Neil Young & The Chrome Hearts op het Paleizenplein: routineus maar bevlogen

Neil Young wordt op 12 november tachtig, maar dat belet hem nog steeds niet de internationale podia af te schuimen en tegen een hoog tempo platen te blijven uitbrengen. Zoals het rock royalty betaamt, was de plaats van de afspraak dit keer het Brusselse Paleizenplein. Samen met zijn nieuwe band gaf de Canadees er een voorspelbaar maar uitstekend concert.

Geen Crazy Horse in de manège, dezer dagen. Young heeft namelijk een nieuwe band, die hij The Chrome Hearts heeft gedoopt. Goed, ‘nieuw’ is in dit geval een relatief begrip: gitarist (en occasionele toetsenman) Micah Nelson, bassist Corey McCormick en drummer Anthony LoGerfo figureerden eerder al in Promise of the Real. De 82-jarige keyboardspeler Spooner Oldham bezit dan weer een legendarische status, dankzij zijn verleden als sessiemuzikant voor Muscle Shoals en bijdragen aan platen van Aretha Franklin, Bob Dylan, Wilson Pickett of J.J. Cale. Ook aan de zijde van Neil Young was hij al regelmatig te horen, zodat de sound van het gezelschap al bij al vertrouwd en geruststellend aandeed.

The Loner, die zijn publiek de jongste jaren overstelpte met archiefopnamen, blijft, ondanks zijn rijpe leeftijd, ook als songwriter productief. Alleen haalt hij daarbij nog zelden het niveau van zijn gouden jaren. Enkele weken geleden kwam hij nog op de proppen met Talkin’ to the Trees, een middelmatige, zeg maar stuitend gemakzuchtige plaat, met weinig geïnspireerde doorslagjes van Helpless, This Land is Your Land en aan elkaar gerijmelde deuntjes over zijn toerbus, de Amerikaanse auto-industrie, Elon Musk en zijn liefde voor of frustratie over zijn familie. Want blijkbaar leeft Neil Young dezer dagen in onmin met zijn dochter Amber Jean, waardoor hij zijn kleinkinderen niet meer kan zien, en vindt hij het nodig dat allemaal met de wereld te delen. 

Grootse momenten levert het helaas niet op. Van iemand die ooit meesterwerken uit zijn hoed toverde, type Everybody Knows This is Nowhere, After the Goldrush, On the Beach, Tonight’s the Night, Zuma of Freedom, verwacht je nu eenmaal méér dan een collectie half afgewerkte kladjes. Dat Neil Young & The Chrome Hearts die nieuwe songs tijdens hun Europese concertreis ongemoeid laten, is op zich al een teken aan de wand. Maar wat speelt een artiest die kan terugblikken op een carrière van zes decennia en ruim 45 langspelers? Kiest hij voor de vijftien songs die iedereen van hem hoort te onthouden? Gaat hij voor de bekende crowdpleasers? Of verrast hij door één van de vele obscure pareltjes uit zijn oeuvre naar boven te spitten? 

Kampvuurmoment

Van Young – de wispelturigheid in persoon – kon je vroeger doorgaans vooral het onverwachte verwachten. Dat was net wat hem als artiest zo boeiend maakte. Nu hij de tachtig nadert, kiest hij echter duidelijk voor zekerheid. Tijdens zijn huidige tournee speelt hij avond na avond nagenoeg dezelfde set, onder het motto ‘give the people what they want’. En eigenlijk gaat hij daarmee lijnrecht in tegen zijn eigen natuur.

Neil Young geeft tegenwoordig uitsluitend concerten in open lucht, wat van organisatoren een zekere creativiteit vergt. Zo speelde hij in Brussel tegen het decor van het Koninklijk Paleis, een plek waar vanavond ook Jean-Michel Jarre optreedt. Die bijzondere locatie heeft echter ook zijn nadelen. Het gaat namelijk over een lange, vlakke strook, wat het kijk- en luistercomfort, zeker in de tweede helft van het plein, niet ten goede komt. ‘Zoveel geld betalen, om dan de show vanuit de verte te moeten volgen op een videoscherm, dat is echt niet oké’, hoorden we talloze toeschouwers morren.

