Robert Plant & Saving Grace in Antwerpen: een geschiedenisles voor fijnproevers

Hij mag dan al 76 zijn, Robert Plant weet duidelijk niet van ophouden. De man zou met gemak grote arena’s kunnen uitverkopen, maar met zijn huidige band Saving Grace kiest hij resoluut voor intieme theaters, zoals de Koningin Elisabethzaal. Dat resulteerde in een concert dat van passie en vitaliteit getuigde: ‘It feels like I still like it’.

Er zijn hem al fortuinen geboden om nog eens met Led Zeppelin op tournee te gaan, maar Plant houdt stug de boot af. Het verleden beschouwt hij als voltooid en het heden vindt hij oneindig veel boeiender, dus waarom iets herhalen dat hij al eens eerder heeft gedaan? ‘Ik zou voor de rest van mijn leven Smoke on the Water kunnen spelen’, grapte hij in Antwerpen. ‘Maar deze jonge snaken zorgen ervoor dat ik niet indommel en een goede reden heb om weer het podium op te klimmen’.

Robert Plant is het soort artiest dat een hekel heeft aan voorspelbaarheid of routine. Hij zoekt veel liever het avontuur op en blijft zowel zichzelf als het publiek uitdagen en verrassen. Zijn werk getuigt van een niet te stuiten exploratiedrang: Plant haalt zijn inspiratie uit alle windstreken, hanteert een breed stilistisch palet en schildert om de haverklap met nieuwe klankkleuren. Dat doet hij nu al vijf jaar met Saving Grace, maar voordien verbond hij zijn lot ook al aan groepen als The Strange Sensation, Band of Joy of The Sensational Space Shifters. Zijn muziek is niet alleen bevrucht door rock, blues en folk, maar ook door country, bluegrass, gospel, dub en allerlei etnische genres die hij oppikte tijdens zijn reizen in Noord-Afrika en het Verre Oosten.

Krijsen en schreeuwen –ooit was het zijn handelsmerk– doet Robert Plant niet meer. De twee hooggewaardeerde platen die hij maakte met zangeres Alison Krauss legden zelfs zijn ferventste tegenstanders het zwijgen op. Plant bewijst al jaren dat hij als zanger tot subtiliteit en nuance in staat is en ook zijn duetten met Suzi Dian zorgden in Antwerpen voor pure magie. Wanneer beide stemmen met elkaar versmolten, bereikten ze een perfect evenwicht tussen kracht en kwetsbaarheid.

Iedereen gelijk

Robert Plant heeft nog steeds het charisma van een echte rockster. Toch voelde de artiest, die Saving Grace als een vriendenclubje beschouwt, zich tijdens het concert geen moment boven de anderen verheven. De muzikanten waren zijn gelijken en kregen regelmatig de gelegenheid om te schitteren. Tony Kelsey en Matt Worley bleken twee virtuozen te zijn die samen een groot amalgaam van snaarinstrumenten beroerden, van akoestische en elektrische gitaren tot banjo, mandoline en cuatro. Drummer-percussionist Oli Jefferson hoefde, qua veelzijdigheid, voor zijn collega’s niet onder te doen, terwijl de al genoemde Suzi Dian zich ook een begaafde accordeoniste toonde en een enkele keer de bas hanteerde.

Het decor was simpel gehouden. Saving Grace speelde voor een backdrop waarop een bizon stond afgebeeld, een ook de smaakvolle belichting paste volledig bij de no-nonsense-houding van de groep. Bovendien bleek Robert Plant niet gespeend van enige humor. ‘Lang geleden dat ik nog in Antwerpen ben geweest’, sprak de zanger. ‘Tenminste: áls ik ooit al in Antwerpen ben geweest. Ik kan het me niet herinneren. Neen, dat is helaas niet grappig’. En toen hij de afkorting BC gebruikte, sloeg die niet op ‘Before Christ’, maar wel op ‘Before COVID’.

Er prijkten nauwelijks eigen nummers op de setlist, maar zoals we weten dankzij rasvertolkers als Billie Holiday, Elvis Presley, Frank Sinatra of Joe Cocker, hoeft dat niet per se een obstakel te zijn. Saving Grace was namelijk méér dan een coverband. De songs werden binnenste buiten gekeerd en met gevoel voor diepgang geherinterpreteerd. Dat merkte je bijvoorbeeld aan die enkele oude Led Zeppelin-classics op het menu, zoals Four Sticks (‘Een lied uit de zeventiende eeuw’, monkelde Plant), Rain Song of Friends. Eén voor één hadden ze een drastische maar geslaagde gedaanteverwisseling ondergaan, waardoor je voelde dat de muziek ademde en leefde.

De avond werd ingezet met The Cuckoo, een folktraditional die Robert Plant als puber oppikte van Ramblin’ Jack Elliott, en tijdens het komende anderhalf uur zou hij ook eer bewijzen aan Blind Willie Johnson (met het in gospel gedrenkte Move Along Train) en de enkele generaties jongere Sam Amidon, wiens versie van As I Roved Out model stond voor de uitvoering van Saving Grace. In de meeste van die onsterfelijke nummers kreeg het soepele banjospel van Matt Worley overigens een prominente rol toebedeeld.

Gespierd

Heel af en toe kwam Plants hardrockverleden aan de oppervlakte. Dat was het geval in Let the Four Winds Blow (uit de twintig jaar oude lp Mighty Rearranger) en het gespierde, van Low geleende, Everybody’s Song, waarin uit het niets een flamencogitaar opdook. Angel Dance, betrokken bij Los Lobos, werd door de gitaristen van oriëntaalse tonaliteiten voorzien. Dat Robert Plant goed beseft wie de grote songwriters van deze tijd zijn, viel dan weer af te leiden uit zijn keuze van Richard Thompsons House of Cards. Andere hoogtepunten waren de momenten waarop Suzi Dian als zangeres alle aandacht naar zich toe trok en Plant bescheiden de tweede stem aandroeg: een bloedmooi Orphan Girl, oorspronkelijk van Gillian Welch, en een grondig herkneed For the Turnstiles van Neil Young.

Dat Plants muzikale roots ver teruggaan in de tijd, werd nog eens duidelijk tijdens de eerste bis: ‘I Never Will Marry’ van The Carter Family. ‘Ik heb hier vandaag veel geld uitgegeven aan platen die ik al in huis had op mijn veertiende, maar die ik door mijn talloze omzwervingen kwijt was geraakt’, meldde de zanger. Via Leadbelly ontdekte hij bijvoorbeeld Gallows Pole, een lied over een publieke executie dat hij in 1970 opnam met Led Zeppelin. In Antwerpen werd het gebombardeerd tot de energieke uitsmijter van een concert waar muzikale fijnproevers ongetijfeld duimen en vingers bij zullen hebben afgelikt.

Het wachten is nu op een lp van Saving Grace, die blijkbaar al is opgenomen en die Robert Plant twee jaar geleden al aankondigde, maar waarvan de definitieve releasedatum nog steeds niet is vrijgegeven. Als ’s mans passage in Antwerpen een indicatie mag zijn, wordt het in ieder geval een topplaat.