijker plek op en dat merk je ook weer op hun nieuwe plaat. Die werd in Londen ingeblikt onder de supervisie van Leo Abrahams, een producer die in het verleden onder meer samenwerkte met Brian Eno, Paul Simon en Brett Anderson van Suede. Op ‘Welcome to Strange Paradise’ klinken The Van Jets nog altijd onstuimig en catchy, maar tegelijk is er bijzonder veel aandacht besteed aan auditieve details die pas na herhaalde draaibeurten aan de oppervlakte komen.

De titel van de cd trof de groep aan op de muur van een kunstgalerij in Luxemburg en hoewel veel van de songs lijken te handelen over de invloed van de moderne technologie op ons dagelijkse leven, willen de bandleden niet gezegd hebben dat het om een conceptplaat gaat. Het paradijs, waarvan sprake, is een soort pretpark in verval, waar bandeloos gefeest wordt om te vergeten dat wereld naar de haaien gaat. Voorman Johannes Verschaeve suggereerde in de AB dat ‘Strange Paradise’ naar zijn thuisstad Oostende verwijst, maar uiteraard is vluchtgedrag niet aan één geografische plek verbonden.

The Van Jets stonden op het podium met een mengeling van zelfvertrouwen en gezonde arrogantie. De zanger, met hoed, knalrode schoenen en een wit jasje met zwarte stippen, had van zijn idool David Bowie geleerd dat rock-‘n-roll altijd een beetje theater is. Maar nu hij, samen met zijn vrienden, is toegetreden tot de liga van de grote Belgische bands maakt hij van die positie graag gebruik om jongere collega’s een duwtje in de rug te geven. Zo kwam het dus dat Bed Rugs waren uitgenodigd om in Brussel de feestelijkheden te komen openen.

Hogere sferen

Het Antwerpse kwintet bracht begin dit jaar met ‘Cycle’ zijn uitstekende tweede langspeler uit en op dat werkstuk begeeft het zich vooral aan caleidoscopisch aandoende sixties psychedelica, die herinnert aan Pink Floyd uit de tijd toen Syd Barrett er nog de plak zwaaide. Met hun even melodieuze als meeslepende nummers, type ‘Specks’ en ‘Piles’, waarin vooral de samenzang tussen de gitaristen Yannick Aerts en Stijn Boels opviel, brachten Bed Rugs het publiek al gauw in hogere sferen. Het plaatje werd gecompleteerd met prog-verwijzingen, Madchester grooves en echo’s uit het verre oosten. Het enige dat aan hun show ontbrak waren de obligate vloeistofdia’s. Eén minpuntje nog: de nummers van Bed Rugs zaten onder een dermate dikke laag reverb dat hun teksten glorieus de geestverruimende mist in gingen.

The Van Jets brachten ons echter weer met beide voeten op de grond, dank zij nieuwe, veerkrachtige, rechttoe rechtaan-nummers als ‘Carpet Man’, ‘Bad Call’, ‘The Sound of Sea’ en ‘Twelve Note Scale’, waar de extra toetsenspeler een aanstekelijk Kraftwerkmotiefje aan toevoegde. De groep, met een puike ritmesectie in de rangen, klonk hecht en strak, maar het geheime wapen van The Van Jets bleek andermaal gitarist Wolfgang Vanwymeersch, die hun toegankelijke popsongs steevast van stoorzendertjes voorzag. Je kon zijn rol probleemloos vergelijken met die van Graham Coxon bij Blur, Jonny Greenwood bij Radiohead of Robert Fripp op ‘Heroes’ van David Bowie: dwars, grillig, ‘leftfield’ maar altijd verrassend.

Het frivole ‘Shit to Gold’ deed denken aan een oude music hall-song. Tenminste: wanneer je abstractie maakte van de tongue-in-cheek-tekst. “We’re turning shit to gold / It’s on your radio”, zong Verschaeve met een brede grijns. Tussendoor bouwden The Van Jets oudere herkenningspunten in, zoals ‘Electric Soldiers’, dat door de overwegend jonge, vrouwelijke fans op de eerste rijen woord voor woord werd meegezongen. Tijdens ‘If I Was Your Man’, één van de nummers uit ‘Halo’, waagde de zanger een sierlijke duik in het publiek, een trucje dat ook dit keer zijn effect niet miste.

Decadentie

De populaire singles deden de rest: het met spookachtige geluidjes doorspekte ‘Broken Bones’; de pure gitaarrock van ‘Down Below’, waarbij alle groepsleden samentroepten op het drumverhoogje van Michaël Verschaeve. Bassist Frederik Tampere beklom regelmatig zijn versterker om, als een soort Napoleon, triomfantelijk het slagveld te overzien, terwijl zijn maats om de haverklap de rand van het podium opzochten. De set werd afgerond met ‘Two Tides of Ice’, de courante radiohit die in een onweerstaanbare riff was gewikkeld. “It’s decadence par excellence”, meldde de zanger hier: een sfeertje waarin The Van Jets prima gedijden.

Uiteraard waren de fans daarmee nog lang niet verzadigd. Toen Johannes Verschaeve in zijn eentje met een akoestische gitaar ‘Teevee’ op de toeschouwers losliet, gaf dat vanzelf aanleiding tot een massale samenzang. De finale was er al helemaal eentje om in te lijsten, met het naar Motown knipogende ‘Danger Zone’ en klassiek geworden anthems als ‘The Future’ (in 2010 het meest gedraaide nummer bij Studio Brussel) en ‘What’s Going On’. De nieuwe nummers wisten in de AB hun vuurdoop probleemloos te overleven en de oudere stonden nog altijd trots overeind. Klasse dus. Mochten The Van Jets uit Groot-Brittannië komen, Europa lag al lang aan hun voeten. Maar vroeg of laat lukt het hen wel: olie drijft, per slot van rekening, altijd boven.

(Dirk Steenhaut)