Hoe Laïs in de AB aan een veelbelovend tweede leven begon

Ruim een kwarteeuw geleden slaagde het Kalmthoutse Laïs erin Vlaamse folk van zijn mottenballenimago te bevrijden en het genre weer sexy te maken. Vandaag is het trio gekrompen tot een duo en na acht jaar stilte brachten de dames met De langste nacht eindelijk een nieuwe LP uit. De live-première in de AB was alvast een voltreffer.

Voor zangeressen Nathalie Delcroix en Jorunn Bauweraerts was het aanvankelijk een schok toen medeoprichtster Annelies Brosens een poosje geleden besloot haar eigen weg te gaan. Zou Laïs, dat van driestemmigheid haar corebusiness had gemaakt en zoveel succes had geoogst in diverse buitenlanden, van Zuid-Europa tot Zuid-Afrika en van Canada tot China, dit verlies overleven? We kennen nu het antwoord en het luidt: jazeker!  

Delcroix en Bauweraerts riepen namelijk de hulp in van hun respectieve levensgezellen, de multi-instrumentalisten Bjorn Eriksson en Tomas De Smet, die ooit samen deel uitmaakten van Zita Swoon. Beide topmuzikanten bedachten prompt de even rijke als prikkelende muziek voor de nieuwe nummers, die ook nog eens in hun eigen studio werden ingeblikt. ‘Vanaf nu zijn we de ABBA van de Vlaamse folk’, lieten de overblijvende dames zich in een interview ontvallen. En ja, naar De langste nacht te oordelen is het een gouden formule gebleken. 

Natuurlijk verschilt Laïs 2.0 van de groep die we al kenden: de stemmen verhouden zich nu op een andere manier tot elkaar, waardoor er iets meer zuurstof in de zangpartijen is geslopen. Bovendien waren Nathalie Delcroix en Jorunn Bauweraerts de jongste jaren, apart of samen, actief in bands als Eriksson Delcroix, King Dalton en Birds That Change Colours en die ervaringen namen ze mee naar hun oorspronkelijke nest.  

Op de nieuwe plaat wordt weliswaar geëxperimenteerd met oriëntaalse en pyschedelische klankleuren, maar Laïs draagt er wél zorg voor dat haar sound herkenbaar blijft en haar oorspronkelijke fanbase niet wordt afgestoten. Want de moedige leftfieldexploraties op platen als The Ladies’ Second Song (2007) en Laïs Lenski (’09) hadden het publiek dat dol was op hun eerste drie platen toch enigszins uitgedund.  

Minnebrand

Op De langste nacht zijn, voor het eerst in de geschiedenis alle songs Nederlandstalig. En naar goede gewoonte zijn de meeste teksten, verhalen over verraad, woordbreuk en de eindigheid der dingen, uit oude liedboeken geplukt. Er wordt dus weer ‘minnebrand geblust’, het beste bier getapt en een dodenkleed met ‘een frisse lindetak bedekt’. 

Op het podium in de AB manifesteerde Laïs zich als een uit de kluiten gewassen septet dat niet zelden energiek, wervelend en dansbaar voor de dag kwam. Het geheime wapen van de groep was Esther Lybeert, ooit een blauwe maandag bij Hooverphonic en al jaren de helft van The Antler King, die niet alleen met haar viool- en klavierspel haar stempel op de sound drukte, maar ook een prima zangeres bleek te zijn. En ook al hebben Nathalie Delcroix en Jorunn Bauweraerts geen plannen om Annelies Brosens te vervangen, Lybeerts vocale bijdragen vormden zeker een meerwaarde. Tom Theuns, die een achtsnarige akoestische gitaar beroerde, kent u nog van zijn werk met Ambrozijn en Vera Coomans, terwijl drummer Roel Poriau ooit nog met (contra)bassist Tomas De Smet de ritmesectie van Think of One had gevormd. 

In de AB klonk de muziek bij momenten vrij filmisch en werd ze voorzien van een kosmopolitisch randje. Laïs is altijd al beïnvloed geweest door diverse etnische stijlen en dit keer wezen de muzikanten meer dan eens naar het Midden-Oosten. Lucia, opgebouwd uit oude weerspreuken en volkswijsheden, neigde zelfs naar Algerijnse raï. En ook bij het sterk geritmeerde ‘1 en 1 is 2’ zagen we in gedachten enkele buikdanseressen de revue passeren. Het al even opzwepende Overal Nabij werd door Jorunn Bauweraerts verkeerdelijk toegeschreven aan een Vlaams mysticus uit de achttiende eeuw, maar was in wekelijkheid een religieus gedicht van de Nederlandse hoogleraar Pieter Nicolaas van Eyck (1887-1954).  

De single Orion (over ‘reuzengeslachten met donkere gedachten’) leunde nog het meest aan bij het oude Laïs. Het ingetogen Ik geniet was dan weer een compositie van Tom Theuns die eerder al te horen was op de compilatie 25. Het speelse karakter van de Kempense sirenes is zeker niet verdwenen, maar toch waren enkele van de nieuwe nummers bedenkt met een dikke laag melancholie. Zwarte feest, op tekst van Nathalie Delcroix, baadde in een omineuze sfeer en Als ik in de lente sterf, met stemmen die uit het hiernamaals leken te komen, had iets van een testament, al kwam het naar het einde toe alsnog in een wilde stroomversnelling terecht. 

Dat Laïs nog steeds tot fraaie a capellamomenten in staat is, bleek uit La plus belle de Caén (uit Douce Victime), met drie zangeressen, Theuns en de Smet in een kring rond één microfoon en het in het Pools gezongen Sorsew. Ook Lindeboom moest het aanvankelijk enkel van stemmen en een harmoniumdrone hebben, maar werd halverwege van een broeierige groove voorzien. In het van Madou geleende Niets is voor altijd zette Eriksson een gitaarsolo neer die beademd was door Django Reinhardt en ook de covers van Wannes Van de Velde (Pieter Breughel in Brussel) en Herman van Veen (Opzij) vielen bij het publiek in goede aarde.  

Tijdens het onvermijdelijke en momenteel in Polen razend populaire ‘t Smidje droeg Jorunns jongere broer Rurik een aanstekelijke doedelzakpartij aan en sloegen de aanwezigen ongeremd aan het dansen. Eerder hadden die trouwens ook al geestdriftig gereageerd op klassiekers als Marie Madeleine en Le renard et la belette. 

De laatste bissen (het moordepos 7 steken en de naar country neigende Britse folksong Soldier and the Lady) werden onversterkt, aan de rand van het podium ten gehore gebracht, enkel door de zangeressen en hun wederhelften. Laïs bewees in Brussel méér dan overtuigend dat haar nieuwe start tal van mogelijkheden in zich draagt. Over de toekomst van het gezelschap hoeft u zich dus voorlopig geen zorgen te maken.