‘Girl next door’ Kim Deal weet De Roma moeiteloos te charmeren

Eind november bracht ze, na haar avonturen met de Pixies en The Breeders, haar eerste officiële soloplaat uit. En zes maanden na de release van Nobody Loves You More kwam ze, in een goedgevulde Roma, haar 64ste verjaardag vieren. Het gaat Kim Deal dus voor de wind. Het bewijs dat je ook succes kunt hebben zonder excentriek te zijn.

Ten tijde van Come On Pilgrim, het debuut van de Pixies uit 1987, liet de artieste zich nog aanspreken als Mrs. John Murphy. Neen, een gulle dosis feministische ironie was haar toen al niet vreemd. Kim Deal, destijds de bassiste van het nerveuze gezelschap uit Boston, bleek ook over een unieke, ontwapenende stem te beschikken en trok met Gigantic zoveel aandacht naar zich toe dat het ego frontman Black Francis een fikse knauw kreeg. 

Dat leidde meermaals tot spanningen, zeker toen Kim Deal, samen met leden van Throwing Muses en The Perfect Disaster, het hobbygroepje The Breeders opstartte. Terwijl Pixies een gewaardeerde cultband bleef, was Kim Deal de eerste die van het grote succes mocht proeven: The Last Splash, een lofi-indiepopplaat uit ’93, werd met platina bekroond en gaf aan dat haar talent beslist niet voor dat van haar mannelijke collega’s hoefde onder te doen.

Deals parallelle carrière, waar ook haar tweelingzus Kelley bij betrokken was, werd echter gefnuikt door een alcohol- en heroïneverslaving. Vijf langspelers in drie decennia: het is een saldo dat niet meteen blijk geeft van een hoge productiviteit. Maar er zijn verzachtende omstandigheden: omstreeks 2011 onderbrak Deal haar muzikale activiteiten om mantelzorger te worden voor haar bejaarde ouders die allebei, kort voor de uitbraak van de pandemie, overleden. Dat traumatische verlies ging niet in haar koude kleren zitten en wierp een lange schaduw over Nobody Loves You More, haar persoonlijkste en meest autobiografische plaat tot nu toe.

Stuurloosheid

Eigenlijk was het niet haar eerste solo-uitstapje, want Pacer, de lp die ze in ’95 uitbracht als The Amps, maakte ze ook al in haar eentje. Op haar jongste werkstuk tast ze echter nieuwe stilistische terreinen af, zonder haar verleden te verloochenen. In de bitterzoete songs, die tot stand kwamen in een periode van tien jaar en werden ingeblikt met leden van Savages, Teenage Fanclub en Slint, etaleert ze kanten van zichzelf die in haar werk nog niet eerder aan bod kwamen. Zo verrijkt ze haar sound met strijkers en blazers en klinkt ze afwisselend verdrietig en opgelucht, dromerig en energiek, hoopvol en vitaal.

Tijdens haar huidige tournee laat Kim Deal, die zelf gitaar speelt, zich bijstaan door niet minder dan acht begeleiders en worden haar liedjes ingekleurd met viool, cello, trompet, trombone, pedalsteel, ukulele en een backingzangeres. In de eerste helft van de set kwam haar jongste werkstuk integraal aan bod, in de tweede helft liet Deal ook enkele oude bekenden van The Breeders en eentje van de Pixies op het publiek los.

Het zonnige, in een feel good vibe gedrenkte Coast, dreef op calypsoritmen en herinnerde vaag aan A Message to You Rudy, de rocksteady classic van Dandy Livingstone. Het even speelse als energieke Crystal Breath liep aan het handje van een zigzaggende gitaar, terwijl Wish I Was surfrock koppelde aan de erfenis van The Velvet Underground. Disobedience klonk nog grofkorreliger, maar echt dwars werd het pas in het van raps en industriële geluiden doordrongen Big Ben Beat. De meest pakkende momenten verwezen echter naar de laatste maanden van Kims moeder Ann die tijdens haar laatste levensmaanden aan de ziekte van Alzheimer leed. Openingsnummer Nobody Loves You More ging over de verwarring en stuurloosheid van iemand die in d egreeop is van dementie (‘I don’t know where I am / And I don’t care’); het vertwijfelde maar indringende Are You Mine?, over een haperend geheugen, bouwde dan weer een brug tussen fifties doowop en Roy Orbison.

Struikelen 

In het trage, gecroonde Summerland had Kim Deal het over een Nederlandse kunstenaar die een poging om met een bootje de Atlantische oceaan over te steken niet overleefde en A Good Time Pushed was een goedmoedige ode aan Steve Albini, de geniale geluidstechnicus die in mei vorig jaar onverwacht door een hartaanval werd geveld en met wie Deal tot op dat fatale moment samenwerkte.

Uit de reeks seven-inch singles die ze in in 2012 en ’13 op de wereld afschoot, plukt ze Beautiful Moon (enkel begeleid door haar eigen akoestische gitaar en een cello) en Biker Now, een song die rammelde als een oude fiets en over zijn eigen voeten leek te struikelen. Vervolgens werd plaats geruimd voor enkele classics van The Breeders, zoals het wild galopperende Safari, het verstilde, maar nog altijd bloedmooie Off You en het tussen folk en country laverende Driving On 9, een cover van. het obscure Ed’s Redeeming Qualities.

Toen Kim Deal haar oude bas nog eens bovenhaalde, kon het onverslijtbare Gigantic als uitsmijter niet ontbreken. Ook tijdens de bissen werd nog in het Breeders-verleden gegrasduind, met het onweerstaanbare Do You Love Me Now? en het gruizige, nog steeds opwindende Cannonball. Hoewel er veel volk op het podium stond, maakte het concert een nogal statische indruk. Maar naar haar blije glimlach te oordelen bleek Kim Deal zich op het podium prima te vermaken. En ook al zong ze niet altijd even toonvast, met haar eeuwige ‘girl next door’-imago wist ze het publiek moeiteloos te charmeren. Spectaculair werd het nergens, maar aardig was het zeker. Om in ondernemerstermen te spreken: geen slechte Deal.