Aan classics was er in Brussel alvast geen gebrek: wie 150 euro had neergeteld om Cinnamon Girl, When You Dance, I Can Really Love, Like a Hurricane of Fuckin’ Up te horen, werd prompt op zijn wenken bediend. En ook de  (semi-)akoestische nummers vielen bij de fans in goede aarde. De avond begon al meteen met een kampvuurmoment: Sugar Mountain, een lied waarmee Neil Young op zijn twintigste afscheid nam van zijn jeugd, zou worden gevolgd door The Needle and the Damage Done (over de fatale drugsverslaving van zijn vriend Danny Whitten), Old Man en het sentimentele maar immens populaire Harvest Moon.

Young, de pet ver over de ogen getrokken, oogde als een potige vrachtwagenchauffeur met wie je liever geen ruzie zoekt. Hij was, voor zijn normale doen, betrekkelijk goed bij stem, gaf snijdende, soms gruizige maar doorgaans epische gitaarsolo’s weg en liet in schurende nummers als Hey Hey, My My (Into the Black) en Love and Only Love nog eens horen waarom hij geheel terecht de Godfather of Grunge wordt genoemd. De man klonk routineus maar bevlogen en The Chrome Hearts bleken hem moeiteloos aan te voelen. Enkel Oldham gaf weinig blijk van arbeidsvreugde, maar dat kan ook aan een of andere ouderdomskwaal hebben gelegen.

Geriatrisch centrum

Vielen er in Brussel dan geen verrassingen te noteren? Toch wel, al waren ze helaas niet van het kaliber van Danger Bird of On the Beach, waarmee Neil Young zes jaar geleden het Sportpaleis met verstomming sloeg. Tot tweemaal toe putte hij uit de warrige familiekroniek Greendale, wat ecologisch geïnspireerde, maar tergend langdradige songs opleverde als Be the Rain of het op een John Lee Hooker-riff gebouwde Sun Green. Youngs zorg om het milieu is bekend: zijn concertreis heet, niet toevallig, de Love Earth tour. Alleen is enig didactisch gepreek hem daarbij niet vreemd. En ook al is groen een mooie kleur, Moeder Aarde dreigt, door de sloganeske teksten van de artiest, vroeg of laat in een geriatrisch centrum te eindigen.

Bleven over: twee verwijzingen naar ‘s mans verleden met Crosby, Stills, Nash & Young. Looking Forward, waarin Neil Young en Micah Nelson met twee akoestische gitaren fraai tegen elkaar opspeelden, klonk verbazend vitaal. Maar vooruitziend? Geen enkele song uit de set dateerde van na 1999, waarmee de artiest impliciet leek toe te geven dat hij de jongste 25 jaar nauwelijks nog iets relevants heeft geschreven. Een foute perceptie, zeker, maar die indruk ontstaat nu eenmaal als een muzikant zijn leven via een achteruitkijkspiegel overschouwt. Je kon je trouwens afvragen wat Young, die voor de gelegenheid achter een harmonium plaatsnam, bezielde om een niemendalletje als Name of Love uit zijn achterzak te peuteren.

Voor wie vrede kon nemen met de weinig uitdagende songselectie, serveerden Neil Young & The Chrome Hearts een haast twee uur durend concert van topniveau. En met uitsmijter Rockin’ in the Free World, destijds geschreven naar aanleiding van de gebeurtenissen op het Tienanmenplein, kreeg de Dinoaurus zijn publiek zelfs uitbundig aan het meezingen. Weinig klachten dus, want het feit dat hij, op zijn oude dag, zijn fans blijft opzoeken, verdient dankbaarheid en respect. Maar voor onze muzikale helden moeten we streng zijn. Was deze passage dus onvergetelijk? Negatief, chef.