Michael Kiwanuka in Vorst Nationaal: songs die voorbijdrijven als ballonnen op een zachte bries

Michael Kiwanuka behoort momenteel tot de populairste artiesten van zijn generatie. Vorst Nationaal gevuld krijgen was voor de 36-jarige Brit met Oegandese roots dus een koud kunstje. Zijn optreden was gebouwd rond zijn jongste lp Small Changes, maar de soulzanger liet de oudere publieksfavorieten zeker niet ongemoeid.

Dankzij zijn song Cold Little Heart, die in de Amerikaanse televisiereeks Big Little Lies als herkenningstune werd gebruikt, bereikte Michael Kiwanuka een miljoenenpubliek en met zijn derde langspeler mocht hij vijf jaar geleden zelfs de prestigieuze Mercury Music Prize op zak steken. Small Changes, de titel van zijn in november verschenen vierde plaat, mag als eufemistisch worden opgevat, want het leven van de soulman is intussen drastisch veranderd. Kiwanuka ruilde de drukte van zijn geboortestad Londen voor de rust van de Engelse zuidkust en werd tweemaal vader. Eén en ander zou kunnen verklaren waarom zijn nieuwe songs zo introspectief, dromerig en ingetogen klinken.

In stilistisch opzicht leunt de muziek van Michael Kiwanuka nauw aan bij de warme orkestrale soul uit de seventies. Op zijn vorige werkstuk flirtte de artiest nog met psychedelische rock, maar op Small Changes zijn de scherpe kantjes keurig afgevijld. Het is alsof hij op een reset-knop heeft gedrukt en teruggrijpt op de warme sound van zijn twaalf jaar oude debuut Home Again. 

De nummers, waarin hoop, spijt, troost en liefde centraal staan, zijn op een elegante manier vormgegeven. Ze doen niet zelden fluweelachtig aan en drijven voorbij als ballonnen op een zachte bries. Kiwanuka voelt duidelijk niet langer de behoefte om zijn veelzijdigheid te bewijzen of de coolste jongen van de klas te zijn. ‘s Mans hang naar soberheid en verstilling wordt door producers Danger Mouse en Inflo ook nu weer smaakvol gehonoreerd.

Mr. Proper

Op het podium van Vorst Nationaal, waar enkele schemerlampen een vorm van huiselijkheid moesten suggereren, regeerde vooral het vakmanschap. Samen met zijn voortreffelijke tienkoppige band, waarin een viool, cello en een bevlogen gospelzangeres opvielen, grasduinde de zanger honderd minuten lang in zijn repertoire. Daarbij besprenkelde hij de nummers soms iets te rijkelijk met de inhoud van een fles Mr. Proper en sloeg zijn Rebel Soul al eens aan het kabbelen. 

Michael Kiwanuka draagt het hart op de tong, maar is zeker niet vies van clichés. Tegelijk is hij wars van pretenties en weet hij zijn persoonlijke ontboezemingen alsnog een universele lading te geven. De softfunk van The Rest of Me zette de toon voor de rest van de avond: zachte grooves, wiebelende bas, een krolse Hammond en een zanger die moeiteloos het gemoed van de toeschouwers beroerde. Kiwanuka –wollen muts, hipsterbrilletje- leek niet meteen met zijn imago begaan: hij droeg een trui die van zijn grootvader had kunnen zijn en op het videoscherm werden vooral beelden getoond van spelende kinderen, ouders die hun baby knuffelen, crucifixen en de gekruisigde heiland. Voor wie het nog niet in de gaten had: de zanger is een praktiserende christen.

De tempo’s lagen doorgaans laag, maar You Ain’t the Problem baadde wél in een Caribisch sfeertje, terwijl in Rule the World de backingzangeres zich op een spectaculaire manier op de voorgrond mocht wurmen. De eerste échte uitschieter was echter het gedreven Black Man in A White World, een song over raciale vervreemding, die perfect aansloot bij het universum van Marvin Gaye en Curtis Mayfield. Ook Hero sloeg gensters: het herinnerde aan Jimi Hendrix’ versie van All Along the Watchtower, al kan dat ook aan het gelijkaardige akkoordenschema hebben gelegen. Floating Parade klonk dan weer als een slimme kruising van Bill Withers met Portishead.

Euforisch

Dat het ook zonder toeters en bellen kon, werd duidelijk tijdens het solo-akoestisch gebrachte Home Again, waarin Michael Kiwanuka enkel het gezelschap kreeg van de twee strijkers die zich ook lieten opmerken in het afgekloven Solid Ground.

Tijdens de eerste bisronde hoorden we afwisselend echo’s uit Histoire de Melody Nelson van Serge Gainsbourg en Wish You Were Here van Pink Floyd. Vooral in het tweede, instrumentale gedeelte van Lowdown zou je hebben gezworen dat David Gilmour zelf de snaren beroerde. En wie niet ongevoelig was voor de soulballads van Otis Redding werd met Four Long Yearsprompt op zijn/haar wenken bediend.

Het publiek reageerde zo geestdriftig dat het nog een tweede reeks toegiften wist af te dwingen. Vooral Cold Little Heart werd euforisch ontvangen. En zo kwam er een einde aan een mooi uitgebalanceerd, soms ietwat eenvormig concert dat genres als soul en pop sierlijk met elkaar verbond. Michael Kiwanuka, die de voorbije tien jaar veel in clubs had gespeeld, kon amper bevatten dat hij nu in staat was grote arena’s te vullen en op grote festivals te figureren. Small Changes? De dingen zijn niet altijd wat ze lijken.