Lucinda Williams @ AB: Emotie is belangrijker dan techniek

Met ‘The Ghosts of Highway 20’ brengt Lucinda Williams, die vandaag 63 wordt, deze week haar twaalfde langspeler uit. Een prima alibi om weer eens de hort op te gaan. Samen met haar band serveerde de zangeres uit Lake Charles, Louisiana in de AB een avondje superieure Americana.

Het leven heeft haar niet altijd even vriendelijk behandeld, maar voor Lucinda Williams is overleven een kunstvorm. Bovendien lijkt ze een opvallend geïnspireerde periode door te maken, want net als het uit 2014 daterende ‘Down Where The Spirit Meets The Bone’ is haar nieuwste werkstuk, ‘The Ghosts of Highway 20’, een dubbel-cd. Op die plaat vermengt la Williams naar goede gewoonte rock met country en blues met gospel. Haar stem klinkt nog altijd rauw en gehavend en uit haar songs over pijn en verlies blijkt dat de strijd tegen haar innerlijke demonen nog lang niet is beslecht.

De dood heeft de jongste jaren in haar nabije omgeving lelijk huis gehouden. Dat leidt nu eens tot bitterheid, dan weer tot aanvaarding. Maar de herinnering aan gestorven geliefden en familieleden loopt als een rode draad door haar liedjes. De geesten van zij die verdwenen blijven dus rondwaren op Interstate 20, de autoweg tussen Georgia en Texas die de belangrijkste gebeurtenissen uit Williams’ leven met elkaar verbindt.

Het commerciële hoogtepunt uit de carrière van de Southern Belle ligt al een poosje achter haar, maar ze toerde wél met Bob Dylan, zag haar werk gecovered door Tom Petty, Emmylou Harris en Mary Chapin-Carpenter en zong duetten met Steve Earle, Elvis Costello en Rambling Jack Elliott. U begrijpt meteen waarom de naam van de artieste, ook door collega’s, met ontzag wordt uitgesproken. Tijdens haar jongste concert in Londen sprongen zelfs Thurston Moore en Chryssie Hynde op het podium om mee te jammen.

Zingen met volle mond

In het verleden hadden we Lucinda Williams wel eens in een nukkige bui meegemaakt. Dit keer had ze het op het podium van de AB echter duidelijk naar haar zin. Dat resulteerde in een ruim twee uur durende set, waarmee ze zelfs de avondklok van half elf vrolijk negeerde. Greg Leisz en Bill Frisell, de topgitaristen die op de nieuwe cd te horen zijn, waren er in Brussel niet bij en ook oude getrouwe Doug Pettibone viel nergens te bespeuren. Maar niet getreurd, voor haar backingband, Buick 6, mogen we zonder schroom het adjectief ‘fantastisch’ uit de kast halen.

Hoewel Lucinda Williams stil stond bij zowat alle fases uit haar carrière, putte ze het vaakst uit ‘Car Wheels on A Gravel Road’ en ‘Down Where the Spirit Meets the Bone’, platen die, naar haar eigen zeggen, sterk beïnvloed zijn door de romans van Flannery O’Connor. Williams klonk soms een beetje zeurderig en zeker niet altijd even toonvast: haar zuiderse accent gaf je meer dan eens de indruk dat ze met volle mond stond te zingen. Maar net als bij Dylan primeert bij haar de emotie op de techniek: “Als je vanavond perfectie verwacht, heb je het verkeerde concert gekozen”, monkelde de zangeres. Glad of afgeborsteld klonk haar muziek inderdaad gelukkig niet. Vanaf de in rhythm & blues gedrenkte opener ‘Protection’ werd al duidelijk dat Williams met Stuart Mathis een uiterst expressieve en veelzijdige gitarist in de rangen had. Bassist Danny Sultan droeg fraaie vocale harmonieën aan, terwijl drummer Butch Norton, de man met de cowboyhoed die we nog kennen van eels, voor een stevige ritmische ruggengraat zorgde.

Lucinda Williams was in de AB in een spraakzame bui en vertelde regelmatig verhelderende verhaaltjes bij haar songs. Zo was ‘Drunken Angel’ een hommage aan Blaze Foley, een Amerikaanse songwriter uit de entourage van Townes Van Zandt, die in 1989 tijdens een banale caféruzie werd neergeknald. ‘West Memphis’ werd geïnspireerd door een documentaire over tieners uit Arkansas die achttien jaar achter de tralies verdwenen voor een misdaad die ze nooit hadden gepleegd. ‘Bus to Baton Rouge’ vertegenwoordigde voor Williams een stukje familiegeschiedenis en persoonlijke geografie. ‘Temporary Nature’ baseerde ze op enkele regels uit een telefoongesprek met haar vader, de vorig jaar overleden dichter en literatuurprofessor Miller Williams. Een op muziek gezette versie van diens gedicht ‘Dust’ was, samen met de solo-akoestisch gespeelde titelsong, vreemd genoeg het enige dat Lucinda Williams in de AB uit haar nieuwe plaat losliet.

Onstuimig

Naarmate de set vorderde verdwenen de country- en ‘kosmische folk’-invloeden naar de achtergrond en ging de band steeds onstuimiger rocken. ‘Take You Down’ was grillige maar aanstekelijke swampfunk met lange instrumentale uitweidingen. “I could stand and watch ‘em play all night“, meldde de duidelijk verrukte zangeres over haar muzikanten. Tijdens het intens scheurende ‘Seeing Black’, geschreven na de dood van Vic Chesnutt (die ooit voor haar de ode ‘Lucinda Williams’ bedacht), zou je hebben gezworen dat Crazy Horse zelve de versterkers in lichterlaaie zette. ‘Unsuffer Me’ klonk al net zo spannend: dit was classic rock met serieuze leftfield-neigingen. En dan moesten parels als ‘Essence’, het bluesy ‘Change the Locks’ en het even geile als springerige ‘Honey Bee’ nog komen.

Tijdens de bissen groef Lucinda Williams nog even naar haar deltablueswortels met ‘Hard Time Killing Floor’, een nummer dat Skip James schreef tijdens de Grote Depressie, maar vandaag nog altijd actueel is. En met het bijtende ‘Joy’ (“I don’t want you anymore / ‘Cause You took my joy / I want it back”) trokken la Williams en Buick 6 een sierlijke streep onder een memorabele show die, wat ons betreft, best nog een uur langer had mogen duren. Dit was een les in rootsy Americana waar de concurrentie een punt aan kan zuigen. Bonnie Raitt, over enkele maanden te zien in het Koninklijk Circus, zal dus serieus haar best moeten doen.

DE SETLIST: Protection / Crescent City / Drunken Angel / West Memphis / Bus To Baton Rouge / World Without Tears / The Ghosts of Highway 20 / When I Look At The Word / Lake Charles / Temporary Nature (Of Any Precious Thing) / Dust / Are You Down / Seeing Black / Unsuffer Me / Essence / Changed The Locks / Honey Bee // Hard Time Killing Floor Blues / Joy.