The Swell Season keert terug naar De Roma: het jaar bestaat voortaan weer uit vijf seizoenen

The Swell Season is terug. Na zestien jaar stilte brengt het duo met Forward volgende maand een come-backplaat uit en momenteel nemen Glen Hansard en Markéta Irglová weer bezit van de Europese podia. Naar de publieksreacties in een uitverkochte Roma te oordelen, was het een bijzonder blij weerzien.

Van 1990 tot 2007 was Glen Hansard de kapitein van The Frames, één van de beste bands die Ierland ooit heeft voortgebracht. Hoewel het gezelschap zes goede tot uitstekende langspelers op de wereld losliet, moest het zich, buiten de eigen landsgrenzen, helaas altijd tevreden stellen met een cultstatus. Waar het wél voet aan de grond kreeg – luister er het live opgenomen Breadcrumb Trail maar op na– was Tsjechië. Het is daar dat Hansard voor het eerst de achttien jaar jongere zangeres Markéta Irglová ontmoette. 

In 2007 speelden beide artiesten samen de hoofdrol in Once, een low budgetfilm van John Carney, die op talloze internationale filmfestivals  onder de prijzen werd bedolven en het stel als bonus een prestigieuze Academy Award opleverde voor Falling Slowly. De song was te horen op zijn eerste plaat als The Swell Season en die bracht bij een groot publiek meteen een gevoelige snaar aan het trillen. In die mate zelfs dat het project, dat enkel was opgericht met het oog op de soundrack van Once, het succes van The Frames op spectaculaire wijze overtrof. Officieel is die groep nooit gesplit, maar sindsdien staat ze wel op non-actief, terwijl The Swell Season met Strict Joy uit 2009 een eigen leven ging leiden en op alle continenten theaters vol deed lopen.

Kort daarna kwam er een einde aan de amoureuze relatie tussen beide songwriters en werd ook een punt gezet achter hun muzikale samenwerking. Glen Hansard begon vervolgens aan een succesrijke solocarrière, terwijl Maréta Irglová zich dertien jaar geleden in Reykjavik vestigde. Ze heeft inmiddels drie kinderen met de IJslandse producer Sturla Mia Thorisson (bekend van zijn werk met onder anderen Damien Rice en Sam Amidon) en bracht drie lp’s uit onder haar eigen naam. Toch bleven Hansard (vandaag 55) en Irglová (37) goede vrienden. In 2022 begonnen ze, zonder grootse ambities, opnieuw op te treden als The Swell Season en die reünie gaf zoveel creatieve vonken dat aan hun verhaal nu, zowel op het podium als in de studio, een nieuw hoofdstuk wordt toegevoegd.

Ruw versus gepolijst

Het materiaal uit Forward, dat in Antwerpen, naast oudere songs en enkele covers, haast integraal aan bod kwam, steunt niet op nostalgie maar weerspiegelt de ontwikkelingen die beide artiesten in hun privéleven hebben doorgemaakt. En ook al zijn ze allebei andere mensen geworden, ze blijven elkaar inspireren. De één vormt een spiegel voor de ander, maar de leden van The Swell Season verschillen genoeg om elkaar uit te dagen. De nummers van Glen Hansard vertonen doorgaans een ruw randje, terwijl die van Markéta Irglová tamelijk gepolijst en weelderig klinken. Maar juist die contrasten versterken elkaar en zorgen ervoor dat je als toeschouwer voor hun muziek niet onverschillig kunt blijven.

De set, die avond na avond flink verandert, begon in De Roma met het onversterkt gebrachte Say It To Me Now. Vervolgens nam Irglová plaats aan de vleugelpiano, beukte Hansard op zijn zwaar gehavende Takamine-gitaar en kwamen bassist Joe Doyle (van The Frames) en drummer Piero Perelli de rangen versterken. De kernleden van The Swell Season mochten ongeveer elk om beurten hun plek in de schijnwerpers opeisen en strooiden gul met nieuwe nummers. Markéta Irglova blikte terug met het ingetogen People We Used to Be, de pianoballad Pretty Stories, het in een mantra uitmondende Hundred Words en het solo gespeelde, intimistische I Leave Everything to You. 

Glen Hansard ging er iets forser tegenaan met Stuck in Reverse (de nachtmerrie van iedere automobilist), het in old school soul gedrenkte A Little Sugar en het wonderlijke Great Weight is Lifted. Op de nieuwe plaat wordt dit tussen blues en gospelfolk laverende nummer van blazers en een New Orleans-vibe voorzien, maar live legde de zanger middels een bouzouki al meteen onverwachte accenten. Met het wervelende Fitzcarraldo, geïnspireerd door de gelijknamige film van Werner Herzog, het bedachtzame Star, Star en het op het snijpunt tussen schreeuwen en fluisteren te situeren When Your Mind’s Made Up, putte hij uit het rijke oeuvre van The Frames. Met Into the Mystic, dat was vastgeklonken aan Low Rising, bewees hij dan weer eer aan zijn grote held Van Morrison.

Krop in de keel

De manier waarop de heldere stem van Irglová rond die van Hansard kronkelde in One Of Us Must Lose, de uptempo folkrocker Feeling the Pull of het even verstilde als bloedmooie Lies, bezorgde je als toeschouwer vaak een krop in de keel. Ook toen de chanteuse haar eigen discografie aansprak met If You Want Me (die klassiekerige piano-intro!) en My Roots Go Deep was het resultaat altijd pakkend. Glen Hansard van zijn kant kwam uitbundig uit de hoek met The Gift en blies oudere liedjes van The Swell Season (Two Tongues, het met een falset gezongen The Moon) op een overtuigende manier nieuw leven in. Dat gold ook voor het fraaie Falling Slowly, waarin het publiek spontaan de zangpartj overnam.

Naar het einde toe mocht bassist Joe Doyle zich even vocaal manifesteren met stukjes uit Hotellounge van dEUS (oude vrienden van The Frames  – Hansard kondigde niet toevallig aan dat het gezelschap na het concert nog zou afzakken naar de bar van Klaas Janzoons) en Most Beautiful Widow in Town van Sparklehorse. Na een gulle set van twee uur en een kwartier zorgde een zonder microfoons gespeelde en driestemmig gezongen cover van Gold (oorspronkelijk van Interference) voor het orgelpunt van de avond, helemaal in de sfeer van de akoestische Led Zeppelin.

Geen visuele snufjes of spectaculaire decors in De Roma: The Swell Season liet vooral de muziek spreken. Het ene moment verstild, het andere stevig rockend, maar altijd warmbloedig en vol passie. U mag ons op ons woord geloven: het jaar bestaat voortaan weer uit vijf seizoenen.